“...ข้ออ้างที่ว่าเมื่อใช้เทคโนโลยีเพื่อการเรียนการสอนแล้วจะทำให้ลดเวลาเรียนลงได้นั้น...เป็นความจริงเพียงครึ่งเดียว…”
กระดานอิเล็กทรอนิกส์ (ElectronicWhiteboard) เป็นเทคโนโลยีการสอนสมัยใหม่ที่อยู่หน้าชั้นเรียนของห้องเรียนที่ทันสมัย ส่วนมากเป็นห้องใช้สำหรับการสอนระดับสูงหรือมีไว้เพื่อแสดงสมรรถนะของวิธี การสอนที่ใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่ สำหรับหลักสูตรที่ใช้เทคโนโลยีทันสมัยในการสอนเช่น ระบบการสอนทางไกล การใช้ E-learning และการใช้ระบบการสอนระยะไกลหรือ Teleteaching อุปกรณ์นี้มีลักษณะคล้ายคลึงกับกระดานดำที่ใช้ “ชอล์ก” (Chalk) เขียนหรือกระดานไวท์บอร์ด (Blackboard/Chalkboard/Whiteboard) ซึ่งเป็นพัฒนาการของกระดานที่ใช้สอนมาสู่ล่าสุดคือกระดานอิเล็กทรอนิกส์ ซึ่งครูผู้สอนใช้สำหรับนำเสนอข้อมูลให้กับนักเรียนในห้องเรียน
กระดานอิเล็กทรอนิกส์เป็นกระดานสมัยใหม่ซึ่งใช้ระบบอิเล็กทรอนิกส์สำหรับควบคุมการทำงานพร้อมเครื่องฉายภาพทำให้มีสมรรถนะในการทำงานได้มากกว่ากระดานดำ หรือ ไวท์บอร์ด โดยที่นอกจากจะใช้นำเสนอหรือแสดงข้อมูลต่างๆ ได้แล้วยังบันทึกและสั่งพิมพ์ สิ่งที่เขียนหรือวาดภาพได้ ผู้ใช้สามารถควบคุมการทำงานต่าง ๆ ได้อย่างสะดวกด้วยระบบสัมผัสด้วยนิ้วมือหรืออุปกรณ์พิเศษ เช่น ปากกา อิเล็กทรอนิกส์ ผู้สนใจสามารถหารายละเอียดได้ตามคำค้นว่า "กระดานอิเล็กทรอนิกส์ (Electronic Whiteboard)"
...
คุณค่าการสอนของครู/อาจารย์
การใช้กระดานหน้าชั้นเรียนยังเป็นคุณค่าที่ทรงอิทธิพลและถือเป็นการสอนที่น่าประทับใจและสร้างความสนใจให้กับผู้เรียนอยู่เสมอการที่ครู/อาจารย์จะใช้ กระดานได้อย่างคล่องแคล่วและมีทักษะนั้นต้องใช้เวลาฝึกฝนหลายปีแต่เมื่อใช้ได้คล่องแล้ว จะทำให้การสอนมีเสน่ห์มากขึ้น ปัจจุบันครู/อาจารย์นิยมใช้สื่อการสอนสมัยใหม่เช่นเครื่องฉายภาพแบบใช้กล้อง (Visualizer) หรือ เครื่องฉายภาพจากคอมพิวเตอร์ (Projector) มากกว่าการใช้กระดานหน้าห้องเรียนเนื่องจากมีความสะดวกและง่ายต่อการสร้าง และแก้ไข ปรับปรุงจัดเก็บไว้ใช้งานได้อีกหลายครั้งและสามารถใช้กับหลักสูตรที่มีการสอนทางไกล หรือใช้ E-Learning ในการสอนได้อย่างสะดวก
กระดานดำ หรือ กระดานไวท์บอร์ด มีข้อจำกัดคือเมื่อใช้แล้วต้องลบทิ้งเลย ไม่อาจเอามาใช้ได้อีกประกอบกับมีฝุ่นละอองจากผงหมึกฟุ้งกระจายเมื่อทำการลบ แต่กระดานอิเล็กทรอนิกส์ลดข้อจำกัดเหล่านั้น แต่อย่างไรก็ตาม กระบวนการรับรู้จากกระดานอิเล็กทรอนิกส์ก็ยังเหมือนเดิมไม่แตกต่างจากกระดานดำหรือกระดานไวท์บอร์ดแต่อย่างใด สิ่งที่แตกต่างคือ ความสามารถในการบันทึกทบทวน เรียกใช้และจัดเก็บได้อย่างสะดวกรวดเร็ว ไม่สูญหายไปเมื่อมีการลบจึงทำให้เพิ่มคุณค่าของสื่อการสอนของครูในการใช้ซ้ำ สิ่งที่ได้สอนไปแล้ว
