สหรัฐฯเคยตั้งกําแพงภาษีสูงเพื่อกีดกันสินค้าจากต่างประเทศ จนถูกตอบโต้ทางการค้าจากประเทศอื่น ทําให้เป็นหนึ่งในหลาย สาเหตุที่ทําให้เกิด Great Depression หรือเศรษฐกิจตกต่ำ ครั้งใหญ่นานถึง 10 ปี ระหว่างค.ศ.1929-1939 เป็นช่วงที่สหพันธ์ แรงงานอ่อนแอเพราะผู้นําแรงงานถูกนายจ้างขึ้นบัญชีดํา เมื่อมีการรวมตัวเรียกร้องค่าแรงเพิ่มก็จะถูกโยนข้อหาว่าเป็นคอมมิวนิสต์ คนอเมริกันในยุคนั้นตกงานกันมากผู้คนขาดกําลังซื่อ ส่วนใหญ่ มีรายได้ต่ำกว่ารายได้ขั้นต่ำ ธนาคารหลายพันแห่งทั่วสหรัฐฯล้ม ตามภาคอุตสาหกรรมและตลาดหลักทรัพย์
ค.ศ.1930 ธนาคารอเมริกันปิดตัว 1,300 แห่ง อีก 2 ปีต่อ มาคือ ค.ศ.1922 ธนาคารปิดตัวอีกประมาณ 6,000 แห่ง คน เป็นล้านสูญเงินออม เกิดหายนะทางการเงิน ประธานาธิบดีฮูเวอร์ ตั้งคณะกรรมการเงินทุนสํารองของรัฐบาลกลางเพื่อสนับสนุนให้ ธนาคารปล่อยเงินกู้ง่ายขึ้น แต่ไม่เป็นผล กลับทําให้เกิดสภาพ คล่องล้นระบบ เงินล้นธนาคารแต่คนไม่สามารถกู้ไปลงทุนเพื่อกระตุ้นเศรษฐกิจให้ฟื้นตัวได้
สถานการณ์อย่างนั้นกําลังเกิดขึ้นในยุโรป ก่อนหน้า ความขัดแย้งรัสเซีย-อูเครน เศรษฐกิจยุโรปดําเนินไปได้ราบรื่น ไม่มีปัญหา เมื่อสหภาพยุโรปช่วยสหรัฐฯแบนรัสเซีย รัสเซียก็แบนประเทศยุโรปกลับ ทําให้เกิดปัญหาพลังงานซึ่งชาติยุโรป ส่วนใหญ่พึ่งพาพลังงานจากรัสเซีย ทุกวันนี้จึงเกิดสถานการณ์ที่ ย่ำแย่ในยุโรป เมื่อน้ำมันและก๊าซธรรมชาติจากรัสเซียไม่มา คนยุโรปก็ต้องไปซื้อพลังงานเหล่านี้จากสหรัฐฯในราคาเว่อร์วัง อลังการ รถบรรทุกสินค้าทั้งหลายไม่สามารถขยับเขยื้อนเคลื่อนตัวได้เพราะสู้ราคาค่าพลังงานไม่ไหวจึงปิดถนน
พอรถบรรทุกหยุดวิ่งสินค้าทั้งหลายก็ไม่กระจัดพลัดพราย ไปถึงมือประชาชนคนบริโภคตามชั้นวางสินค้าของห้างว่างเปล่า กําสตางค์เข้าไปก็หาสินค้าซื้อไม่ได้ การเชื่อสหรัฐฯทําให้ยุโรป ตกอยู่ในหายนะขั้นร้ายแรงรัสเซียเป็นประเทศใหญ่ที่มีทรัพยากร ครบก็ยังพอหาอาหารการกินได้ขาดแคลนอะไรก็ไปซื้อมาจากจีน
...
อังคารที่ผ่านมา มีภาพรถบรรทุกในสเปนจอดกันตาม ถนนยาวเหยียด จากความร่วมมือกันประท้วงของ 3 สหภาพ แรงงานคนขับรถบรรทุกสเปน ตอนนี้ที่สเปนไม่มีไข่ ไม่มีนม ห่วงโซ่อุปทานของหลายภาคอุตสาหกรรมโดนกระทบอย่าง รุนแรง ตอนนี้ที่สเปนเงินเฟ้อสูงถึงร้อยละ 7 สูงที่สุดในรอบ 30 ปี มีแนวโน้มว่าจะทะยานขึ้นไปไม่หยุดสถานการณ์อย่างนี้ กําลังลามปามไปในยุโรปประเทศอื่นคนยุโรปในบางประเทศ เริ่มประท้วงปิดสนามบิน บางประเทศประท้วงปิดท่าเรือ
การประท้วงใหญ่เพื่อให้มีการเปลี่ยนแปลงขนานในกลุ่มประเทศอาหรับว่าอาหรับสปริง ขณะนี้กําลังมียุโรปสปริงเกิด ขึ้น ก็คอยเตรียมรับมือกันให้ดีเถิด เศรษฐกิจทั้งหลายในยุโรป กําลังจะล้มครืน พวกที่กระดิกพลิกตัวทันกําลังย้ายฐานการผลิต ครั้งใหญ่ไปยังชาติที่มีพลังงานอู่ฟู แม้แต่จีนที่ได้พลังงานราคา ถูกจากรัสเซียก็เริ่มมีคนติดต่อขอย้ายเข้าไป
ถ้าเข้าไปอ่านโซเชียลมีเดียของพวกยุโรป เริ่มมีข้อความ ตําหนิติเตียนรัฐบาลของตนเองเรื่องการคว่ำบาตรรัสเซีย จํานวนไม่น้อยก็โจมตีสหรัฐฯเรื่องไปยุแยงตะแคงรั่วอูเครน บางคนก็ ว่าสหรัฐฯนี่แหละคือต้นตอของปัญหาทั้งยวง หน่วยงานรัฐบาล สหรัฐฯเริ่มออกมาแก้ตัวพัลวันว่า อ้า ผู้คนและรัฐบาลอูเครน ตัดสินใจเอง การที่อูเครนอยากเข้านาโตไม่เกี่ยวดองหนองยุ่ง อะไรกับสหรัฐฯทั้งสิ้น ประชาชนคนทั้งโลกอย่ามาว่าสหรัฐฯนะ สหรัฐฯโกรธจริงๆนะ
ขณะที่เศรษฐกิจยุโรปกําลังซวนเซเรรวนแต่เศรษฐกิจรัสเซีย ยังพอถูไถไปได้ เพราะค้าขายกับจีน ค.ศ.2021 มูลค่าการค้า ระหว่างจีนกับรัสเซียมีมากถึง 1.47 แสนล้านดอลลาร์ หรือ 4.851 ล้านล้านบาท เพิ่มจาก ค.ศ.2020 ร้อยละ 30 หลังที่ รัสเซียโดนสหรัฐฯและพวกแซงก์ชั่นการค้าระหว่างจีนกับรัสเซีย น่าจะทะยานเพิ่มอีกหลายเท่า แม้โลกตะวันตกจะตัดธนาคาร รัสเซียออกจากระบบ SWIFT ทําให้การชําระเงินในสกุลดอลลาร์ ใช้ไม่ได้ ทว่ารัสเซียกับจีนก็ออกแบบการชําระเงินด้วยสกุลเงินของตนเอง สุดท้ายรัสเซียอาจจะยังพอถูไถไปได้ ไอ้ที่กําลังดิ้นกะแด่วๆ คือยุโรป.
นิติการุณย์ มิ่งรุจิราลัย
songlok1997@gmail.com