วัดเล่งเน่ยยี่กับที่มาของการแก้ปีชงของผู้มีจิตศรัทธา

เมื่อเข้าสู่ปีใหม่หรือตรุษจีน คำว่า “ปีชง” คือหนึ่งในคำที่หลายคนค้นหาว่าตรงกับปีนักษัตรของตนเองหรือไม่ และต้องการแก้ชงเพื่อปัดเป่าดวงชะตาให้ตนเองรู้สึกแคล้วคลาดปลอดภัยจากสิ่งไม่ดี ซึ่งวัดเล่งเน่ยยี่ เป็นหนึ่งในสถานที่สำคัญที่หลายคนนึกถึงเมื่อต้องการไปแก้ปีชง

ปีชง ตามความหมายภาษาจีน หมายถึง การปะทะ แต่ชง ไม่ได้แปลว่า ไม่ดี หรือร้ายเสมอไป บางครั้งการชงเป็นการนำสิ่งไม่ดีออกไป ทำให้คนๆ นั้นดีขึ้นเป็นสองเท่า แต่ส่วนใหญ่หลายคนมักมีความกังวลไปก่อนว่า ปีชง คือปีร้ายๆ ต้องพบเจอเรื่องไม่ดี หรือมีการเปลี่ยนแปลงทางร้าย จะพบเจอกับอุบัติเหตุ หรือการเจ็บป่วย

ตามความเชื่อพื้นบ้านจีน เชื่อว่าแต่ละปีเทพไท้ส่วยเอี๊ย (เทพประจำปีนักษัตร ผู้คุ้มครองชะตา) จะโคจรมาดูแลชะตาชีวิตคนเกิดปีนักษัตรตรงข้ามกับนักษัตรปีนั้น เรียกว่า ปีชง (ถูกชน, ปะทะ) เชื่อว่าอาจมีเคราะห์ มีปากเสียง ทรัพย์สินรั่วไหล ผู้ที่เกิดปีชงจะมาทำพิธีแก้ชง บูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ไหว้ฝากชะตากับไท้ส่วยเอี๊ยให้คุ้มครอง โดยเขียนชื่อ วันเกิดบน "เทียบฝากดวง" ฝากไว้ที่วัด 1 ปี (พิธีฝากดวงชะตา หรือ ปออุ่ง) เมื่อถึงปลายปีก็ต้องกลับมาทำพิธีขอบคุณเทพเจ้า และทางวัดจะนำเทียบไปเผา เป็นการจบการฝากดวงชะตา

วัดเล่งเน่ยยี่กับที่มาของการแก้ปีชง

หนึ่งในวัดจีนที่ชาวไทยพุทธรวมถึงชาวไทยเชื้อสายจีนมักนิยมไปทำพิธีแก้ชงเป็นอันดับต้นๆ คือ “วัดเล่งเน่ยยี่” หรือวัดมังกรกมลาวาส ซึ่งมีประวัติศาสตร์คู่กับประเทศไทยมาตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 5 หรือประมาณ 150 ปีมาแล้ว โดยเป็นวัดพุทธศาสนานิกายมหายานที่ผสานกับความเชื่อของลัทธิขงจื๊อที่สอนเรื่องความกตัญญู และลัทธิเต๋าที่มีความเชื่อเรื่องสิ่งศักดิ์สิทธิ์เครื่องรางของขลังต่างๆ รวมทั้งยังผสานกับความเชื่อของการเคารพธรรมชาติและความเชื่อเรื่องโชคชะตาราศีโหราศาสตร์แบบจีนอีกด้วย

ด้วยเหตุนี้จึงทำให้ช่วงเวลา 150 ปีที่ผ่านมา วัดเล่งเน่ยยี่ กลายเป็นศูนย์รวมจิตใจของชาวไทยเชื้อสายจีนและชาวจีนในหลายๆ ประเทศเดินทางมาทำบุญที่นี่ตลอดทั้งปี เพราะเป็นศูนย์กลางทางความเชื่อและจิตใจมายาวนาน

