คนไทยจำเป็นต้องเข้ารับการฉีดวัคซีนตับอักเสบบี เนื่องจากพบการระบาดสูง มีผู้ติดเชื้อในอัตราส่วนร้อยละ 1-2 ของประชากร 1 ล้านคน หรือร้อยละ 5 ของประชากรทั้งประเทศ หรือคิดเป็นจำนวน 3 ล้านคน ถือว่าเป็นตัวเลขที่สูง แต่สามารถป้องกันได้ด้วยการฉีดวัคซีน
อาการไวรัสตับอักเสบบี
ไวรัสตับอักเสบบีเป็นเชื้อโรคที่ติดกันได้ง่ายจากการสัมผัสสารคัดหลั่งจากของใช้ร่วมกัน เมื่อติดเชื้อแล้วมีอาการส่งผลกระทบโดยตรงต่อตับ เชื้ออาจจะอยู่ในร่างกาย 2-3 สัปดาห์ก่อนแสดงอาการ เมื่อติดเชื้อแล้วอาจทำให้เกิดอาการเฉียบพลันและเรื้อรั้ง ผู้ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีมีอาการดังนี้
- มีไข้ อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร คลื่นไส้อาเจียน
- ตัวเหลือง ตาเหลือง ปัสสาวะมีสีเข้ม เป็นภาวะดีซ่าน
- ปวดกล้ามเนื้อ ปวดท้อง ปวดข้อ
อาการป่วยจากไวรัสตับอักเสบบีเรื้อรังนั้น มีผลทำให้ตับแข็ง เป็นมะเร็งตับ และเสียชีวิตในที่สุด
ใครที่ต้องฉีดวัคซีนตับอักเสบบี

การฉีดวัคซีนไวรัสตับอักเสบบี 3 เข็ม สามารถป้องกันได้ตลอดชีวิต ทุกคนควรเข้ารับการฉีดวัคซีนไวรัสตับอักเสบบี โดยเฉพาะผู้ที่มีความเสี่ยงติดเชื้อ ดังนี้
...
1. ผู้ที่มีเพศสัมพันธ์กับผู้ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี
2. ผู้ที่มีกิจกรรมทางเพศแต่ไม่ได้มีความสัมพันธ์ระยะยาวกับเพียงบุคคลเดียว
3. ผู้ที่กำลังรักษาหรือรับการตรวจว่าเป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์หรือไม่
4. ผู้ชายที่มีสัมผัสทางเพศกับผู้ชายอีกคนหนึ่ง
5. ผู้ที่ใช้เข็ม กระบอกฉีดยา หรืออุปกรณ์ฉีดยาร่วมกับผู้อื่น
6. ผู้ที่อาศัยอยู่ร่วมกับผู้ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี
7. ผู้ที่ทำงานเกี่ยวข้องกับการดูแลสุขภาพ และความปลอดภัยสาธารณะ ซึ่งมีความเสี่ยงต่อการสัมผัสเลือดและสารคัดหลั่ง
8. ผู้ที่อาศัยอยู่และพนักงานสถานดูแลผู้พิการด้านพัฒนาการ
9. ผู้ที่อยู่ในทัณฑสถาน
10. เหยื่อของการข่มขืนหรือถูกล่วงละเมิดทางเพศ
11. ผู้ที่เดินทางไปยังพื้นที่มีอัตราโรคไวรัสตับอักเสบบีระบาด
12. ผู้ป่วยโรคเบาหวาน โรคไต โรคตับเรื้อรัง หรือผู้ที่ได้รับเชื้อ HIV
13. ผู้ที่ต้องการป้องกันตนเองจากโรคไวรัสตับอักเสบบี
ฉีดวัคซีนตับอักเสบบี มีผลข้างเคียงอย่างไรบ้าง
ผลข้างเคียงจากการฉีดไวรัสตับอักเสบบี อาการที่หายได้เอง 1 - 2 วัน ได้แก่
- เจ็บบริเวณที่ฉีดวัคซีน
- เป็นไข้ 37.7 องศาเซลเซียส หรือสูงกว่า
ผลข้างเคียงจากการฉีดวัคซีนไวรัสตับอักเสบบีอื่นๆ ที่อาจเกิดขึ้นระหว่างฉีด ได้แก่
- รู้สึกหน้ามืดเป็นลม ป้องกันได้โดยการนั่งพัก หรือนอนพัก 15 นาที ไม่ให้เกิดการบาดเจ็บจากการหกล้ม หากรู้สึกหน้ามืด วิงเวียน ให้แจ้งกับเจ้าหน้าที่
- บางรายมีอาการปวดไหล่รุนแรงนานกว่าอาการปวดปกติหลังฉีดยา แต่โอกาสเกิดน้อยมาก
