สาธารณรัฐ “มาลี” ในแอฟริกาตะวันตก ซึ่งบ้านเราไม่ค่อยรู้จัก ตกเป็นข่าวครึกโครม หลังกลุ่มทหารแตกแถวก่อรัฐประหารยึดอำนาจจากประธานาธิบดี อามาดู ตูมานี ตูเร จนต้องหนีหัวซุกหัวซุน
คณะทหารซึ่งเรียกตัวเองว่า “คณะกรรมการแห่งชาติเพื่อคืนประชาธิปไตยและฟื้นฟูรัฐ” (CNRDR) อ้างว่าตูเรไร้ประสิทธิภาพ ล้มเหลวในการปราบกบฏ “เอ็มเอ็นแอลเอ” นำโดยชนเผ่าเร่ร่อน “ตัวเรค” ทางภาคเหนือ
เบื้องหลังจริงๆก็คือ รัฐบาลนายตูเรไม่ยอมจัดหาอาวุธใหม่ๆให้กองทัพไว้สู้กับกบฏ
ตัวเรค ซึ่งเข้มแข็งขึ้นทุกวัน มีอาวุธทันสมัยเพียบ หลังไปรับจ้างสู้รบให้ พ.อ.โมอัมมาร์ กัดดาฟี อดีตผู้นำลิเบียผู้ล่วงลับ
“มาลี” มีประชากรราว 15.4 ล้านคน เป็น1 ใน 25 ประเทศที่ยากจนที่สุดในโลกและไม่มีทางออกทะเล รายได้ส่วนใหญ่มาจากเหมืองทองคำและส่งออกพืชผลเกษตรโดยเฉพาะฝ้าย แต่ก็ไม่เพียงพอ ต้องอาศัยความช่วยเหลือจากต่างชาติพยุงเศรษฐกิจ
ชนกลุ่มใหญ่ของมาลีเป็นชาวเผ่ามานเด รองลงมาคือ เผ่าตัวเรค, ฟูลานี ซองไฮ, โดกอน และอื่นๆ ประชากรส่วนใหญ่ถึง 90% นับถือศาสนาอิสลาม ก่อนศตวรรษที่ 15 มาลีเคยเป็นแกนนำของมหาอาณาจักรมาลี ต่อมาตกเป็นอาณานิคมของฝรั่งเศสร่วมกับเซเนกัล เพิ่งได้รับเอกราชเมื่อปี 2503
ส่วนชาวตัวเรค เป็นชนเผ่าเร่ร่อนในทะเลทราย เป็นพวกผิวขาว สืบเชื้อสายมาจากชนเผ่าเบอร์เบอร์ เริ่มจับอาวุธขึ้นสู้กับรัฐบาลมาลีและไนเจอร์เมื่อกว่า 20 ปีก่อน เพราะถูกกดขี่จากรัฐบาลชนผิวดำ
สำหรับนายตูเร วัย 63 ปี เป็นอดีตทหารพลร่ม เคยเป็นแกนนำก่อรัฐประหารยึดอำนาจจากรัฐบาลเผด็จการทหารซึ่งมีนายมูสซา ทราโอเร เป็นผู้นำในปี 2534 แต่ในปีถัดมา เขาได้รับคำยกย่องจากประชาคมโลกอย่างสูง เมื่อจัดการเลือกตั้งแบบประชาธิปไตยครั้งแรก ทำให้นายอัลฟา อูมาร์ โคนาเร ได้เป็นประธานาธิบดี
จนกระทั่งในปี 2545 นายตูเรก็ผงาดขึ้นมาเป็นประธานาธิบดีเสียเอง หลังชนะการเลือกตั้งถล่มทลาย และในปี 2550 ก็ชนะการเลือกตั้งสมัยที่ 2 ด้วยคะแนนท่วมท้นถึง 71% ได้ครองอำนาจต่ออีก 5 ปี
นอกจากเป็นผู้นำมาลี ตูเรยังโด่งดังในฐานะนักเจรจาปรองดอง ช่วยไกล่เกลี่ยสะสางกรณีพิพาทให้ประเทศเพื่อนบ้าน แต่ทหารรุ่นใหม่ในกองทัพกลับไม่ปลื้ม เห็นว่าตูเรดีแต่ปาก อ่อนแอ ไร้ประสิทธิภาพ
เมื่อเร็วๆนี้ ตูเรยืนยันว่าจะจัดการเลือกตั้งประธานาธิบดีตามกำหนดในเดือน เม.ย.นี้ และตนจะไม่ลงชิงเก้าอี้อีก แต่อีกไม่ถึง 1 เดือนก่อนวันเลือกตั้ง ก็ถูกยึดอำนาจเสียก่อน
เคยเป็นผู้นำยึดอำนาจจากทหาร...สุดท้ายก็ถูกทหารยึดอำนาจคืน!!!
...
บวร โทศรีแก้ว