สำหรับที่มาของการแก้ชงของวัดเล่งเน่ยยี่นั้น อาจารย์เศรษฐพงษ์ จงสงวน นักวิชาการด้านศาสนาและวัฒนธรรมจีน เผยกับไลฟ์สไตล์ไทยรัฐออนไลน์ว่าในอดีตกว่า 100 ปีที่ผ่านมา ทุกต้นปีคนจีนที่เชื่อเรื่องโชคชะตาราศีต่างๆ มักจะให้ซินแสคำนวณวันเดือนปีเกิดของตนเอง เพื่อดูว่าปีนั้นจะโชคดีหรือมีเคราะห์ไหม จากนั้นซินแสจะนำใบฝากดวงชะตาไปให้ไหว้สิ่งศักดิ์สิทธิ์ตามวัดหรือศาลเจ้าต่างๆ ที่ซินแสศรัทธา โดยวัดเล่งเน่ยยี่ก็เป็นหนึ่งในนั้น จากนั้นทางวัดก็มีหน้าที่ดูแลและเก็บรักษาดวงชะตาของญาติโยมไว้เป็นเวลา 1 ปี

“ขณะที่การแก้ปีชงเพิ่งเริ่มต้นเมื่อประมาณ 30 ปีก่อน จากคนจีนในฮ่องกงที่เชื่อเรื่องการไหว้เทพเจ้าเสริมดวงประจำปี จากนั้นก็ได้แพร่ขยายไปยังกลุ่มคนจีนในประเทศต่างๆ เช่น ไต้หวัน สิงคโปร์ มาเลเซีย และไทย จึงทำให้คนเชื้อสายจีนนิยมไหว้เทพเสริมดวงจากคู่มือที่จำหน่ายทั่วไปโดยไม่ผ่านซินแสแบบในอดีต และไปทำพิธีตามสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ต่างๆ ด้วยตนเอง ทางวัดเล่งเน่ยยี่จึงปรับรูปแบบพิธีฝากดวงชะตาให้เข้ากับความต้องการของคนยุคปัจจุบันมากขึ้นด้วยการเขียนคำอธิษฐานพร้อมใบเขียนเทียบฝากดวง จึงเป็นที่มาของการฝากดวงชะตาที่วัดเล่งเน่ยยี่”

ดังนั้น การแก้ปีชงที่วัดเล่งเน่ยยี่อย่างที่หลายคนเข้าใจมาโดยตลอดในช่วงหลังนั้น ความจริงแล้วคือ “พิธีฝากดวงชะตา” ซึ่งเป็นประเพณีที่วัดเล่งเน่ยยี่ปฏิบัติสืบต่อกันยาวนานกว่า 150 ปีแล้วนั่นเอง เมื่อญาติโยมมาเขียนคำอธิษฐานในใบฝากดวงชะตา พอถึงช่วงปีใหม่จีนหรือตรุษจีน ทางวัดเล่งเน่ยยี่จะนำไปทำพิธีอธิษฐานต่อสิ่งศักดิ์สิทธิ์ แล้วฝากไว้เป็นเวลา 1 ปี หรือ 12 เดือนตามประเพณีจีน

“เมื่อถึงเวลากำหนดปลายปี ทางวัดจะมีพิธีกรรมขอบคุณเทพเจ้า และขอบคุณสิ่งศักดิ์สิทธิ์ แล้วมีการเชิญเทียบฝากดวงทั้งหมดมาอธิษฐานขอบคุณให้แก่ญาติโยม เป็นตัวแทนให้แก่ญาติโยมแล้วก็จะนำใบเทียบฝากดวงไปเผาถือว่าเป็นการส่งเทพเจ้า” อาจารย์เศรษฐพงษ์ กล่าว

จากนั้นทางวัดเล่งเน่ยยี่ก็จะเริ่มเปิดรับใบฝากดวงชะตาตั้งแต่ช่วงปลายปี เพื่อลดความแออัดที่ญาติโยมส่วนใหญ่มักจะเดินทางมาที่วัดเพื่อฝากดวงชะตาแก้ปีชงตั้งแต่ตอนต้นปีซึ่งเป็นช่วงใกล้เทศกาลตรุษจีนนั่นเอง

