“สวอมี” เป็นสาธารณรัฐเชื่อมระหว่างกลุ่มสแกนดิเนเวียกับรัสเซีย เคยถูกรัสเซียปกครองอยู่นานกว่า 100 ปี ระหว่างการปฏิวัติรัสเซีย สวอมีถือโอกาสแยกตัวออกจากอำนาจการปกครองของซาร์ และประกาศอิสรภาพเมื่อ 6 ธันวาคม 1917 ระหว่างสงครามโลก ครั้งที่ 2 ประเทศนี้ถูกกดดันให้เข้ากับฝ่ายเยอรมนีทำสงครามกับรัสเซีย แต่แพ้จึงต้องเสียดินแดนบางส่วนให้กับผู้ชนะคือรัสเซีย หลังจากนั้นก็พยายามปรับความสัมพันธ์กับรัสเซียจนดีขึ้นเป็นลำดับ

หลังสงครามโลก ครั้งที่ 2 สวอมีมีนโยบายไม่ฝักใฝ่ฝ่ายใด มุ่งพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศ โดยเฉพาะด้านอุตสาหกรรมผมเขียน “สวอมี” คำนี้ในภาษาฟินน์ คนฟินน์เรียกประเทศของ ตนเองว่าสวอมี คนทั่วไปเรียกว่า “สาธารณรัฐฟินแลนด์” สมัยก่อนตอนโน้นที่ยึดนโยบายไม่ฝักใฝ่ฝ่ายใด ฟินแลนด์เป็นประเทศที่มีพัฒนาการอย่างมั่นคงต่อเนื่อง

4 เมษายน 2023 ฟินแลนด์เป็นสมาชิกนาโตลำดับที่ 31 หลังจากนั้นคนที่เคยเชื่อมั่นในฟินแลนด์จำนวนหนึ่งก็กระโจนออกมา โดยมโนว่า ต่อไปในอนาคต ฟินแลนด์อาจจะไม่ปลอดภัยเหมือนเดิม ความเป็นสมาชิกนาโตที่มีพรมแดนประชิดติดกับรัสเซียยาวถึง 1,340 กิโลเมตร ทำให้ฟินแลนด์เป็นหน้าด่านของนาโตที่มีโอกาสปะทะกับรัสเซีย นักลงทุนที่เคยเชื่อมั่นในฟินแลนด์ก็จึงค่อยๆย้ายฐานออกมาจากฟินแลนด์อย่างเงียบๆ บริษัทต่างๆมีคดีฟ้องล้มละลายจำนวนไม่น้อย

สมาคมเอสเอ็มอีฟินแลนด์ให้ข้อมูลว่า ขณะนี้เศรษฐกิจฟินแลนด์ซบเซามาก ประเทศกำลังเดินเข้าสู่วิกฤติเศรษฐกิจการเงินอย่างรุนแรง ดอกเบี้ยสูง ทำให้ต้นทุนในการผลิตสูงขึ้น มีบริษัทที่โดนฟ้องล้มละลายเฉพาะเดือนสิงหาคม 2023 มีมากถึง 283 ครั้ง เพิ่มขึ้น 56 ครั้ง เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีที่แล้ว 77 บริษัทที่โดนฟ้องล้มละลายเป็นบริษัทในภาคการก่อสร้าง และอีก 25 บริษัทอยู่ในภาคอุตสาหกรรม นอกนั้นเป็นบริษัทในภาคอื่นๆ

...

สามสิบกว่าปีก่อนตอนโน้น หนังสือเดินทางไทยไม่ต้องใช้วีซ่าเข้าฟินแลนด์ พ่อผมเดินทางจากนครเซนต์ปีเตอร์สเบิร์กไปฟินแลนด์เป็นว่าเล่น ส่วนหนึ่งของเศรษฐกิจฟินแลนด์อยู่ได้เพราะนักท่องเที่ยวจากรัสเซีย ฟินแลนด์มีพื้นที่ร้อยละ 64.6 เป็นป่า ร้อยละ 9.4 เป็นทะเลสาบ ประเทศขนาดกลางที่มีพื้นที่เพียง 3.3 แสนตารางกิโลเมตร แต่มีทะเลสาบมากกว่า 6 หมื่นแห่ง มีกลุ่มเกาะอาห์เวนันมา หรือเกาะโอลันด์ ที่ประกอบด้วยเกาะน้อยใหญ่มากถึง 6.5 พันแห่ง มีอากาศแบบภาคพื้นทวีปที่ฤดูร้อนสั้นและมีพระอาทิตย์เที่ยงคืนนานถึง 73 วัน หน้าหนาวมีหิมะตกนาน 5-7 เดือน

เวิลด์แฮปปิเนสรีพอร์ตเคยจัดอันดับให้ฟินแลนด์เป็นประเทศที่มีความสุขที่สุดในโลก 6 ปีซ้อน เคยได้รับการประกาศ ให้เป็นประเทศที่ปลอดภัยมากที่สุดในโลก ทว่าหลังจากเป็น สมาชิกนาโตแล้ว ฟินแลนด์ก็ไม่ได้มีสถานะที่เป็นมิตรที่ดีกับประเทศเพื่อนบ้านที่มีพรมแดนติดต่อกันยาวมากกว่า 1,340 กิโลเมตร อย่างรัสเซียอีกต่อไป อนาคตจึงไม่อาจคาดการณ์ในด้านความสงบได้

หลังสงครามโลก ครั้งที่ 2 ฟินแลนด์ดำเนินนโยบายต่างประเทศเป็นกลางและไม่ฝักใฝ่ฝ่ายใด รวมทั้งมีความร่วมมือใกล้ชิดกับโซเวียต มีการลงนามในกติกาสัญญาว่าด้วยความร่วมมือ สมานฉันท์และช่วยเหลือกันระหว่างฟินแลนด์-โซเวียต ฟินแลนด์สร้างประเทศได้อย่างสงบสุข เพราะนโยบาย Finlandization ซึ่งต่อมากลายเป็นคำศัพท์ที่หมายถึงการดำเนินนโยบายผ่อนปรนของประเทศที่อ่อนแอกับประเทศเพื่อนบ้านที่มีอำนาจมากกว่า

นายกรัฐมนตรีหญิงอายุไม่ถึง 40 ปีของฟินแลนด์ ชื่อซันนา มาริน จากพรรคสังคมประชาธิปไตย เป็นคนนำฟินแลนด์เข้านาโต พอเข้าแล้ว เศรษฐกิจเริ่มไม่ดี มีเงินเฟ้อ ขาดดุลงบประมาณ มีระบบสาธารณสุขที่แบกรับมากเกินไป ประชาชนก็เปลี่ยนมาเลือก สส.ฝ่ายขวาเข้าสภามากขึ้น และเปลี่ยนนายกรัฐมนตรีจากนางมารินมาเป็นคนอายุ 53 ปีที่มีความสุขุมนุ่มลึกอย่างนายเพตเตรี ออร์โป ซึ่งในอดีตเคยเป็นรัฐมนตรีเกษตร มหาดไทย และคลัง

มาคอยดูกันครับว่า พอเข้านาโตแล้ว ประชาชนคนฟินแลนด์ยังจะคงมีความสุขมากที่สุดในโลกเหมือนเดิมอยู่หรือไม่.

นิติการุณย์ มิ่งรุจิราลัย
songlok1997@gmail.com

คลิกอ่านคอลัมน์ “เปิดฟ้าส่องโลก” เพิ่มเติม