ประเทศไทยอาจหายใจทั่วท้องไปได้พักใหญ่ หลังจากที่ผลการประเมินอุตสาหกรรมประมงไทยของสหภาพยุโรปให้สอบผ่าน ไม่โดนใบแดงถึงขั้นห้ามนำเข้าอาหารทะเลไทย ซึ่งมีมูลค่าถึงปีละ 233,000 ล้านบาท อันอาจก่อความเสียหายร้ายแรง หลังจากที่ไทยได้ปรับปรุงแก้ไขกฎหมายการประมง และตรวจสอบการใช้แรงงานอย่างเข้มงวดในปี 2558

แต่ประเทศไทยยังไม่พ้นบ่วงกรรม กลุ่มกรีนพีชเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ รายงานว่า ตั้งแต่ปลายปี 2558 เรือประมงไทยบางส่วนหลีกเลี่ยงการตรวจสอบ ด้วยการย้ายที่จับสัตว์น้ำจากน่านน้ำอินโดนีเซีย และนิวกินี ที่เคยเป็นข่าวการใช้แรงงานทาส ไปยังบริเวณชายฝั่งตะวันออกของทวีปแอฟริกาในมหาสมุทรอินเดีย ห่างจากไทยหลายพันกิโลเมตร

เมื่อเร็วๆนี้ เรือประมงไทย 2 ลำ ที่ทอดสมออยู่นอกชายฝั่งมาดากัสการ์ นานกว่า 1 ปี เดินทางกลับไทย ลำหนึ่งมีลูกเรือ 30 คน เป็นคนไทย 5 คน กัมพูชา 25 คน และเสียชีวิตไป 5 คน อีกลำหนึ่งมีลูกเรือ 21 คน เป็นคนไทย 14 คน กัมพูชา 7 คน ลูกเรือไทยเสียชีวิต 1 คน เนื่องจากเป็นโรคเหน็บชา ซึ่งเกิดจากการขาดอาหาร

แม้กระทรวงแรงงานจะมีคำสั่งเจ้าของเรือ ให้จ่ายเงินช่วยเหลือครอบครัวผู้เสียชีวิตตามกฎหมายแล้ว แต่เป็นหลักฐานยืนยันว่า ประเทศไทยยังมีปัญหาการค้ามนุษย์ หรือการใช้ “แรงงานทาส” รายงานล่าสุดระบุว่าใน 167 ประเทศทั่วโลก ในปัจจุบันมีแรงงานทาสถึง 45.8 ล้านคน อันดับหนึ่งอยู่ในอินเดีย 18.4 ล้านคน ส่วนไทยติดที่ 16

รายงานที่เรียกว่า “ดัชนีแรงงานทาสของโลก 2559” ระบุว่า จีนเป็นอันดับที่ 2 มีแรงงานทาส 3.4 ล้านคน ปากีสถาน 2.1 ล้านคน บังกลาเทศ 1.5 ล้านคน อินโดนีเซีย 7.36 แสนคน พม่า 5.15 แสนคน เป็นอันดับที่ 12 ส่วนไทยอันดับ 16 มีแรงงานทาส 4.26 แสนคน เห็นได้ชัดว่ากลุ่มประเทศในเอเชียมีแรงงานทาสมากที่สุดถึง 2 ใน 3 ของโลก

...

รายงานฉบับก่อนๆระบุว่าแรงงานทาสของไทยส่วนใหญ่อยู่ในอุตสาหกรรมประมง แต่ยังมีแรงงานทาสในกิจการอื่นๆ อีกมาก ตามคำจำกัดความของ พ.ร.บ.ป้องกันและปราบปรามการค้ามนุษย์ หมายความรวมถึงการแสวงประโยชน์โดยมิชอบจากการค้าประเวณี การเอาคนลงเป็นทาส การนำคนมาขอทาน หรือการขูดรีดมนุษย์รูปแบบอื่นๆ

“ส่วยน้ำกาม” กลางกรุงเทพมหานคร ที่ถูกเปิดโปงที่สถานอาบอบนวด เมื่อหลายเดือนก่อน เป็นตัวอย่างหนึ่งของการค้ามนุษย์ ไม่ใช่พ่อค้าเอกชนกระทำฝ่ายเดียว แต่มีเจ้าหน้าที่บ้านเมืองสมรู้ร่วมคิด มีหลักฐานสำคัญคือ “บัญชีส่วย” เป็นการค้าทาสยุคใหม่ที่ยังหลงเหลืออยู่ หลังจากที่ล้นเกล้าฯรัชกาลที่ 5 ทรงประกาศเลิกทาสนานกว่าศตวรรษ.