การให้สัญญาณในรถยนต์เพื่อหลีกเลี่ยงอุบัติเหตุ

• ทบทวนสัญญาณรถยนต์ของเราเพื่อสื่อความหมายให้รถยนต์คันอื่นทราบว่าคุณกำลังจะทำอะไรบนท้องถนน ป้องกันอุบัติเหตุ
• การบีบแตรเป็นสัญญาณแรกๆที่คนคิดถึง แต่ต้องคิดก่อนใช้งาน เพราะอาจทำให้คันอื่นคิดเป็นอื่นหรือกวนอารมณ์ผู้อื่นได้
• รู้หรือไม่ว่าไฟฉุกเฉิน กฎหมายจราจรกำหนดห้ามใช้ขณะรถกำลังวิ่ง แต่หากจะใช้ต้องใช้ให้เป็น  

เมื่อต้องใช้รถใช้ถนน สัญญาณต่างๆ ไม่ว่าจะเป็น ไฟเลี้ยว ไฟสูง ไฟถอย ไฟเบรก ไฟฉุกเฉิน หรือสัญญาณมือ ล้วนแล้วแต่มีความจำเป็น เพื่อหลีกเลี่ยงความเข้าใจผิด การมองไม่เห็น ที่อาจกลายมาเป็นอุบัติเหตุรุนแรง การให้สัญญาณเมื่อขับรถยนต์ถือเป็นหัวใจลำดับต้นๆ ในด้านความปลอดภัย

การให้ข้อมูลหรือบอกความตั้งใจให้กับผู้ร่วมทางรอบๆ ตัวคุณล่วงหน้า เป็นการสื่อความหมายให้รถยนต์คันอื่นทราบว่าคุณกำลังจะทำอะไร สัญญาณที่ใช้จึงต้องชัดเจนตรงกับความคิดและการกระทำที่จะเกิดขึ้นต่อไป หากสัญญาณที่ให้ไม่ถูกต้องหรือคลุมเครือไม่ชัดเจน สิ่งที่จะตามมาก็คือการแปลสัญญาณผิดๆ รวมถึงคนที่ขับโดยไม่ใส่ใจต่อการให้สัญญาณล่วงหน้า ซึ่งอันตรายและเสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุที่มีทั้งเล็กน้อยและรุนแรงถึงชีวิต

สัญญาณไฟหรือสัญญาณเสียงแตร ควรคิดก่อนจะใช้สัญญาณนั้นๆ ว่าเหมาะสมหรือไม่ และมีความจำเป็นที่จะต้องใช้สัญญาณนั้นๆ หรือไม่ การใช้สัญญาณพร่ำเพรื่ออาจทำให้รถยนต์คันอื่นที่ขับตามมาเกิดความสับสน ควรใช้สัญญาณก่อนการกระทำทุกครั้ง เช่น การยกไฟเลี้ยวเพื่อเปลี่ยนช่องทาง เป็นสัญญาณปกติที่ผู้ขับรถยนต์ส่วนใหญ่ในปัจจุบันละเลย สัญญาณที่คุณใช้ไม่ได้หมายความว่าเมื่อใช้สัญญาณต่างๆ แล้วคุณจะมีสิทธิพิเศษบนถนน ไม่ควรใช้พร่ำเพรื่อเกินความจำเป็น และต้องสังเกตการณ์รอบๆ ตัวก่อนที่จะใช้สัญญาณต่างๆ และควรยกเลิกสัญญาณทันทีที่ใช้เสร็จแล้ว

ประเภทของสัญญาณในรถยนต์ของคุณ

-สัญญาณมือ
-สัญญาณไฟเลี้ยวเปลี่ยนทิศทาง
-สัญญาณเสียงแตร
-สัญญาณไฟฉุกเฉิน
-สัญญาณไฟเบรก
-สัญญาณไฟสูง
-สัญญาณของการขอบคุณ ซึ่งเป็นมารยาทในการขับรถที่ถูกละเลยมานานแสนนานแล้ว

1-สัญญาณไฟเลี้ยว

ทุกวันนี้ ไฟเลี้ยวกลายเป็นสัญญาณที่ถูกละเลย หรือลืมมากที่สุด หรือไม่ได้ลืมแต่จงใจจะไม่เปิด เพราะคิดว่าถ้าเปิดไฟเลี้ยวขอเข้า หรือขอเปลี่ยนช่องทาง จะไม่ได้รับการตอบสนองจากรถรอบข้าง ซึ่งถือเป็นความคิดที่ผิด สัญญาณไฟเลี้ยว กลายเป็นสัญญาณที่ถูกละเลยและทำให้เกิดอุบัติเหตุ

