ไรแดง.
แล้งสาหัสไม่เพียงแต่คนจะทำมาหากินลำบาก แมลงศัตรูพืชไม่ต่างกัน...อาหารในธรรมชาติเหี่ยวแห้งไม่มีให้ดูดกิน พื้นที่ไหนปลูกพืชทำเกษตรกรรม ที่นั่นคือโรงอาหารของแมลงศัตรูพืช
โดยเฉพาะมันสำปะหลังพืชทนแล้งที่นิยมปลูกในช่วงนี้ให้ระวัง...ไรแดง
พื้นที่ปลูกไล่เรียงมาตั้งแต่กำแพงเพชร, นครสวรรค์, สระบุรี, นครราชสีมา, สระแก้ว, ปราจีนบุรี, ระยอง เจอกันทั้งสิ้น
“ไรแดงจะระบาดในฤดูแล้งเป็นประจำอยู่แล้ว เพราะชอบอากาศแห้ง ไม่ชอบน้ำ เจอฝนเข้าไป ไรแดงตัวเล็กๆจะจมน้ำเม็ดฝนตายได้ง่ายๆ ประกอบกับฤดูแล้งลมพัดแรง ยิ่งช่วยให้ไรแดงถูกลมพัดปลิวไปลามระบาดในพื้นที่อื่นๆเป็นวงกว้างได้เร็วและมาก ยิ่งปีนี้แล้งหนักแล้งจัด เลยระบาดหนักกว่าปีก่อนๆ”
แต่กระนั้น ดร.จรรยา มณีโชติ หัวหน้าโครงการวิจัยการบริหารจัดการศัตรูพืชแบบบูรณาการในมันสำปะหลัง สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) บอกว่า การระบาดในปีนี้ สาเหตุไม่ได้มาจากภัยแล้งอย่างเดียว...ยังมาจากความไม่รู้ ไม่เข้าใจของเกษตรกร
เข้าใจผิดคิดว่า...ไรแดงเป็นแมลง
...
ไรแดงไม่ใช่แมลง...ไรแดงเป็นแมงมี 8 ขา เหมือนแมงมุม
“แมลงนั้นมี 6 ขา เกษตรกรเห็นต้นมันฯ เกิดอาการใบเหลืองแห้งเหี่ยว มักจะเข้าใจผิดว่าเป็นผลงานเพลี้ยแป้ง เพลี้ยไฟ ไปซื้อยาฆ่าแมลงมากำจัด มันไม่ได้ผล เพราะไม่มีฤทธิ์กำจัดแมง แถมยาฆ่าแมลงที่ฉีดพ่นไป ยังทำลายด้วงเต่าสตีธอรัส ซึ่งเป็นแมลงตัวห้ำกินไรแดงเป็นอาหารด้วย เลยทำให้ปีนี้ระบาดมากผิดปกติ”
ทั้งที่การสังเกตนั้นไม่ยาก มันสำปะหลังถูกไรแดงทำลาย จะมีหยากไย่คล้ายใยแมงมุมชักใยอยู่ตามก้านใบ ในหยากไย่จะมีไรแดงตัวเล็กๆ ทั้งไข่ ตัววัยอ่อน เต็มวัย เต็มไปหมด ถ้าใช้แว่นขยายส่องจะเห็นว่ามี 8 ขา
สำหรับวิธีกำจัดให้ได้ผล ดร.จรรยา บอกว่า สารกำจัดไรแดงมีอยู่ด้วยกัน 2 แบบ ฉีดพ่นไปแล้ว สารสัมผัสตัวไรแดงจะตายเลย กับแบบฉีดพ่นไปแล้ว สารจะถูกดูดซึมเข้าไปในต้นมันฯ ไรแดงดูดกินน้ำเลี้ยงจากใบมันสำปะหลังถึงจะตาย...เห็นผลช้ากว่าแบบแรก
สารฉีดพ่นไปแล้วไรแดงตายเลย มี 2 ตัว คือ ทีบูเฟนไพเรด (tebufenpyrad) 3-5 ซีซีต่อน้ำ 20 ลิตร หรือ ไพริดาเบน (pyridaben) 15-20 กรัม ต่อน้ำ 20 ลิตร...แต่สาร 2 ตัวนี้มีข้อเสีย ต้องฉีดพ่น 2 ครั้ง พ่นครั้งแรกจำจัดได้เฉพาะตัวไรแดง ไม่สามารถกำจัดไข่ไรแดงได้ ฉะนั้นต้องเว้นระยะไปอีก 10 วัน ให้ไข่ฟักออกเป็นตัวก่อน ถึงพ่นไปกำจัดซ้ำได้
ส่วนสารประเภทดูดซึม สไปโรมีซีเฟน (spiromesifen) 6 ซีซี ผสมน้ำ 20 ลิตร...มีข้อดี ฉีดแค่ครั้งเดียว สามารถปกป้องมันสำปะหลังจากไรแดงได้นาน 2 เดือน แต่มีข้อเสียราคาแพงกว่าเท่านั้นเอง.
ชาติชาย ศิริพัฒน์