พระพุทธมหาธรรมราชาองค์ใหญ่ ณ พุทธอุทยานเพชรบุระ.
วันนี้ผมจะพาท่านผู้อ่านไปร่วมพิธีศักดิ์สิทธิ์ของคนเพชรบูรณ์ คือ ประเพณีอุ้มพระดำน้ำ
เรื่องที่จะเล่าให้ฟังต่อไปนี้ ได้เล่าขานเป็นตำนานสืบทอดกันมากว่า 400 ปีแล้ว มีชาวบ้านซึ่งมีอาชีพจับปลาในแม่น้ำป่าสัก อยู่มาวันหนึ่งชาวบ้านได้รวมกลุ่มกันออกหาปลาตามปกติเช่นทุกวัน จากนั้นก็เกิดเหตุการณ์ประหลาดขึ้น คือออกหาปลาตั้งแต่เช้ายันบ่ายไม่มีใครสามารถจับปลาได้แม้แต่ตัวเดียว จนสร้างความงุนงงให้กับชาวบ้านกลุ่มนี้มาก ต่างก็นั่งปรับทุกข์กัน แต่ทันใดนั้นเองก็เกิดเหตุมหัศจรรย์ขึ้น คือ น้ำที่ไหลเชี่ยวกรากบริเวณ “วังมะขามแฟบ” เริ่มหยุดนิ่งอยู่กับที่ จากนั้นก็ค่อยๆมีพรายน้ำผุดขึ้นมาทีละน้อยๆ และมากขึ้นคล้ายน้ำเดือด จนกระทั่งกลายเป็นวังน้ำวนขนาดใหญ่ ปรากฏ องค์พระพุทธรูปขนาดหน้าตักกว้าง 13 นิ้ว สูง 18 นิ้ว ลอยขึ้นมาเหนือน้ำและดำผุดดำว่ายอยู่ตลอดเวลา ชาวบ้านตกใจ พอได้สติก็พากันกราบไหว้ และช่วยกันอัญเชิญพระพุทธรูปดังกล่าวขึ้นมาจากแม่น้ำป่าสัก มาประดิษฐานไว้ที่วัดไตรภูมิ เพื่อกราบไหว้สักการบูชาพร้อมร่วมกันถวายนามว่า “พระพุทธมหาธรรมราชา”
...
พระพุทธรูปองค์ดังกล่าวได้สร้างความอัศจรรย์ให้แก่ชาวบ้านอีกครั้ง คือ ในปีถัดมาซึ่งเป็นวันแรม 15 ค่ำ เดือน 10 ตรงกับประเพณีวันสารทไทย พระพุทธรูปได้หายไป ชาวบ้านช่วยกันระดมหากันจ้าละหวั่น จนในที่สุดไปพบพระพุทธรูปลอยอยู่กลางแม่น้ำป่าสักบริเวณวังมะขามแฟบ สถานที่ชาวบ้านพบในครั้งแรก กำลังดำผุดดำว่ายอยู่จึงได้ช่วยกันอัญเชิญกลับขึ้นมาประดิษฐานที่วัดไตรภูมิเป็นครั้งที่สอง ปาฏิหาริย์ที่เกิดขึ้นทำให้ชาวบ้านเลื่อมใสศรัทธาพระพุทธมหาธรรมราชาอย่างมาก
เหตุการณ์นี้ทำให้เจ้าเมืองเพชรบูรณ์ในสมัยนั้น ต้องอัญเชิญพระพุทธมหาธรรมราชา ไปประกอบพิธี “อุ้มพระดำน้ำ” ที่บริเวณวังมะขามแฟบ หน้าวัดโบสถ์ชนะมารเป็นประจำทุกปี โดยมีความเชื่อว่าพระพุทธมหาธรรมราชาจะไม่หายไปจากวัดไตรภูมิอีก นอกจากนี้ยังมีความเชื่อว่าหลังประกอบพิธีอันศักดิ์สิทธิ์นี้แล้วจะทำให้ชาวเพชรบูรณ์อยู่เย็นเป็นสุข ฝนฟ้าตกต้องตามฤดูกาล พืชพันธุ์ธัญญาหารมีความอุดมสมบูรณ์และเก็บเกี่ยวผลผลิตได้ผลดี แต่หากปีใดมีการละเลย นอกจากจะทำให้เกิดความแห้งแล้งแล้ว ยังมีโรคระบาดเกิดขึ้นอีกด้วย นั่นก็เป็นวัฒนธรรมประเพณีที่คนเพชรบูรณ์สืบทอดพิธีกรรมศักดิ์สิทธิ์มาจนถึงทุกวันนี้