บ่อยครั้งเมื่อรถที่จะเปลี่ยนช่องทางแต่ดันไม่เปิดสัญญาณ ส่วนใหญ่เกิดจากการขาดความใส่ใจระลึกรู้ในกฎจราจร การเปลี่ยนช่องทางที่ถูกต้องควรใช้สัญญาณไฟเลี้ยวล่วงหน้าไม่ต่ำกว่า 50 เมตร มองให้ดีๆ ก่อนที่จะเปลี่ยนช่องทาง ไม่ใช่ยกไฟเลี้ยวปุ๊บก็หักพวงมาลัยเลี้ยวทันที

สัญญาณไฟเลี้ยวซ้ายควรใช้ความระมัดระวังมากเป็นพิเศษ เพราะมีทั้งเลี้ยวเปลี่ยนช่องทางมาทางซ้าย หรือเลี้ยวซ้ายเข้าซอย รวมถึงสัญญาณเลี้ยวซ้ายเพื่อจอดรถชิดขอบทาง ระวังการใช้สัญญาณไฟเลี้ยวซ้ายบริเวณทางแยกทางร่วม การวางตำแหน่งของรถที่ชัดเจนและการใช้ความเร็วที่เหมาะสมกับการเปลี่ยนช่องทางร่วมกับสัญญาณไฟเลี้ยวจะช่วยทำให้ปลอดภัยมากยิ่งขึ้น

ควรให้สัญญาณไฟเลี้ยวล่วงหน้าก่อน 3-5 วินาที ก่อนที่จะเริ่มเปลี่ยนช่องทางเมื่อเห็นว่าไม่ไปรบกวนรถที่ตามมาด้านหลัง การเปิดสัญญาณไฟเลี้ยวค้างไว้นานเกินไปจะสร้างความสับสนให้กับรถคันอื่นที่แล่นอยู่ด้านข้างและด้านหลัง

2-สัญญาณเสียงแตร

ปัญหาเศรษฐกิจที่รุมเร้า สภาพอากาศ และสภาพการจราจรในเมือง เป็นตัวกระตุ้นให้เกิดความโกรธเมื่อมีการใช้สัญญาณแตร ใช้แตรเพื่อเตือน กลายเป็นเหตุทะเลาะวิวาทมามากต่อมาก แตรคือต่อยค่อยๆ บีบ! เสียงแตรในปัจจุบันท่ามกลางสภาพการจราจรในเมืองใหญ่กลายเป็นเสียงแห่งการกระตุ้นความโกรธแค้นสำหรับนักขับอารมณ์ร้อน

แทนที่จะคิดว่าเขาบีบเพื่อเตือน กลับกลายเป็นความโมโหจนเกิดเรื่อง เมื่อจะใช้แตรเตือนให้รู้ กดแตรแค่สั้นๆ ครั้งเดียว ไม่ต้องกดเบิ้ลหลายครั้ง หรือกดแช่ลากยาวแบบก่นด่าโดยใช้เสียงแตร การกดแตรลากยาว เปรียบเหมือนการด่า แทนที่จะเป็นการเตือนให้ระมัดระวัง

การใช้แตรกับคนเดินเท้าควรระวังมากเป็นพิเศษ ไม่จำเป็นก็ไม่ควรใช้แตร หรือบีบแตรสั้นๆ ครั้งเดียว เพื่อเตือนให้รู้ว่ามีรถอยู่ข้างหลัง หากคนที่เดินเท้าไม่ทันสังเกตว่ามีรถอยู่ด้านหลัง หรือคนที่กำลังจะข้ามถนน (ในเขตห้ามข้ามหรือจุดอันตรายมีรถใช้ความเร็วสูง)

ห้ามบีบแตรใส่คนที่กำลังข้ามทางม้าลาย เป็นหน้าที่ของรถที่จะต้องระวังคนข้ามถนน โดยเฉพาะการข้ามบนทางม้าลาย ในบางแง่มุมของกฎหมายจราจร เสียงแตรอนุญาตให้ใช้เพื่อป้องกันอุบัติเหตุและเพื่อความปลอดภัยในการขับขี่เท่านั้น ห้ามใช้เสียงแตรระบายอารมณ์ขุ่นมัว โกรธ โมโห ไม่พอใจอย่างเด็ดขาด ควรเผื่อเวลาในการใช้สัญญาณเสียงแตร เช่นเตรียมหาช่องทางในการหลบหลีก หากมีคนกำลังจะข้ามถนนในเขตที่รถยนต์กำลังแล่นด้วยความเร็วสูง

