“อุอา กะ สะ”...“หัวใจเศรษฐี” อ่านตรงตัวตามที่เขียนคือ อุ อา กะ สะ “อุ อา กะ สะ” เป็นลักษณะของคำที่เรียกกันว่า “หัวใจ” คือคำที่ย่อหรือตัดมาจากคำเต็ม
“อุ อา กะ สะ” เป็นคำย่อ 4 คำ ย่อมาจากคำเต็มดังนี้...“อุ” ย่อมาจากคำว่า “อุฏฺฐานสมฺปทา” (อุฏฐานะสัมปะทา) แปลตามศัพท์ว่า “ความถึงพร้อมด้วยการลุกขึ้น” หมายถึง ความขยันหมั่นเพียร ผูกเป็นคำสั้นๆ ว่า “ขยันหา”...“อา” ย่อมาจากคำว่า “อารกฺขสมฺปทา” (อารักขะสัมปะทา)
แปลตามศัพท์ว่า “ความถึงพร้อมด้วยการอารักขา” หมายถึง รู้จักระวังรักษาทรัพย์ที่หามาได้ ผูกเป็นคำสั้นๆว่า “รักษาดี”
“กะ” ย่อมาจากคำว่า “กลฺยาณมิตฺตตา” (กัลยาณะมิตตะตา) แปลตามศัพท์ว่า “ความเป็นผู้มีคนดีเป็นเพื่อน” หมายถึง คบหากับคนดี ผูกเป็นคำสั้นๆว่า “มีกัลยาณมิตร”
“สะ” ย่อมาจากคำว่า “สมชีวิตา” (สะมะชีวิตา) แปลตามศัพท์ว่า “ความเป็นผู้ดำรงชีวิตอย่างเหมาะสม” หมายถึง ความรู้จักจับจ่ายใช้สอยอย่างพอเหมาะพอควร ผูกเป็นคำสั้นๆว่า “เลี้ยงชีวิตเหมาะสม”
...
“อุ” = ขยันหา
“อา” = รักษาดี
“กะ” = มีกัลยาณมิตร
“สะ” = เลี้ยงชีวิตเหมาะสม
ขยายความ : พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม ของท่าน ป.อ.ปยุตฺโต ข้อ [144] แสดงหลักธรรมชุดนี้ไว้ดังนี้...ทิฏฐธัมมิกัตถสังวัตตนิกธรรม 4 ธรรมที่เป็นไปเพื่อประโยชน์ในปัจจุบัน, หลักธรรมอันอำนวยประ โยชน์สุขขั้นต้น
หนึ่ง...อุฏฐานสัมปทา ถึงพร้อมด้วยความหมั่น คือ ขยันหมั่นเพียรในการปฏิบัติหน้าที่การงาน ประกอบอาชีพอันสุจริต มีความชำนาญ รู้จักใช้ปัญญาสอดส่อง ตรวจตรา หาอุบายวิธี สามารถจัดดำเนินการให้ได้ผลดี สอง...อารักข สัมปทา ถึงพร้อมด้วยการรักษา คือ รู้จัก
คุ้มครองเก็บรักษาโภคทรัพย์ และผลงานอันตนได้ทำไว้ด้วยความขยันหมั่นเพียรโดยชอบธรรม ด้วยกำลังงานของตน ไม่ให้เป็นอันตรายหรือเสื่อมเสีย
สาม...กัลยาณมิตตตา คบคนดีเป็นมิตร คือ รู้จักกำหนดบุคคลในถิ่นที่อาศัย เลือกเสวนา สำเหนียกศึกษาเยี่ยงอย่างท่านผู้ทรงคุณมีศรัทธาศีล จาคะ ปัญญา
สี่...สมชีวิตา มีความเป็นอยู่เหมาะสม คือ รู้จักกำหนดรายได้และรายจ่ายเลี้ยงชีวิตแต่พอดี มิให้ฝืดเคืองหรือฟูมฟาย ให้รายได้เหนือรายจ่าย มีประหยัดเก็บไว้
ธรรมหมวดนี้เรียกกันสั้นๆว่า “ทิฏฐธัม มิกัตถะ” หรือเรียกติดปากอย่างไทยๆว่า “ทิฏฐธัมมิกัตถประโยชน์” ...อัตถะ แปลว่า ประโยชน์ จึงมีประโยชน์ซ้ำซ้อนกันสองคำ
O O O
คนเก่าท่านตัดเฉพาะคำแรกของชื่อหัวข้อธรรมทั้ง 4 มาพูดรวมกันว่า “อุ อา กะ สะ” ทั้งนี้เพื่อจำง่าย และเรียกว่า “หัวใจเศรษฐี” มีคำแนะนำกำกับไว้ด้วยว่า ตื่นเช้าเสกน้ำล้างหน้าว่า...“อุ อา กะ สะ” ก่อนออกจากบ้านไปทำงานให้ภาวนาว่า “อุ อา กะ สะ” จะทำมาค้าขึ้นถึงขั้นเป็นเศรษฐีมหาเศรษฐี
แถม : “สะ” ตัวสุดท้าย พึงสำเหนียกให้แม่น คำเต็มคือ “สมชีวิตา” ระวังอย่าจำสับสนกับ “สมานตฺตตา” (สะมานัตตะตา) ที่แปลว่า “การวางตนเหมาะสม” ซึ่งอยู่ในหมวดธรรมอีกชุดหนึ่ง เรียกว่า “สังคหวัตถุ” ประกอบด้วย ทาน, ปิยวาจา, อัตถจริยา และสมานัตตตา
ผู้สนใจพึงศึกษาความหมายของหลักธรรมชุดนี้ต่อไปเทอญ...
