เดือนสิงหาคมนอกจากจะมีวันแม่แห่งชาติเป็นวันสำคัญในบ้านเราแล้ว ในระดับสากลยังมีวันสำคัญที่เฉลิมฉลองพร้อมกันก็คือ “วันคนถนัดซ้ายสากล” ซึ่งตรงกับวันที่ 13 สิงหาคมของทุกปี คนถนัดซ้ายทั่วโลกร่วมติด Hashtag #lefthandersday ในโซเชียลมีเดีย เพื่อเฉลิมฉลองวันสำหรับคนถนัดซ้าย ให้ทุกคนได้รู้ว่าพวกเราไม่ได้แตกต่าง

ประวัติวันถนัดซ้ายสากล (Left-Handers Day)

วันถนัดซ้ายสากล (Left-Handers Day) ถือกำเนิดขึ้นในวันที่ 13 สิงหาคม พ.ศ. 2535 ที่สโมสรคนถนัดซ้าย ก่อตั้งโดย Dean R. Campbell เพื่อเฉลิมฉลองให้ผู้คนตระหนักถึงความสามารถของคนถนัดซ้าย ซึ่งบางคนมองว่าแตกต่าง ณ เวลานั้นคาดการณ์ว่ามีประชากรคนถนัดซ้ายทั่วโลกราว 7-10 เปอร์เซ็นต์ นอกจากนี้ยังแสดงปัญหาที่คนถนัดซ้ายเผชิญ

เริ่มแรกงานเฉลิมฉลองนี้จัดขึ้นในสหราชอาณาจักรเพียงประเทศเดียว ภายหลังได้เฉลิมฉลองทั่วโลก โดยจัดงานเลี้ยงน้ำชาสำหรับคนถนัดซ้าย, กิจกรรม จัดโซน Lefty Zones ในผับบาร์, จัดกีฬาเฉพาะคนถนัดซ้าย และจัดกิจกรรมแกล้งคนถนัดขวาด้วยการให้ใช้สิ่งของสำหรับคนถนัดซ้าย เพื่อจะได้ทราบว่ารู้สึกอึดอัดอย่างไร

ถนัดซ้ายเกิดจากอะไร

...

ในอดีตความถนัดซ้ายหรือถนัดขวาคาดว่าเป็นเพียงปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นอย่างหนึ่ง หรือเกิดจากการฝึกฝน นักวิทยาศาสตร์หลายประเทศยืนยันผลว่าเกิดจากพันธุกรรม เป็นความสามารถพิเศษตั้งแต่อยู่ในครรภ์มารดา

นักพันธุศาสตร์ สถาบันมันตินามาหาวิทยาลัยควีนส์แลนด์ (UQDI) ศึกษาวิจัยเกี่ยวกับพันธุกรรมที่ส่งผลต่อความถนัดของมนุษย์ตีพิมพ์ปี 2563 ระบุว่าความถนัดซ้ายขวาเกิดจากยีนที่เชื่อมโยงกัน โดยมีตัวแปรทางพันธุกรรม 48 ชนิด ที่มีอิทธิพลต่อความถนัดซ้ายขวา และมีการทดสอบกับเด็กทารกในครรภ์ นักวิจัยพบว่ามนุษย์เลือกใช้มือเป็นครั้งแรกขณะที่อยู่ในครรภ์ โดยตัวอ่อนเคลื่อนไหวด้วยแขนข้างเดียวในการทดสอบ

ศ.ซาราห์ แมดแลนด์ หัวหน้ากลุ่มพันธุศาสตร์ของสถาบันวิจัยทางการแพทย์เบิร์กโฮเฟอร์ (QIMR Berghofer) กล่าวว่า “....ความถนัดของมือส่งผลต่อโครงสร้างสมอง และวิธีการทำงานที่แตกต่างกันภายในสมองด้วย”

อัตราส่วนของผู้ที่ถนัดซ้ายในงานวิจัยนี้บ่งบอกว่าแตกต่างกันในแต่ละประเทศ ในออสเตรเลียมีผู้ถนัดซ้ายอยู่ที่ 3-12 เปอร์เซ็นต์ ในอังกฤษและสหรัฐอเมริกา มีผู้ถนัดซ้าย 10 เปอร์เซ็นต์

ปัญหาที่คนถนัดซ้ายต้องเผชิญ

มีหลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่พบว่า “คนถนัดซ้าย” มีมาตั้งแต่สมัยอดีต โดยพบจากอุปกรณ์เครื่องมือเครื่องใช้ และบันทึก เพราะฉะนั้นการถนัดซ้ายจึงไม่ใช่เรื่องแปลกในมนุษยชาติ แต่สิ่งที่คนถนัดซ้ายจะต้องเผชิญ ได้แก่

1. ความกดดันจากครอบครัว และสังคม

ยุคสมัยต่างๆ มองคนถนัดซ้ายไม่เหมือนกัน ขึ้นอยู่กับการเปิดใจยอมรับ จากภาพวาดในอารยธรรมโบราณ เช่น กรีก ระบุให้ซาตานใช้มือซ้าย เป็นสัญลักษณ์ของความชั่วร้าย คดโกง ซึ่งกลายเป็นความเชื่อเหยียดผู้ที่มีความแตกต่าง ในช่วงเวลาต่อมา บางชนเผ่าเชื่อว่าผู้หญิงที่ถนัดซ้ายเป็นแม่มด จึงถูกตัดสินให้ประหารชีวิต