คุณค่าของการสอนอยู่ที่ความสามารถของ ครู/อาจารย์ที่จะทำให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ได้อย่างรวดเร็วหรือเร็วขึ้น กว่าปกติ ดังนั้น "เวลา" จึงเป็นปัจจัยสำคัญสำหรับคุณค่าของการสอนถ้าครู/อาจารย์สามารถทำให้ผู้เรียน ได้เรียนรู้ได้เร็วขึ้นก็จะทำให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ได้มากขึ้นในเวลาที่ลดลง แต่สิ่งนี้เป็น "ความจริงเพียงครึ่งเดียว" ที่มักนิยมเอาไปใช้อ้างในการจัดการเรียนการสอนด้วยเทคโนโลยีจะทำให้ผู้เรียน จบการศึกษาเร็วขึ้น
กระดานอิเล็กทรอนิกส์รวมทั้งเทคโนโลยีทางการสอนอื่นๆ ไม่อาจส่งผลต่อกระบวนการเรียนรู้ของผู้เรียนโดยตรง เนื่องจากสมรรถนะทางการเรียนเป็นสมรรถนะเฉพาะตนของผู้เรียนและมีขีดจำกัดในการเรียนรู้แต่ละครั้งในปริมาณที่เหมาะสมตามแต่ละบุคคลขึ้นอยู่กับวัย ความสมบูรณ์ทางร่างกาย ปัญญา อารมณ์ และสังคมของแต่ละคนเป็นต้น
คุณภาพการสอน
คุณภาพของการสอนเกิดจากการสอนที่มีประสิทธิภาพและการสอนที่มีประสิทธิผล นำไปสู่คุณภาพของการสอน การสอนที่มีมาตรฐานจะคำนึงถึงสมรรถนะทางการเรียนเกณฑ์มาตรฐานหลักสูตรแบบ ทวิภาคกำหนดให้มีการเรียนภาคทฤษฎีในแต่ละสัปดาห์จำนวน 1 ชั่วโมงติดต่อกันอย่างน้อย 15 สัปดาห์หรือหนึ่งภาคการศึกษาจึงจะถือว่าได้เรียนครบตามหลักสูตรได้ 1 หน่วยกิต โดยใช้เวลารวมประมาณ 15 ชั่วโมง แต่ต้องเรียนสัปดาห์ละ 1 ชั่วโมงจำนวน 15 สัปดาห์จะนับเพียงจำนวนชั่วโมงเรียนอย่างเดียวไม่ได้ เช่น ถ้าเรียนวันละ 7.5 ชั่วโมงเพียง 2 วัน ก็ได้ครบ 15 ชั่วโมงจะถือเป็น 1 หน่วยกิตนั้นเป็นการไม่ถูกต้อง
ดังนั้น การกำหนด "เวลา" ไว้ให้เพียงพอสำหรับความเหนื่อยล้าและการเรียนรู้ตามสมรรถนะของผู้เรียนจึงเป็นความสำคัญ การเรียนติดต่อกันโดยไม่มีระยะเวลาพักจึงเป็นการจัดการเรียนที่ไม่เป็นไปตามเกณฑ์มาตรฐานหลักสูตรแบบทวิภาค การรวบรัด เร่งเวลา อาจทำให้ดูเหมือนได้เรียนครบถ้วนตามจำนวนชั่วโมงเรียนมีการสอน ครบถ้วนตามเนื้อหา แต่สมรรถนะในการเรียนรู้ของผู้เรียนอาจไม่สอดรับกับการจัดการเรียนการสอนแบบรวบรัด
การสอนที่มีประสิทธิภาพ หมายถึง การสอนที่ใช้ทรัพยากรได้อย่างครบถ้วนพอเพียง เช่นใช้เวลาเรียนครบถ้วนตามเวลาที่กำหนด ใช้สิ่งอำนวยความสะดวกครบตามที่กำหนดให้มีกิจกรรมการเรียนการสอนครบถ้วนตาม แผนการเรียน ไม่ขาดและไม่เกินกว่าที่แผนการเรียนกำหนดไว้จึงจะถือว่าเป็นการสอนที่มี ประสิทธิภาพ
การสอนที่มีประสิทธิผล หมายถึงการสอนที่สามารถทำให้ผู้เรียนได้บรรลุตามจุดประสงค์ของการสอนได้ อย่างครบถ้วนครบทุกจุดประสงค์และครบทุกคนไม่มีผู้ใดที่ไม่บรรลุจุดประสงค์ ของการสอนเลยการมีประสิทธิผลของการสอนจึงอาจเป็นเป้าหมายอุดมคติ