...
ดูก่อนภราดา! ถ้าอยากรวยชาติเดียวได้เป็นนายทุน : จงใช้ บุญเป็นอุบายแสวงทรัพย์ ถ้าอยากรวยตลอดแสนกัป : จงใช้ทรัพย์เป็นเครื่องมือแสวงบุญ
ทั้งหมดข้างต้นเหล่านี้ อาจารย์ทองย้อย แสงสินชัย โพสต์ไว้ในเฟซบุ๊กส่วนตัว เรื่อง #บาลีวันละคำ (3,450) (22 พฤศจิกายน 2564)
O O O
“อุอากะสะ อากะสะอุ กะสะอุอา สะอุอากะ” สวด 5 จบ
ข้างต้นนี้คือคาถา “หัวใจมหาเศรษฐี” เชื่อศรัทธากันอย่างยิ่งว่ามีความศักดิ์สิทธิ์อย่างมาก
หากผู้ใดก็ตามได้น้อมนำไปปฏิบัติอย่างจริงจัง เคร่งครัดเป็นประจำทุกเช้าก่อนออกจากบ้านจักมีความโชคดี มีเส้นทางชีวิตดำเนินเป็นไปอย่างมีความสุข อีกทั้งบนเส้นทางชีวิตของท่านก็จักเต็มไปด้วยทรัพย์สินเงินทอง นับรวมไปถึงเกียรติยศ ชื่อเสียง
ทว่าคาถาที่ว่าศักดิ์สิทธิ์นี้ แฝงนัยซ่อนไว้ซึ่งเนื้อแท้แห่งความหมาย ที่ผู้น้อมนำนั้นต้องปฏิบัติตนให้ตรงตามนั้นด้วย ประหนึ่งว่าผู้นั้นต้องเข้าใจความหมายอันถ่องแท้ ในคาถา...หัวใจมหาเศรษฐีนั้นเอง
การสวดจึงไม่ใช่แค่การสวดเท่านั้น หรือหวังว่าจะสวดแล้วรวย สวดแล้วชีวิตจะดี๊ดี...หากแต่ต้องเข้าใจถึงความหมาย กระทั่งนำไปสู่การปฏิบัติตัว จึงจักสำเร็จสมดังใจปรารถนาตามบทคาถานี้ได้
...
ตอกย้ำทำความเข้าใจกันแบบสั้นๆง่ายๆอีกครั้ง...ก็คือ
“ขยัน หมั่นรักษาความเพียร คบหาคนดีเป็นมิตร มีชีวิตพอเพียง...หาให้มาก ให้น้อย”...หัวใจคาถามหาเศรษฐีเป็นเช่นนี้ ประหนึ่งว่า “มหาเศรษฐี” ที่ว่านี้ ก็คือ...“ผู้ประเสริฐที่สุดสมใจ มั่งมีเงินทองมหาศาลดั่งมหาเศรษฐีทั้งปวง”
ท่าน ว.วชิรเมธีเคยเขียนสะท้อนความหมายของ “เศรษฐี” เอาไว้ว่า “...เป็นคนใจบุญ คนมีคุณธรรมที่ประเสริฐเลิศล้ำ” ส่วนคนที่มีทรัพย์มากนั้น เขาเรียกว่า “มหาวาณิช”
เมื่อเป็นเช่นนั้น “คนรวย” กับ “เศรษฐี” จึงต่างจาก “มหาวาณิช”...พ่อค้าสามารถเป็นเศรษฐีได้ ถ้ารู้จักเปลี่ยนทุนให้เป็นธรรม “ธุรกิจครอบครัว”...ที่จะยั่งยืนนอกจากจะทำให้ธุรกิจเติบโตมีความเป็นมหาวาณิชแล้ว มีความจำเป็นที่ต้องเป็นเศรษฐีด้วย สิ่งสำคัญของหัวใจเศรษฐีก็คือความรุ่งเรืองใน “ธรรม” หรือ “จริยธรรม”
“ศรัทธา”...นำมาซึ่งปาฏิหาริย์? เชื่อไม่เชื่อ โปรดอย่าได้...“ลบหลู่”.
...
รัก-ยม