...ห่วงกังวลอนาคตอันใกล้นี้ “เคปทาวน์” เมืองใหญ่อันดับ 3 ศูนย์กลางฝ่ายนิติบัญญัติแห่ง “สาธารณรัฐแอฟริกาใต้” เมืองสวยและมีเสน่ห์มากที่สุดแห่งหนึ่งของโลก ตั้งอยู่ตอนใต้แหลมกู๊ดโฮป ดินแดนสองมหาสมุทร คือ มหาสมุทรอินเดียกับมหาสมุทรแอตแลนติก อาจเป็นเมืองใหญ่แห่งแรกของโลกที่ขาดแคลนแหล่งน้ำจืดอย่างเป็นทางการ

ประชากรเมืองเคปทาวน์ราว 4 ล้านคน ไม่นับรวมนักท่องเที่ยวทั่วโลกผ่านเข้าออกมากมาย กำลังลุ้นเผชิญสภาพขาดแคลนน้ำจืดใช้กินดื่ม ประเมินสถานการณ์จะเลวร้ายที่สุดช่วงเดือน มี.ค.ที่จะถึงนี้...

วิกฤติขาดแคลนน้ำจืด สาเหตุเพราะตลอด 3 ปีที่ผ่านมา แอฟริกาใต้มีอัตราฝนตกเฉลี่ยน้อยมาก สวนทางการบริโภคน้ำดื่มน้ำใช้ของผู้คนเพิ่มมากและเร็วกว่าอัตราเฉลี่ยการขยายตัวของสังคมเมือง

รัฐบาลท้องถิ่นเมืองเคปทาวน์ เร่งแก้ปัญหา รณรงค์กระตุ้นผู้คนประหยัดใช้น้ำ กำหนดค่าเฉลี่ยใช้น้ำแต่ละคนวันละไม่เกิน 87 ลิตร หรือราว 4 ถังน้ำใหญ่ที่ใช้กับตู้เครื่องทำน้ำเย็น ห้ามฉีดน้ำล้างรถ หรือเปิดเติมน้ำลงสระว่ายน้ำ แม้แต่นักกีฬาแข่งคริกเก็ตรับเชิญจากอินเดียยังถูกขอร้องเปิดใช้ฝักบัวอาบน้ำหลังจบเกมการแข่งขันคนละ 2 นาที...

อีกด้านหนึ่ง ทางการแก้ปัญหาขาดแคลนแหล่งน้ำจืดใช้กินดื่มโดยอาศัยโรงงานกลั่นน้ำทะเลเป็นน้ำจืด สูบแหล่งน้ำบาดาลและยกระดับโครงการ “รีไซเคิล” หมุนเวียนบำบัดน้ำใช้ซ้ำ

นอกจากนั้น รัฐบาลแอฟริกาใต้กำลังมองหาวิธีการอื่นบริหารจัดการน้ำจืดอย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น โดยศึกษารูปแบบของฝรั่งเศสใช้ “มาตรวัดน้ำอัจฉริยะ” อุปกรณ์เชื่อมต่อมาตรวัดเปิด-ปิดน้ำกับเครือข่ายอินเตอร์เน็ต ซึ่งทดลองใช้แล้วได้ผลมีประสิทธิภาพสำหรับสังคมเมือง วิธีการนี้ รัฐบาลไนเจอร์นำไปใช้เลียนแบบด้วย

...

รูปแบบ “มาตรวัดน้ำอัจฉริยะ” คือผู้ใช้น้ำจืดแต่ละรายจะได้รับ “เครดิต” ผ่านแอพพลิเคชั่นโทรศัพท์มือถือเชื่อมต่อระบบการใช้น้ำจืดเพื่อตรวจสอบการใช้น้ำได้ทุกเวลา เนื่องจากผลวิจัยพบว่า ประเทศกำลังพัฒนาส่วนใหญ่มีอัตราการสูญเสียน้ำจืดโดยเปล่าประโยชน์เพราะเกิดการรั่วไหลในระบบส่งน้ำมากถึงกว่า 80 เปอร์เซ็นต์

แม้แต่บางเมืองในสหรัฐฯก็มีอัตราการรั่วไหลของน้ำจืดในระบบส่งน้ำได้มากถึง 50 เปอร์เซ็นต์ ระบบมาตรวัดน้ำอัจฉริยะช่วยแก้ปัญหานี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพราะระบบส่งน้ำจะถูกปิดทันทีถ้าพบการรั่วไหลผิดปกติ

ระบบบริหารจัดการน้ำจืดที่ดี ยังช่วยลดการใช้ไฟฟ้าและสารเคมีในกระบวนการผลิตน้ำดื่มน้ำใช้มากขึ้นด้วย ขณะที่ชาวโลกอีกมากเกือบ 850 ล้านคน ยังเข้าไม่ถึงแหล่งน้ำดื่มน้ำใช้ถูกสุขอนามัย...

อานุภาพ เงินกระแชง