สำหรับประเพณีอุ้มพระดำน้ำในปีนี้ ผมได้รับทราบข่าวจากผู้ว่าราชการจังหวัดเพชรบูรณ์คนปัจจุบัน คุณบัณฑิตย์ เทวีทิวารักษ์ บอกว่า งานประเพณีอุ้มพระดำน้ำประจำปี 2558 กำหนดจัดระหว่างวันที่ 11–15 ตุลาคม 2558 มีกิจกรรมต่างๆมากมาย เริ่มตั้งแต่เช้าวันที่ 11 ตุลาคม 2558 จะมีพิธีบวงสรวงเทพยดาอารักษ์และสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ปกปักรักษาเมืองเพชรบูรณ์ ช่วงบ่ายจะอัญเชิญพระพุทธมหาธรรมราชาขึ้นประดิษฐานบนรถบุษบกที่ตกแต่งอย่างสวยงามโดยผู้ว่าราชการจังหวัด พร้อมด้วยข้าราชการและคหบดีแต่งกายในชุดเจ้าเมืองโบราณ นำขบวนอัญเชิญพระพุทธมหาธรรมราชาแห่ไปตามถนนภายในเขตเทศบาลเมืองเพชรบูรณ์
...
เช้าวันที่ 12 ตุลาคม 2558 ซึ่งเป็นวันแรม 15 ค่ำ เดือน 10 ถือเป็นวันสำคัญ จะมีพิธีทางน้ำ โดยจะอัญเชิญพระพุทธมหาธรรมราชาจากท่าน้ำวัดไตรภูมิด้วยขบวนเรือที่ตกแต่งสวยงามแห่ไปตามลำน้ำป่าสักจนถึงวังมะขามแฟบหน้าวัดโบสถ์ชนะมาร เพื่อประกอบพิธี “อุ้มพระดำน้ำ” โดยผู้ว่าราชการจังหวัดเพชรบูรณ์อุ้มอัญเชิญพระพุทธมหาธรรมราชาเดินลงไปในปะรำพิธีกลางน้ำ พร้อมกับผู้ทำหน้าที่กรมเวียง กรมวัง กรมคลัง กรมนา ทั้ง 4 ทิศ ผู้ว่าฯยืนตรงกลางบริเวณปะรำพิธีกลางน้ำ จะอุ้มพระดำน้ำ 6 ครั้ง โดยหันหน้าองค์พระไปทางทิศเหนือดำ 3 ครั้ง และทิศใต้ดำอีก 3 ครั้ง ตามการเสี่ยงทาย ระหว่างทำพิธีประชาชนชาวเพชรบูรณ์จะตั้งจิตอธิษฐานให้บ้านเมืองอุดมสมบูรณ์ มีความอยู่ดีกินดี มีความสงบสุขร่มเย็น เศรษฐกิจเจริญรุ่งเรือง ระหว่างนั้นจะโปรยข้าวตอกดอกไม้ลงน้ำ เมื่อทำพิธีเสร็จชาวบ้านจะตักน้ำในแม่น้ำป่าสัก ซึ่งถือว่าศักดิ์สิทธิ์รดศีรษะและรดกันเองเพื่อเป็นสิริมงคล
ผมถามผู้ว่าฯ บัณฑิตย์ว่า มีการเตรียมความพร้อมอย่างไรบ้าง ได้รับคำตอบว่าพิธีนี้ศักดิ์สิทธิ์มาก ที่ผ่านมาอดีตผู้ว่าฯทุกคนตั้งใจและซักซ้อมพิธีทุกขั้นตอน ต้องซ้อมหลายครั้งเพื่อให้เกิดความสวยงามและพร้อมเพรียงกัน
...