บางสังคมเชื่อว่าความถนัดซ้ายเป็นพฤติกรรมที่ขัดเกลาได้ ผู้ถนัดซ้ายจึงได้รับความกดดันให้ฝืนความถนัด ความกดดันจากสังคมรอบด้านอาจพัฒนาความรู้สึกนี้จนเกิดเป็นอาการจิตเภท แต่สำหรับบางคนความกดดันนี้พัฒนาให้เป็นผู้ที่มีความสามารถ ประสบความสำเร็จ

แต่ปัจจุบันความรู้ด้านวิทยาศาสตร์สามารถบอกได้ว่า “คนถนัดซ้าย” ไม่ใช่คนแปลก เพียงแต่เป็นเรื่องธรรมชาติที่มีโอกาสเกิดขึ้น เป็นคำตอบที่อธิบายให้กับผู้ที่เคลือบแคลงเรื่องนี้ได้

2. ไม่มีอุปกรณ์สำหรับคนถนัดซ้าย

อุปกรณ์ต่างๆ ผลิตเพื่อใช้อำนวยความสะดวกในชีวิตประจำวัน แต่สำหรับคนถนัดซ้าย ต้องใช้อุปกรณ์ร่วมกับคนถนัดขวา อุปกรณ์ที่คนถนัดซ้ายใช้ไม่ค่อยถนัด ได้แก่

- กรรไกร
- มีด
- ที่เปิดขวด
- ไม้บรรทัด
- หนังสือ
- ช้อนส้อม
- เมาส์คอมพิวเตอร์
- กระดานดำ หรือกระดานไวท์บอร์ด

3. มารยาทเมื่อต้องร่วมโต๊ะอาหาร

การรับประทานแบบ Fine Dining มักจัดชุดรับประทานอาหารไว้ทางขวา คนถนัดซ้ายต้องเขยิบช้อนส้อม มีด แก้วน้ำ ด้วยตัวเอง แต่หากทราบล่วงหน้าว่าจะได้ร่วมโต๊ะพิเศษก็แจ้งกับพนักงานก่อนได้

4. การใช้ทางจราจร

ช่องทางจราจรในแต่ละประเทศแตกต่างกัน บางประเทศต้องขับชิดซ้าย บางประเทศต้องขับชิดขวา เป็นเรื่องที่คนถนัดซ้ายต้องปรับตัว แต่สำหรับรถยนต์ที่มีด้านพวงมาลัยของคนขับ สัญญาณไฟเลี้ยวซ้ายขวา ที่อยู่สลับด้านกัน ทำให้คนถนัดซ้ายรู้สึกฝืนๆ บ้าง

แบบทดสอบความถนัดซ้าย

หากคุณอยากรู้ว่าเป็นคนถนัดซ้ายหรือไม่ ลองตอบคำถามต่อไปนี้

1. คุณคิดว่าตัวเองถนัดข้างไหน
ก. ซ้าย ข. ขวา ค. ทั้งสองข้าง

2. คุณใช้มือซ้ายกับกิจกรรมอะไรบ้าง

เขียนหนังสือ
ก. ซ้าย ข. ขวา

ตัดกระดาษ
ก. ซ้าย ข. ขวา

ถือกระเป๋า
ก. ซ้าย ข. ขวา

ถือช้อน
ก. ซ้าย ข. ขวา

แปรงฟัน
ก. ซ้าย ข. ขวา

หวีผม
ก. ซ้าย ข. ขวา

ถือไม้แบดมินตัน
ก. ซ้าย ข. ขวา

3. ส่วนอื่นๆ ของร่างกาย

ใช้ดวงตาด้านไหนมากกว่า
ก. ซ้าย ข. ขวา

ใช้หูข้างไหนฟังโทรศัพท์
ก. ซ้าย ข. ขวา

ใช้เท้าข้างไหนเตะฟุตบอล
ก. ซ้าย ข. ขวา

4. การใช้แขน

ลองยกมือมาข้างหน้าหนึ่งข้าง ยกข้างไหนก่อน
ก. ซ้าย ข. ขวา

ลองปรบมือ มือใดอยู่ข้างบน
ก. ซ้าย ข. ขวา

จับมือไว้ด้านหลัง มือใดถืออีกมือหนึ่งอยู่
ก. ซ้าย ข. ขวา

5. การแสดงออก

คุณใช้มือใดโยนลูกบอล
ก. ซ้าย ข. ขวา

คุณใช้มือใดเปิดหนังสือก่อน
ก. ซ้าย ข. ขวา

ลองดูคำตอบจากแบบทดสอบนี้ พอจะบอกได้ว่าคุณถนัดข้างไหน อย่างไรก็ดี ดูแบบทดสอบความถนัดซ้ายฉบับเต็ม ได้ที่นี่

...