โคมไฟตรุษจีน หรือ โคมเต็งลั้ง ถือเป็น 1 ใน 9 ของมงคลตามความเชื่อของคนไทยเชื้อสายจีน ที่นิยมแขวนประดับตามบ้านเรือนและห้างร้านต่างๆ ในช่วงเทศกาลตรุษจีน 2565

เคยสงสัยกันไหมว่าทำไมต้องแขวนโคมไฟตรุษจีนสีแดงสดไว้บริเวณหน้าบ้าน บทความนี้ไทยรัฐออนไลน์จึงนำเกร็ดความรู้และสาระดีๆ มาฝากกัน

ทำความรู้จัก "โคมไฟตรุษจีน" คืออะไร?

ในช่วงวันตรุษจีนเรามักจะเห็นโคมไฟจีนสีแดงแขวนไว้ตามสถานที่ต่างๆ ซึ่งโคมไฟตรุษจีนที่เราคุ้นตานั้น หลายคนอาจเรียกว่า "โคมเต็งลั้ง" ซึ่งมาจากคำว่า "หงเซ่อเติงหลง" (红色灯笼) ในภาษาจีน มีความหมายว่า โคมไฟสีแดง

โคมเต็งลั้ง มีลักษณะเป็นโคมกระดาษสีแดงทรงกลม (บ้างก็ทำเป็นทรงกระบอก) สร้างจากโครงไม้ไผ่สานซี่เล็กๆ ใช้กระดาษสาสีแดงแปะทับอีกที บนกระดาษมักจะเขียนตัวอักษรจีนด้วยหมึกสีทอง ซึ่งแต่ละคำจะมีความหมายมงคล เช่น ร่ำรวย, สงบสุข, อายุยืนนาน, สุขภาพแข็งแรง เป็นต้น บางครั้งบนโคมไฟเหล่านี้ ก็อาจพิมพ์รูปภาพเทพเจ้า หรือภาพมงคลต่างๆ ตามความเชื่ออีกด้วย เช่น รูปปลาคู่ รูปเด็กคู่ รูปนกกระเรียน ฯลฯ

...

ไขข้อสงสัย ทำไมต้องแขวนโคมไฟตรุษจีนสีแดง ไว้หน้าบ้าน?

สีแดง ถือเป็นสีมงคลและสีแห่งความโชคดีของชาวจีน จึงนิยมใช้สีแดงในวันสำคัญและพิธีมงคลต่างๆ เช่น วันตรุษจีน วันแต่งงาน และเทศกาลวันรื่นเริงต่างๆ ซึ่งสีแดงก็ยังถูกนำมาใช้เป็นสีหลักในการทำโคมไฟจีนอีกด้วย

โคมไฟตรุษจีน จึงมีความหมายมงคลที่ซ่อนอยู่ภายใต้โคมไฟสีแดงสว่างไสว หมึกสีทอง และตัวอักษรความหมายดีๆ เนื่องจากถูกใช้เป็นสัญลักษณ์มงคลในการปัดเป่าสิ่งชั่วร้ายให้ห่างไกลจากตัวบ้านและผู้อยู่อาศัย อีกทั้งยังถือเป็นของมงคลที่เปรียบเสมือนเครื่องชี้นำสิ่งศักดิ์สิทธิ์ให้เทพเจ้าได้มองเห็นโคมไฟสีแดงได้ง่าย เพื่อที่จะได้ประทานพรให้เจ้าของบ้าน มีความสุขและความร่ำรวยนั่นเอง

ส่วนวิธีแขวนเต็งลั้งหรือโคมไฟตรุษจีน จะนิยมแขวนไว้หน้าบ้าน หน้าอาคาร หน้าร้านค้า ฯลฯ เพื่อให้เห็นเป็นจุดสังเกตได้ง่าย ที่สำคัญคือ จะต้องเปลี่ยนโคมไฟใหม่ทุกปี เช่น เมื่อถึงวันตรุษจีนก็จะมีการทำความสะอาดบ้าน เปลี่ยนสิ่งเก่าให้เป็นสิ่งใหม่ โคมไฟเก่าที่มีสีซีดก็ควรนำออกไป และหาโคมไฟใหม่สีแดงสด มาประดับไว้แทน

นอกจากนี้ การแขวนโคมไฟจีนสีแดง ถือเป็นสัญลักษณ์ที่แสดงให้รู้ว่า บ้านหลังนี้มีคนเชื้อสายจีนอาศัยอยู่ โดยในอดีตยังมีความเชื่ออีกว่า โคมไฟจีนที่แขวนในศาลเจ้าศักดิ์สิทธิ์ต่างๆ นั้น สามารถขอพรให้มีบุตรชายได้

อย่างไรก็ตาม ปัจจุบัน โคมไฟตรุษจีน อาจไม่ได้ใช้ไม้ไผ่หรือกระดาษสาเป็นวัสดุเพียงอย่างเดียวแล้ว แต่มีการดัดแปลงให้มีความหลากหลายและเข้ากับยุคสมัยมากขึ้น เช่น มีการติดตั้งไฟ LED ในโคมไฟสีแดง เพื่อให้ส่องแสงสว่างได้นาน ไม่ต้องกลัวไฟดับ หรือหันมาใช้วัสดุที่ทนทานกว่าเพื่อป้องกันแสงแดด ลม ฝน เช่น โคมไฟกำมะหยี่ ซึ่งเป็นการยืดอายุโคมไฟตรุษจีนให้สามารถใช้งานได้นานยิ่งขึ้นนั่นเอง