ศัพท์จำนวนมากในภาษาไทยมีรากมาจากภาษาบาลีและสันสกฤต ภาษาอังกฤษก็มีรากจากภาษาอื่นเช่นกัน อย่าง caput เป็นภาษาละติน หมายถึง ‘หัว’ คำว่า capital จึงหมายถึง ‘เมืองหลวง’ (เป็นเมืองสำคัญที่สุด เหมือนหัวที่สำคัญที่สุดในร่างกาย)
ภาษาอังกฤษ night หมายถึง ‘กลางคืน’ galan หมายถึง ‘ร้องเพลง’ นกที่ร้องเพลงในเวลากลางคืนชนิดหนึ่งจึงชื่อว่า nightegale ต่อมาแผลงเป็นคำว่า nightingale นกไนติงเกิล ร้องเพลงเพราะ โดยเฉพาะในเวลากลางคืน coe เป็นภาษาฝรั่งเศสโบราณ หมายถึง ‘หาง’ สัตว์ที่วิ่งหนีจากอันตรายมักจะวิ่งหนีหางจุกตูด คำนี้พัฒนาเป็น coward แปลว่า ‘คนขี้ขลาด’
เจ้าของโรงละครแห่งหนึ่งในเมืองดับลินชื่อเจมส์ ดาลี พนันกับเพื่อนว่าตนสามารถบัญญัติศัพท์ใหม่ได้ภายใน 24 ชั่วโมง จากนั้นก็จ้างเด็กเขียนคำว่า quiz ซึ่งเป็นคำที่ไม่มีความหมายไว้ตามกำแพงเมืองต่างๆ คนเห็นก็ตั้งคำถามกันใหญ่ว่า quiz แปลว่าอะไร ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา quiz ก็ใช้สื่อถึง ‘การซักถาม’ ‘การสอบด่วน’ หรือ ‘การตอบคำถามชิงรางวัล’
Mal หรือ mala แปลว่า ‘เลว’ aria แปลว่า ‘อากาศ’ คนอิตาเลียนสมัยโบราณเชื่อว่าเพราะอากาศบริเวณหนองบึงในฤดูร้อนทำให้ผู้คนเป็นโรคหนึ่ง จึงตั้งชื่อโรคนี้ว่า ‘อากาศเลว’ หรือ malaria ภายหลังจึงทราบว่า ในหนองบึงมียุงซึ่งเป็นพาหะที่ทำให้ผู้ป่วยปวดศีรษะ ครั่นเนื้อครั่นตัว ปวดเมื่อยตามตัวคล้ายไข้หวัดใหญ่ มีอาการไข้จับสั่นเป็นเวลา ซึ่งก็คือ ‘มาลาเรีย’ นั่นเอง.
นิติการุณย์ มิ่งรุจิราลัย
pasalok1998@gmail.com
...