แก้ชงออนไลน์ บริการเพื่อความสะดวกของผู้มีจิตศรัทธา

นอกจากเปิดให้เหล่าญาติโยมผู้มีจิตศรัทธาเข้ามาแก้ชงหรือฝากดวงชะตาที่วัดเล่งเน่ยยี่ได้ตั้งแต่ต้นเดือนธันวาคมแล้ว บริการแก้ชงออนไลน์ของวัดเล่งเน่ยยี่ กลายเป็นที่สนใจสำหรับคนไทยสายมูที่เชื่อเรื่องการแก้ปีชงด้วยเช่นกัน เพราะช่วยอำนวยความสะดวกแก่ผู้ที่ไม่สะดวกเดินทางมาแก้ชงที่วัดด้วยตนเอง แต่สามารถใช้ช่องทางออนไลน์เขียนใบฝากดวงชะตาพร้อมอธิษฐานได้เหมือนกับการทำที่วัด โดยมีค่าบริการ 100 บาทเท่ากัน ซึ่งทางวัดออกแบบมาเพื่อให้ตอบโจทย์ทั้งด้านความเชื่อและความสะดวกของผู้มีจิตศรัทธาได้เป็นอย่างดี

สำหรับผู้ที่อยู่เบื้องหลังการดูแลระบบแก้ชงออนไลน์ให้กับวัดเล่งเน่ยยี่ก็คือบริษัท ลัคกี้ เฮง เฮง ซึ่งเป็นบริษัทในเครือของบริษัท สามารถ ดิจิตอล จำกัด (มหาชน) ได้เริ่มต้นทำบริการแก้ชงออนไลน์มาตั้งแต่ปลายปี 2565 แต่ยังไม่เป็นที่รู้จักมากนัก จนต้นเดือนธันวาคม 2566 ได้มีการโปรโมตช่องทางนี้มากขึ้นจึงทำให้มีคนมาใช้บริการเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ซึ่งเปิดให้บริการได้เพียง 1-2 เดือน ก็มีผู้ใช้บริการเกือบ 2 หมื่นรายแล้ว

จากข้อมูลในระบบหลังบ้านพบว่าผู้ที่มาใช้บริการแก้ชงออนไลน์ของวัดเล่งเน่ยยี่มีทั้งคนกรุงเทพฯ และคนต่างจังหวัด มาใช้บริการเป็นจำนวนมาก โดย 70 เปอร์เซ็นต์ของผู้ใช้บริการเป็นผู้หญิง อายุตั้งแต่ 30 ปีขึ้นไป เป็นวัยทำงาน มีทั้งแก้ชงให้ตัวเอง ให้คนรัก ลูกหลาน และคนในครอบครัว ส่วนเรื่องที่ขอส่วนใหญ่มักจะเป็นเรื่องงานและเรื่องสุขภาพ

นอกจากนี้ยังพบว่าคนไทยในต่างแดนที่มีจิตศรัทธาในวัดเล่งเน่ยยี่ก็สนใจในบริการแก้ชงออนไลน์ด้วยเช่นกัน ส่วนคนต่างชาติพบว่ามีสัดส่วนไม่มากนัก เนื่องจากบริการนี้ใช้ภาษาไทยในการสื่อสารเป็นหลัก

สิ่งที่ทำให้การแก้ชงออนไลน์ของวัดเล่งเน่ยยี่แตกต่างจากการเดินทางมาแก้ชงที่วัดด้วยตนเองคือผู้ที่แก้ชงผ่านช่องทางนี้จะได้รับ “วอลเปเปอร์ลายเทพไท้ส่วยเอี๊ย” ไว้เป็นสิริมงคลติดตัวบนโทรศัพท์มือถือ ซึ่งในแต่ละปีจะมีลวดลายที่แตกต่างกันไป จึงทำให้หลายคนอยากมีไว้เพื่อให้ท่านช่วยคุ้มครองให้รู้สึกอุ่นใจ

ทั้งนี้บริการแก้ชงออนไลน์ของวัดเล่งเน่ยยี่จะเปิดให้บริการต่อเนื่องตลอดทั้งปีควบคู่ไปกับการให้แก้ชงด้วยตนเองที่วัด เพื่อให้ญาติโยมสามารถทำบุญแก้ปีชงได้ที่ตนเองตามสะดวก โดยรายได้จากการทำบุญแก้ชงจะนำไปบูรณะหลังคาวัด และนำมาก่อสร้างอาคารปริยัติธรรมและทำระบบแก้มลิงเพื่อลดปัญหาน้ำท่วมที่วัดประสบอยู่ทุกปี

ภาพ : เอกลักษณ์ ไม่น้อย