ดังนั้น คุณภาพของการสอนที่เกิดจากการมีประสิทธิภาพสูงสุดและประสิทธิผลสูงสุด จึงเป็นเป้าหมายที่ไม่อาจเกิดขึ้นได้ง่ายนัก เพราะถ้าเน้นประสิทธิภาพสูงอาจไม่ได้ประสิทธิผลตามที่ต้องการและถ้าเน้น ประสิทธิผลสูงอาจทำให้ไม่มีประสิทธิภาพได้เพราะการให้เกิดประสิทธิผลสูงนั้น อาจต้องใช้ทรัพยากรมากขึ้น เช่น ใช้เวลามากขึ้นเพิ่มสิ่งอำนวยความสะดวกในการเรียนมากขึ้น มีค่าใช้จ่ายเพิ่มขึ้น เมื่อไม่ใช้ทรัพยากรตามที่กำหนดไว้ได้อย่างพอดีก็ถือว่าเป็นการสอนที่ไม่มีประสิทธิภาพ
ตัวอย่างเช่น อาจารย์ท่านหนึ่งสอนนักศึกษาไม่ทันตามกำหนดเวลาปิดภาคเรียนส่งเกรดไม่ทันตาม กำหนด จัดกิจกรรมการสอนไม่ครบ และยังสอนเนื้อหาไม่ครบถ้วน อาจารย์ผู้นี้เป็นอาจารย์ที่ทำการสอนอย่างไม่มีประสิทธิภาพ แต่การที่อาจารย์ท่านนี้สอนไม่ทันตามกำหนดเวลาเนื่องจากผู้เรียนไม่อาจเรียน รู้ตามวัตถุประสงค์ในแผนการสอนได้ตามเวลาที่กำหนดหรือผู้เรียนไม่บรรลุตามจุดประสงค์ที่ตั้งไว้อย่างครบถ้วนทุกจุดประสงค์และทุกคนจึงต้องใช้เวลาเพิ่ม เพื่อให้ผู้เรียนได้บรรลุตามวัตถุประสงค์อย่างครบถ้วน เป็นการทำให้เกิดประสิทธิผลสูงสุดในการสอน อาจารย์ผู้นี้ทำการสอนอย่างมีประสิทธิผลแต่ไม่มีประสิทธิภาพ
ดังนั้น คุณภาพของการสอนจึงไม่อาจบริบูรณ์ตามอุดมคติได้อย่างง่ายนักและการนำเทคโนโลยีมาใช้เพื่อการเรียนการสอน อาจช่วยการสอนให้เร็วขึ้นหรือเพิ่มอัตราการเรียนให้เร็วขึ้นแต่สมรรถนะในการเรียนรู้ยังเป็นข้อจำกัดที่สำคัญ สำหรับสิ่งมีชีวิตที่เป็นมนุษย์อยู่
...
สรุป
ดังนั้นข้ออ้างที่ว่า "เมื่อใช้เทคโนโลยีเพื่อการเรียนการสอนแล้วจะทำให้ลดเวลาเรียนลง" เป็นความจริงเพียงครึ่งเดียวสมรรถนะในการเรียนรู้ยังจำเป็นต้องใช้ "เวลา" สำหรับการพัก เพื่อเตรียมการเรียนรู้ใหม่ การมีแนวความคิดว่าเทคโนโลยีช่วยลดเวลานั้นเป็นการนำความคิดในเชิงระบบการ ผลิตที่ไม่ใช้กับสิ่งมีชีวิตและไม่ใช่เรื่องการเรียนรู้ของมนุษย์เพราะ มนุษย์มีข้อจำกัดด้านความอ่อนล้า ไม่ควรคิดว่ามนุษย์เป็นเครื่องจักรที่สามารถจัดกระทำได้โดยที่ไม่คำนึงถึง เวลาของการพักผ่อนและสมรรถนะการเรียนของแต่ละบุคคล
หลักสูตรและการสอนที่ใช้เทคโนโลยีช่วยจัดการเรียนการสอน โดยมีลักษณะที่ เร่งรัด รวบรัด ลดเวลาให้ผู้เรียนมากเกินกว่าสมรรถนะที่จะเรียนรู้ได้อย่างดีนั้น จึงเป็นหลักสูตรและการสอนที่ไม่มีมาตรฐานคุณภาพ หลักสูตรแบบนี้เริ่มมีปรากฏให้เห็นมากขึ้นเพราะการจัดการเรียนการสอนตาม หลักสูตรแบบนี้สร้างผลกำไรในเชิงตัวเงินให้กับเจ้าของหลักสูตร แต่ไม่อาจยืนยันคุณภาพของผู้จบการศึกษาได้ และผู้ที่เข้าศึกษาในหลักสูตรประเภทนี้ส่วนมากแล้วเป็นผู้ที่มีสมรรถนะ ทางการเรียนต่ำกว่ามาตรฐานทั่วไปของผู้เรียนหลักสูตรปกติอยู่แล้วจึงไม่อาจ เชื่อมั่นว่า ผู้เรียนเหล่านี้จะสามารถเรียนรู้ได้เร็วกว่าผู้เรียนที่มีสมรรถนะทางการเรียนปกติได้ถึงแม้จะเรียนด้วยเทคโนโลยีทันสมัยก็ตาม
...
รองศาสตราจารย์ ดร.กฤษมันต์ วัฒนาณรงค์