- การให้ยาใดๆ อาจทำให้เกิดปฏิกิริยาแพ้อย่างรุงแรงได้ โอกาสที่จะเกิดขึ้นนั้นน้อยมากเพียง 1 ใน 1 ล้านครั้ง และเกิดขึ้นภายใน 2-3 นาทีหลังฉีด ไปจนถึง 2-3 ชั่วโมงหลังรับวัคซีน
วิธีป้องกันผลข้างเคียงจากการฉีดไวรัสตับอักเสบบี
- หากมีไข้สูง วิงเวียน รู้สึกไม่ปกติ ให้พบแพทย์
- หากมีอาการฉุกเฉิน รีบเดินทางไปโรงพยาบาลที่ใกล้ที่สุด
ฉีดวัคซีนตับอักเสบบี ก่อนตั้งครรภ์
การฉีดวัคซีนตับอักเสบบีในหญิงตั้งครรภ์นั้น แพทย์จะพิจารณาฉีดให้กับหญิงตั้งครรภ์ที่ยังไม่เคยฉีดวัคซีนตับอักเสบบีหรือตรวจภูมิแล้วไม่พบ รวมถึงฉีดให้กับหญิงตั้งครรภ์ที่มีความเสี่ยงจากสามีที่เป็นพาหะของโรค
ฉีดวัคซีนตับอักเสบบี ภูมิไม่ขึ้น ทำอย่างไร
การฉีดวัคซีนไวรัสตับอักเสบบี ฉีดเพียง 3 เข็ม ก็ป้องกันได้ตลอดชีวิต แต่กรณีบางคนที่ฉีดแล้วตรวจภูมิไม่ขึ้น ซึ่งจะพบเพียงร้อยละ 5 แพทย์จะแนะนำให้ฉีดเข็มที่ 4 เพื่อกระตุ้นซ้ำ โดยเว้นที่ 0, 1, 2 และ 6 เดือน หรือเพิ่มขนาดของวัคซีน รวมถึงอาจเปลี่ยนวิธีฉีดจากการฉีดเข้ากล้ามเนื้อ เป็นวิธีฉีดเข้าผิวหนัง (Intradermal Injection)
ตามธรรมชาติผู้ที่ฉีดวัคซีนไวรัสตับอักเสบบีครบโดสจะมีภูมิต้านทานลดลง แต่ร่างกายจะสร้างภูมิต้านทานขึ้นอย่างรวดเร็วหากได้รับเชื้อ จึงไม่จำเป็นต้องฉีดกระตุ้นอีก ยกเว้นในผู้ที่มีความเสี่ยงสูง เช่น ผู้ป่วยไตวายเรื้อรังที่ได้รับการฟอกเลือด และผู้ป่วยที่มีภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง
ฉีดวัคซีนตับอักเสบบี บริจาคเลือดได้ไหม
ศูนย์บริการโลหิตแห่งชาติ สภากาชาดไทย เผยว่าผู้ที่เข้ารับการฉีดวัคซีนไวรัสตับอักเสบบี จะต้องเว้นระยะเวลาอย่างน้อย 21 วัน จึงจะบริจาคโลหิตได้ รายละเอียดคลิก ที่นี่
ฉีดวัคซีนตับอักเสบบีราคาเท่าไร

...
ไวรัสตับอักเสบบี ถือเป็นโรคที่ป้องกันได้ด้วยการฉีดวัคซีน เพราะฉะน้ันผู้ที่ยังไม่ได้วัคซีนนี้ควรป้องกันตนเองตั้งแต่เนิ่นๆ ราคาของการฉีดวัคซีนไวรัสตับอักเสบบี
- โรงพยาบาลรัฐ เข็มละ 300 - 500 บาท ไม่รวมค่าบริการโรงพยาบาล
- โรงพยาบาลเอกชน เข็มละ 600 - 1,200 บาท ไม่รวมค่าบริการโรงพยาบาล
ที่มา :
1. รศ.นพ.ทวีศักดิ์ แทนวันดี, ไวรัสตับอักเสบมหันตภัยร้ายที่ป้องกันได้. เว็บไซต์คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล. 2561. แหล่งที่มา : https://www.si.mahidol.ac.th/th/healthdetail.asp?aid=1243 ค้นเมื่อ 5 ก.ค. 2564.
2. รศ.นพ.วิทยา ถิฐาพันธ์, วัคซีน สำหรับคุณแม่ตั้งครรภ์. เว็บไซต์คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล. 2556. แหล่งที่มา : https://www.si.mahidol.ac.th/th/healthdetail.asp?aid=1070 ค้นเมื่อ 5 ก.ค. 2564.
3. วัคซีนป้องกันไวรัสตับอักเสบบี., CDC. แหล่งที่มา : https://www.immunize.org/vis/thai_hepatitis_b.pdf ค้นเมื่อ 5 ก.ค. 2564.