สำหรับรถขับช้าแช่อยู่ขวา เมื่อกดแตรเตือนแล้วไม่หลบ ยังคงแช่ยาวอยู่ในเลนรถเร็วเหมือนเดิม ก็ต้องทำใจให้นิ่งเข้าไว้แล้วหาจังหวะแซงผ่านเอาเอง บางครั้งกดแตรก็แล้วยกไฟสูงก็แล้วยังทำเป็นทองไม่รู้ร้อนคาขวาอยู่เหมือนเดิม ก็ควรจะหาจังหวะแซงที่ปลอดภัยดีกว่ามาขับจี้ท้ายเพื่อกดดันให้หลบ ทำแบบนั้นบ่อยๆ ในย่านความเร็วสูงบนไฮเวย์มันอันตราย แถมยังไปกระตุ้นอารมณ์โกรธของคนที่ขับช้าแช่อยู่ขวาอีกด้วย ในเมื่อกฎหมายยังคงอ่อนด้อยไม่สามารถเอาผิดกับคนที่ขับช้าคาอยู่เลนขวาได้ คุณก็ต้องหาทางไปเอาเอง และการแซงด้วยช่องทางด้านซ้ายนั้น มักจะขัดกับความปลอดภัยในการใช้รถยนต์

3-สัญญาณไฟฉุกเฉินหรือไฟขอทาง

สัญญาณฉุกเฉินที่เห็นกันจนชินตาในบ้านเราเกิดจากการใช้ตามความเข้าใจของตนเองเป็นหลัก โดยไม่ได้คำนึงถึงสภาพแวดล้อมความเหมาะสมและสถานการณ์ที่เกิดขึ้น แม้จะขับผ่านสี่แยกที่ไม่มีสัญญาณไฟจราจรก็ยังมีนักขับจำนวนไม่น้อยเปิดไฟขอทาง ไฟฉุกเฉินหรือไฟผ่าหมากแล้วแต่จะเรียกกันตามความถนัด ฝนตกอากาศปิดเพราะหมอกลงจัด หมอกควันจากไฟไหม้หญ้าข้างทาง ก็ยังมีคนเปิดไฟฉุกเฉิน โดยคิดว่าให้สังเกตเห็นง่ายไว้ก่อน

อุบัติเหตุที่เกิดขึ้นจากไฟฉุกเฉิน จึงเกิดขึ้นจากรถร่วมทางที่แปลสัญญาณความหมายของไฟฉุกเฉินที่คุณเปิดผิดเต็มๆ เช่น วิ่งเข้ามาที่สี่แยกจากมุมใดมุมหนึ่ง สัญญาณไฟฉุกเฉินที่ปรากฏในสายตาของรถคันอื่นอาจแปลความหมายว่าคุณกำลังจะเลี้ยว ทั้งๆ ที่จะตรงไป ไม่มีใครมารับประกันว่ารถยนต์ร่วมทางคันอื่นจะเห็นไฟของคุณหมดทุกด้าน

กฎหมายจราจรกำหนดห้ามใช้ไฟฉุกเฉินขณะที่กำลังวิ่ง ในต่างประเทศก็เช่นกัน หากจะใช้ก็ให้ใช้เพียงแค่ช่วงระยะเวลาสั้นๆ เท่านั้น สัญญาณไฟฉุกเฉินใช้ในกรณีรถเสียแล้วไม่สามารถเคลื่อนย้ายได้ หรือเมื่อต้องจอดล้ำเส้นออกมาในผิวการจราจร สัญญาณไฟฉุกเฉินนั้นไม่ได้ให้อภิสิทธิ์แก่ผู้ใช้อย่างที่เคยเข้าใจกันไปเอง และเมื่อฝนตกหนักก็ไม่ควรเปิดไฟฉุกเฉิน ซึ่งอาจทำให้รถร่วมทางเกิดความสับสนขณะที่กำลังวิ่งอยู่ท่ามกลางการมองที่ย่ำแย่ โปรดเข้าใจวิธีการใช้และเปลี่ยนความคิดที่เคยครอบงำทำให้ใช้ไฟฉุกเฉินผิดมาโดยตลอดด้วยเถอะครับ

4-สัญญาณไฟสูง

การกะพริบไฟสูงเปรียบเหมือนการแจ้งเตือนคล้ายกับการใช้สัญญาณแตร มักใช้ในเวลากลางคืน แต่ก็ใช้ตอนกลางวันในบางจังหวะจะโคนที่ต้องการเตือนรถที่กำลังจะเลี้ยวกลับรถซึ่งอาจล้ำเข้ามาในเส้นทางที่คุณกำลังขับเคลื่อนอยู่

