วันเสาร์ มาเบาสมองกันบ้างได้ไปอ่านรายงานของ หน่วยงานสิ่งแวดล้อมแห่งสหประชาชาติ (UNEP) ที่ออกมาตั้งแต่ช่วงปีที่แล้ว เตือนว่า โลกเรากำลังเข้าสู่วิกฤตการณ์ทรายหมดโลก (Sand Crisis)

อ่านไปก็ยังงงๆว่าทรายจะหมดไปจากโลกได้ยังไง

แต่อ่านไปอ่านมาก็น่าวิตกอยู่เหมือนกัน

ทุกวันนี้ ผลจากการขยายเมือง จากการขยายตัวของประชากรโลก การขยายความเจริญเติบโตของทั่วโลกในช่วง 20 ปีมานี้

ทำให้เราต้องใช้ทรายสูงถึง 5 หมื่นล้านตันต่อปี หรือประมาณ 17 กิโลกรัม/คน/วัน

เพราะทรายเป็นวัตถุดิบหลักของคอนกรีตและซีเมนต์ ที่ก่อเกิดมหานครใหญ่ๆไปทั่วโลก

มหานครนิวยอร์ก (สหรัฐฯ) นครเซี่ยงไฮ้ (จีน) หรือมหานครอื่นๆล้วนก่อร่างมาจากทรายมหาศาล

จนมีอยู่ช่วงหนึ่งทำให้ การผลิตกระจก ขวดแก้วไวน์ ขวดแก้ว บรรจุวัคซีน เกิดภาวะขาดแคลนเพราะทรายไม่เพียงพอ

หรือแม้แต่ หน้าจอโน้ตบุ๊ก หน้าจอสมาร์ทโฟน ล้วนทำมาจากทรายทั้งสิ้น

แล้วใครจะนึกว่า เครื่องสำอาง ก็มีการใช้ทรายซิลิกา เป็นสารเพิ่มความหนืด และความคงตัวในเครื่องสำอาง อย่าง ยาสีฟัน ลิปสติก และเจลอาบน้ำ

ขณะที่โลกทุกวันนี้ ชิป คือส่วนประกอบสำคัญของ มือถือ, รถ EV, เครื่องใช้ไฟฟ้า คอมพิวเตอร์ ล้วนแต่ขาดชิปไม่ได้ และชิปก็ผลิตจากวัตถุดิบหลักคือทราย

รวมไปถึงเซมิคอนดักเตอร์ ก็ผลิตมาจากทราย

เราอาจจะเห็นว่าโลกมีทรายมหาศาล ทั้งในทะเล มหาสมุทร หรือในทะเลทราย

แต่ทรายเหล่านี้ไม่สามารถเอามาใช้งานได้ เพราะผ่านการกัดกร่อนจากธรรมชาติ โดยสายลม แสงแดด และน้ำทะเล ทำให้มี ความกลมเกลี้ยง แรงยึดเกาะไม่เพียงพอ

อย่างตึก เบิร์จ คาลิฟา (Burj Khalifa) ตึกที่ถูกระบุว่ามีความสูงที่สุดในโลกของนครดูไบ

ที่ภูมิประเทศเต็มไปด้วยทะเลทราย

...

ก็ยังต้องนำเข้าทรายจากออสเตรเลียที่อยู่ไกลกว่า 10,000 กิโลเมตร มาใช้ก่อสร้าง

ด้วยปริมาณที่เราต้องใช้ทรายมากขึ้น มากขึ้น แล้วก็มากขึ้น

ทำให้สหประชาชาติ (UN) กังวลใจว่า อาจนำมาสู่หายนะ ของมนุษยชาติได้

เพราะในเม็ดทรายมีสารอาหารสำคัญต่อการเติบโตของปลาลูกอ่อน การรักษาสมดุลของน้ำ

หากถูกขุดออกไปมากเกินไป พื้นที่รองรับน้ำเสียสมดุล จะส่งผลให้น้ำท่วมถี่ขึ้นและรุนแรงขึ้นได้

อย่างกรณีการขุดทรายบริเวณประเทศศรีลังกา ทำให้กระแสน้ำเปลี่ยน น้ำทะเลเข้าหาฝั่งมากขึ้น

เป็นภาพที่ผมเห็นจนชินตา ด้วย อ.บางบาล จ.พระนครศรีอยุธยา บ้านของผม รวมไปถึงเขตอำเภอใกล้เคียง ไม่ว่าจะเป็น เสนา ผักไห่ เต็มไปด้วยบ่อทรายหลายสิบบ่อ เป็นแหล่งผลิตทรายที่สำคัญของประเทศ

วันๆนึงมีรถ 10 ล้อพ่วงขนทรายกันเกือบพันเที่ยว

คิดดูว่าจะเป็นปริมาณทรายมหาศาลขนาดไหน

บางประเทศเริ่มคิดวิธีใช้ทรายธรรมชาติให้น้อยลง อาทิ จีน และสหรัฐฯ ด้วยการบดหิน หรือคอนกรีตเก่าที่ถูกทุบรื้อให้กลายเป็นวัสดุมวลรวมขนาดเล็ก อย่างกรวด หรือแม้แต่ทราย ผสมใช้เป็นคอนกรีตได้

ทรายเม็ดเล็กๆก็ยังสำคัญต่อชีวิตมวลมนุษยชาติ.

เพลิงสุริยะ