แม้ได้กำไรเพียงนิดหน่อย คนจีนก็ขยันทำมาค้าขายกันอย่างสุดลิ่มทิ่มประตู เมื่อก่อนเสื้อผ้าในตลาดขายส่งราคาถึงหนึ่งร้อยบาทต่อตัว ทว่าสมัยนี้ตัวละ 5-10 บาทก็ซื้อได้แล้ว คนต่างชาติเข้าไปซื้อสินค้าในจีนและนำไปไลฟ์ขายจนร้านค้า ‘ออฟไลน์’ ในประเทศของตนเองพัง
รัฐบาลของหลายประเทศจึงควบคุมและออกกฎหมายห้ามการไลฟ์สดขายของบนแพลตฟอร์มออนไลน์ อย่างอินโดนีเซีย อินเดีย มาเลเซีย เวียดนาม สหรัฐฯ และอีกหลายประเทศในยุโรป ขณะที่ผมกดหน้าจอมือถือเขียนเปิดฟ้าส่องโลกรับใช้ผู้อ่านท่านที่เคารพอยู่นี้ มี 27 ประเทศแล้วครับ ที่ห้ามการไลฟ์สดขายสินค้า ‘ออนไลน์’ เพื่อปกป้องภาคธุรกิจการค้าออฟไลน์รายย่อยให้อยู่ได้
หลังจากร่วมพิธีพุทธา-เทวาภิเษกเหรียญสมเด็จพระเจ้าตากสิน มหาราช ที่อนุสาวรีย์สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ในหมู่บ้านหัวฝู่ อ.เฉิงไห่ (เถ่งไฮ้) จ.ซ่านโถว (ซัวเถา) เมื่อ 24 ตุลาคม 2023 ผมก็ตามพ่อไปประชุมกับโรงงานตัดแต่ง บรรจุกล่อง และกระจายผัก ไปยังผู้บริโภค 3 แสนรายต่อวัน ซึ่งพ่อมาประชุมกับโรงงานแห่งนี้เป็นครั้งที่ 2 ครั้งนี้เราได้ทราบข้อมูลว่า โรงงานได้รับการสนับสนุนจากรัฐบาลท้องถิ่น โดยได้รับมอบที่ดินหลายพันไร่ รัฐตัดถนนคอนกรีตให้ รัฐตั้งหน่วยงานตรวจคุณภาพความปลอดภัย ของผักเพื่อออกใบรับรองที่จะส่งผัก เข้าฮ่องกงและมาเก๊าให้
เราแทบตกเก้าอี้ เมื่อทราบราคาผักที่ออกจากโรงงาน เพราะถูกกว่าราคาผักของไทยมาก แต่กระบวนการปลูก การตัดแต่ง การบรรจุกล่อง และการขนส่ง ทำได้ดีเท่า (หรืออาจจะดีกว่า) มาตรฐานสากล ลูกค้าที่สั่งผักจากโรงงานนี้เป็นโรงอาหารของโรงเรียน มหาวิทยาลัย สายการบิน และโรงงานข้ามชาติทั้งหลาย ที่นำผักไปประกอบอาหารขายในโรงอาหารของตนเอง
...
วันถัดมา เราได้รับการเลี้ยงต้อนรับจากบริษัทผักอีกแห่ง เจ้าของเป็นเด็กหนุ่มอายุ 32 ปี ซึ่งก่อนการทานเลี้ยง เราได้ไปดู สถานที่ตัดแต่ง บรรจุกล่อง และนำผักวันละ 3,000 ตัน ขึ้นรถเพื่อกระจายไปส่งลูกค้าในพื้นที่ 1.79 แสนตารางกิโลเมตรของมณฑลกว่างตง ปริมาณผักวันละ 3,000 ตัน เฉพาะกว่างตงมณฑลเดียวมีประชากร 126 ล้าน ที่ร่วมเดินทางกับเราในครั้งนี้คืออาจารย์มัฆวาล หอสุวรรณ์ เจ้าของนวัตกรรม สิทธิบัตร และอนุสิทธิบัตร ที่เกี่ยวกับเทคโนโลยีการผลิตผักระดับโลกหลายสิบประเภท เมื่อสอบถามราคา อาจารย์มัฆวาลบอกว่า ราคาผักที่นี่ ถูกกว่าไทยมาก
ราตรีที่จัดเลี้ยงต้อนรับพ่อและอาจารย์มัฆวาล มีเด็กหนุ่มอายุ 30 กว่าปีอีกคนหนึ่งเข้ามาร่วมแจมด้วย ผู้ชำนาญตลาดผักของกว่างตงเล่าให้ฟังว่า เด็กหนุ่มอายุ 30 กว่าปี ทั้ง 2 คน ที่มาร่วมโต๊ะเป็นเจ้าของธุรกิจผักที่รวมกันแล้วมีปริมาณ 2 ใน 3 ของผักที่กระจายในมณฑลกว่างตง
วันรุ่งขึ้น ผมตามพ่อและอาจารย์มัฆวาลไปดูโรงงานผักไฮโดรโพรนิกส์ในพื้นที่ประมาณ 100 มู่ หรือประมาณ 42 ไร่แห่งที่สาม โรงงานนี้ได้รับการสนับสนุนจากรัฐบาลน่าจะด้วยวงเงินถึงหนึ่งร้อยล้านบาท ตั้งแต่สร้างถนนคอนกรีตและลากสายไฟฟ้าเข้าไปในพื้นที่ รวมทั้งการก่อสร้างโรงงานปลูกผักไฮโดรโพรนิกส์ รัฐบาลท้องถิ่นอาศัยโรงงานเหล่านี้เป็นสถานที่ทำงานของคนสูงวัยที่ยังพอทำงานได้ เพื่อให้คนสูงวัยได้มีที่พัก ที่ทานอาหาร มีเงินเดือน และสวัสดิการอื่น การอุดหนุนอย่างสุดลิ่มทิ่มประตูของรัฐบาลท้องถิ่นจีนทำให้ผลิตภัณฑ์ที่ผลิตมีราคาถูกมาก
คนที่อ่านข่าวเผินๆ เรื่องรัฐบาลของหลายประเทศออกกฎหมายห้ามการไลฟ์สดขายของบนแพลตฟอร์มออนไลน์ ก็อาจจะตำหนิติเตียนการกีดกันไม่ให้พลเมืองของตนได้บริโภคสินค้าราคาถูก แต่ผมขอเรียนครับว่า การไลฟ์ขายของจำนวนไม่น้อย โรงงานจีนจ้างคนท้องถิ่นไลฟ์ หรือพวกจากโรงงานจีนฝึกภาษาต่างประเทศจนชำนาญแล้วก็ไลฟ์ขายของเอง คนในประเทศปลายทางแทบไม่ได้อะไรนอกจากบริโภคสินค้าราคาถูก แต่ห่วงโซ่ทางเศรษฐกิจถูกทำลายอย่างรุนแรง.
นิติการุณย์ มิ่งรุจิราลัย
songlok1997@gmail.com
คลิกอ่านคอลัมน์ "เปิดฟ้าส่องโลก" เพิ่มเติม