สัญญาณไฟสูงนอกจากจะเป็นการเตือนให้ระวังแล้ว ยังใช้เป็นเทคนิคพิเศษเพื่อป้องกันการเกิดอุบัติเหตุอีกด้วย ขณะขับรถตอนกลางคืนบนถนนแบบสองเลนสวนกัน การกะพริบไฟเตือนถือเป็นการแจ้งเตือนรถที่แล่นสวนทางมาเพื่อแจ้งให้ทราบหรือให้ระมัดระวัง

การกะพริบไฟสูงเหมาะกับทางข้ามยอดเนิน สะพานที่โค้งยาวต่อเนื่อง รวมถึงเหลี่ยมมุมโค้งในหุบเขา ใช้ไฟสูงเพื่อเตือนรถที่แล่นสวนมาบนทางที่ค่อนข้างคับแคบ ยกไฟสูงเพื่อตรวจสอบมุมอับ ถนนที่มืดมิดไม่มีไฟส่องสว่าง หรือเพื่อตรวจสอบผิวถนนว่ามีอะไรหล่นหรือกองอยู่ เช่น เศษยางรถสิบล้อที่ระเบิด ไม้หนุนรถบรรทุก เศษดินที่รถบรรทุกทำหล่นไว้

การยกไฟสูงต้องระวังไม่ให้ไฟของคุณไปแยงตารถที่แล่นสวนมา หากเห็นว่ามีเพื่อนร่วมทางที่ขับสวนมาก็ต้องรีบตบไฟกลับไปเป็นไฟต่ำเพื่อเพิ่มมุมมองให้กับรถที่แล่นสวนมาด้วยความเร็ว แถมยังช่วยทำให้ปลอดภัยไฟสูงไม่ไปแยงตาจนรถสวนมามองอะไรไม่เห็นแล้วขับเข้ามาในเลนของคุณจนเกิดการประสานงากันขึ้น

ไฟสูงยังใช้กะพริบเมื่อต้องการแซงอีกด้วย แต่ไม่ควรเปิดไฟสูงคาใส่รถคันข้างหน้าจากความโมโหที่ไม่ยอมหลบให้แซง หาทางไปเอาเองเถอะครับ อย่าใช้อารมณ์ด้วยการสาดไฟสูงใส่ สุดท้ายอาจตามมาด้วยอุบัติเหตุหรือการทะเลาะเบาะแว้งซึ่งเป็นสิ่งที่สามารถเลี่ยงได้

5-สัญญาณขอบคุณรถคันอื่น

การก้มหัวขอบคุณให้กับรถที่หยุดให้ทางคุณอย่างมีน้ำใจนั้นแทบจะหายไปบนท้องถนนของประเทศไทย แม้จะติดฟิลม์จนมืดราวกับถ้ำหมี หากคุณมีน้ำใจตอบกลับอยากขอบคุณรถที่หยุดให้ทาง ก็แค่ลดกระจกก้มหัวขอบคุณเขา หัดทำบ่อยๆ คุณจะรู้สึกดีและเพิ่มความน่าขับให้กับถนนในประเทศนี้ด้วยการมีน้ำใจแบ่งปันให้ทางกับรถที่กำลังจะออกจากซอย รถที่กำลังจะเลี้ยวหรือรถที่ขอทางรอเลี้ยว เสียเวลาแค่นิดเดียวแต่ช่วยทำให้อุบัติเหตุลดลงจากน้ำใจที่แบ่งปันกันบนถนน สุดท้าย สถิติการเสียชีวิตและบาดเจ็บในอันดับต้นๆ ของท้องถนนในประเทศไทยจะได้ลดลงมาบ้าง แค่ก้มหัวขอบคุณ หรือยกนิ้วโป้งให้กับรถที่มีน้ำใจนั้น เป็นเรื่องง่ายๆ ที่กำลังจะถูกมองข้าม ฟิลม์ดำก็แค่ลดกระจกขอบคุณเขาบ้าง ไม่ถึงกับดิ้นตายเพราะเสียศักดิ์ศรีหรอกครับ ขอให้มีความสุขในวันหยุดครับ.

ผู้เขียน : อาคม รวมสุวรรณ
E-Mail chang.arcom@thairath.co.th
Facebook https://www.facebook.com/chang.arcom
https://www.facebook.com/ARCOM-CHANG-Thairath-Online-525369247505358/

ภาพ : Jutaphun Sooksamphun