ตอนที่พ่อกับผมไปอูเครน คุยกับใครที่ไหนก็มักจะได้รับการบอกกล่าวเล่าว่าสมาชิกในครอบครัวของตนอยู่แคนาดา เป็นชาวแคนาดาเชื้อสายอูเครน มีโอกาสสนทนากับ ฯพณฯ อันดรีย์ เบชตา เอกอัครราชทูตอูเครนประจำประเทศไทยหลายครั้ง ท่านเล่าให้ฟังว่าขณะนี้มีชาวแคนาดาเชื้อสายอูเครนจากการสำรวจประชากร เมื่อ พ.ศ.2559 มากถึง 1,359,655 คน
ชาวเอเชียที่อยู่ในแคนาดามากที่สุดคือคนจีนซึ่งขณะนี้มีจำนวนมากถึง 1,769,195 คน เป็นคนที่มาจากฮ่องกง 616,000 คน พวกที่เกิดในฮ่องกงแล้วอพยพไปถือสัญชาติแคนาดามี 205,430 คน และสำหรับปีนี้ มีคนจากฮ่องกงทำเรื่องย้ายไปแคนาดามากขึ้น
พ.ศ.2560 ผู้อพยพเข้าไปอยู่แคนาดาทุกสัญชาติรวม 272,710 คน พ.ศ.2561 คือ 303,330 คน ส่วน พ.ศ.2562 ยังไม่ทันสิ้นปีเลยครับ มีคนอพยพเข้าไปแล้วมากถึง 313,580 คน
ที่ผมนำเรื่องแคนาดามาเขียนบ่อย เพราะหัวข้อสนทนาของคนจีนและคนฮ่องกงที่มีการศึกษาและมีทักษะสูง รวมทั้งมีศักยภาพทางเศรษฐกิจในตอนนี้คือ การย้ายไปลงหลักปักฐานชีวิตอย่างถาวรในแคนาดา
ไม่เฉพาะคนจีนเท่านั้นนะครับ คนอินเดียที่มีการศึกษาและมีศักยภาพทางเศรษฐกิจก็นิยมอพยพไปอยู่แคนาดากันมากเช่นกัน ตอนนี้มีคนแคนาดาเชื้อสายอินเดียมีมากถึง 1,374,710 คน นั่นเท่ากับร้อยละ 4 ของประชากรแคนาดาทั้งหมด 37 ล้านคน
เอาไปเอามา แคนาดาจะกลายเป็นแหล่งรวมของทรัพยากรมนุษย์ที่มีคุณภาพและการพัฒนาประเทศจะไปได้ไวมาก ยิ่งได้คนจีนรุ่นใหม่และการอพยพที่เกิดขึ้นอย่างเร่งด่วนของชาวฮ่องกง ก็จะทำให้แคนาดาสามารถพัฒนาทรัพยากรที่มีในประเทศให้เกิดประโยชน์สูงสุดได้มากขึ้น
ตั้งแต่การประท้วงเมื่อเดือนมิถุนายน 2562 เป็นต้นมา Midland Immigration Consultancy ซึ่งเป็นบริษัทที่ปรึกษาด้านการตรวจคนเข้าเมืองของฮ่องกงพบว่า มีผู้เข้ามาสอบถามข้อมูลการอพยพเพิ่มมากขึ้นถึง 14 เท่า ท่านใดที่อยากมีอสังหาริมทรัพย์ในฮ่องกง ตอนนี้เป็นโอกาสดีครับ เพราะคนฮ่องกงประกาศขายบ้านในราคาต่ำกว่ามูลค่าตลาดมาก คนที่มาใช้บริการเรื่องการอพยพส่วนใหญ่เป็นกลุ่มวิชาชีพ เช่น แพทย์ วิศวกร นักกฎหมาย ฯลฯ เฉลี่ยอายุประมาณ 30 ปี
...
ประเทศที่รับชาวฮ่องกงเหล่านี้เข้าไปอยู่ ต้องถือว่าโชคดีมาก เพราะไม่ต้องลงทุนเรื่องการศึกษา อยู่ดีๆก็มีคนเก่งมาเป็นพลเมือง ปัจจุบัน มหาวิทยาลัยชั้นนำของโลกทำวิจัยเกี่ยวกับการอพยพของคนฮ่องกงกันมากขึ้น เพื่อจะนำผลวิจัยนี้ใช้ดูดคนเก่งเข้าประเทศผู้ทำวิจัยคนหนึ่งจากมหาวิทยาลัยบริติช โคลอมเบีย สรุปงานวิจัยของตัวเองลงสื่อว่า “สิ่งที่ทำให้คนฮ่องกงย้ายไปแคนาดา เพราะไม่ต้องการให้ปัญหาทางการเมืองของฮ่องกงมากระทบกับชีวิตประจำวัน ไม่ใช่ว่าชาวฮ่องกงไม่ชอบพรรคคอมมิวนิสต์หรือแม้แต่ไม่ชอบจีน” ซึ่งผิดกับที่เราได้ยินได้ฟังมาโดยไม่มีการเก็บข้อมูลว่า ผู้คนฮ่องกงอพยพเพราะไม่ชอบพรรคคอมมิวนิสต์หรือไม่ชอบจีน
ศูนย์วิจัยสังคมศาสตร์ของมหาวิทยาลัยฮ่องกงก็ทำวิจัยเหมือนกันครับ แล้วก็ออกมาเผยแพร่ผลงานวิจัยของตัวเองว่า 1 ใน 10 ของคนฮ่องกงที่ร่ำรวยที่สุดต้องการอพยพไปอยู่ต่างประเทศ ส่วนผู้บริหารบริษัทฮาร์วี ลอว์ บอกว่า มีลูกค้ามาให้ช่วยทำเรื่องอพยพไปต่างประเทศเพิ่มขึ้นร้อยละ 50 ส่วนใหญ่เป็นผู้มีทรัพย์สินหรือสภาพคล่องมากกว่า 1.3 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ หรือประมาณ 40 ล้านบาท ร้อยละ 43 ของผู้มาใช้บริการต้องการย้ายไปแคนาดา
รองศาสตราจารย์หม่า หงอก ภาควิชาการปกครอง คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยฮ่องกง เปิดเผยสรุปผลวิจัยของตนว่า การย้ายออกไป ลงหลักปักฐานสร้างชีวิตใหม่ในประเทศอื่น เป็นผลเสียต่อฮ่องกงมาก
สรุปงานวิจัยจากหลายมหาวิทยาลัยและหลายสำนักของรัฐและเอกชน ต่างพูดตรงกันว่า ต่อไปในอนาคต ฮ่องกงจะเป็นดินแดนแห่งปัญหาเพราะคนเก่งและคนมีฐานะไม่อยู่ในประเทศ คนที่เหลืออยู่ก็มีศักยภาพน้อยกว่าซึ่งยากที่จะช่วยฟื้นฟูฮ่องกงที่ล่มสลายให้กลับมายืนอย่างสง่าผ่าเผยเหมือนเดิมได้
ไม่มีวลีไหนที่จะเอ่ยถึงฮ่องกงได้ดีเท่ากับเอ่ยว่า “อนิจจา ฮ่องกง”.
นิติการุณย์ มิ่งรุจิราลัย
songlok1997@gmail.com