คราวนี้มาพูดถึงกิจกรรมต่างๆ ที่จังหวัดจัดในช่วงวันที่ 11-15 ตุลาคม 2558 มีมากมายหลายกิจกรรมเพื่อต้อนรับนักท่องเที่ยว เริ่มจาก เทศกาลอาหารอร่อยและของดีเมืองเพชรบูรณ์ ท่านผู้ว่าฯ บอกว่า ได้คัดสรรสุดยอดอาหารและสุดยอดของฝากของจังหวัดเพชรบูรณ์มาออกร้าน เพื่อต้อนรับชาวเพชรบูรณ์และนักท่องเที่ยวให้เลือกซื้อและกินตามใจชอบ
ในแต่ละวันยังมีกิจกรรมการประกวดแข่งขัน การแสดง ที่จัดโดยหน่วยงานต่างๆ เพื่อเชิญชวนนักเรียน ประชาชนร่วมแสดงความสามารถ เช่น การแข่งเรือพายทวนน้ำที่ท่าน้ำวัดไตรภูมิ ส่วนช่วงกลางคืนมีการแสดงแสงสีเสียงตลอดการจัดงาน ณ พุทธอุทยานเพชรบุระ เพื่อเฉลิมฉลองประเพณีสำคัญหนึ่งเดียวในโลก นับเป็นงานที่สะท้อนให้เห็นความร่วมมือเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกันของชาวเพชรบูรณ์ที่ต้องการสืบทอดและรักษา มรดกทางวัฒนธรรมนี้ไว้ชั่วลูกชั่วหลาน
...
ท่านผู้ว่าฯ บัณฑิตย์ กระซิบบอกว่า ประเพณีอุ้มพระดำน้ำเป็นงานที่ยิ่งใหญ่และสำคัญที่ชาวเพชรบูรณ์นับวันตั้งตารอคอย ในวันเปิดงานชาวเมืองเพชรบูรณ์จะร่วมใจกันแต่งกายชุดไทยกันทั้งเมือง ลองนึกภาพดูสิว่า ทั้งขบวนแห่ นางรำ รถบุษบก การตกแต่งสถานที่และบรรยากาศทั่วบริเวณงานจะสวยงามอลังการงานสร้างขนาดไหน
ขอเชิญชวนพี่น้องชาวไทยไปเที่ยวชมงานประเพณีอุ้มพระดำน้ำระหว่างวันที่ 11-15 ตุลาคม 2558 นี้ โดยท่านอาจจะแวะขึ้นไปเที่ยวบน เขาค้อ ภูทับเบิก ภูกินร่องกล้า หรือ อุทยานแห่งชาติน้ำหนาว ก่อน และค่อยมาดูพิธีอุ้มพระดำน้ำ หรือดูพิธีก่อนค่อยไปเที่ยวที่อื่นต่อก็ไม่ผิดกติกาแต่อย่างใด
ช่วงต้นเดือนตุลาคมอากาศกำลังดีมีลมหนาวโชยมาบ้างแล้ว เพชรบูรณ์ใกล้แค่นี้เองท่านจะนั่งรถปรับอากาศหรือรถธรรมดาของบริษัทขนส่ง หรือจะขับรถมาก็ได้ จากกรุงเทพฯ ผ่านสระบุรี ไปถึงสวนพฤกษศาสตร์พุแคตรงกิโลเมตรที่ 125 แยกขวามือเข้าทางหลวงหมายเลข 21 ผ่านอำเภอชัยบาดาล อำเภอศรีเทพ อำเภอวิเชียรบุรี รวมระยะทาง 350 กิโลเมตร
ขอขอบคุณ ท่านผู้ว่าฯ บัณฑิตย์ เทวีทิวารักษ์ ดร.เสกสรร นิยมเพ็ง นายกเทศมนตรีจังหวัดเพชรบูรณ์ และ ปลัดฯ กฤษณ์หิรัญ สาราช เจ้าพนักงานปกครองชำนาญการ ที่ให้ ข้อมูลและภาพประกอบ สำหรับท่านที่จะไปร่วมงานอุ้มพระดำน้ำ สามารถติดต่อสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ สำนักงานท่องเที่ยวเพชรบูรณ์ โทรศัพท์ 0-5673-7177, 0-5673-7094
ท่านผู้ว่าฯ พร้อมด้วยข้าราชการและชาวเพชรบูรณ์ รอต้อนรับแขกแก้วมาเยือนทุกคนครับ
สวัสดี.....
ม.ร.ว.ถนัดศรี สวัสดิวัตน์