บนโลกใบนี้ ฟักทองมีมากมายหลากหลายพันธุ์ จนนับไม่ถ้วน
แต่ถ้าจำแนกตามการใช้งานและบริโภค คุณฉัตรตรา นารถพินิจ นักปรับปรุงพันธุ์เชี่ยวชาญฟักทองของ เจียไต๋ จำแนกได้ 3 ชนิด...ฟักทองผิวหยิกหยักเหมือนหนังคางคก สำหรับต้ม ผัด แกง, ฟักทองผิวเรียบ สำหรับนึ่ง ทำซุป, ฟักทองแฟนซี สำหรับไหว้เจ้า ประดับตั้งโชว์
แต่ไม่น่าเชื่อ ประเทศละแวกรอบบ้านเรา พม่า, มาเลเซีย, กัมพูชา แม้แต่ลาว ชาติญาติสนิทที่มีวัฒนธรรมประเพณีคล้ายเรามากที่สุด ล้วนนิยมฟักทองผิวเรียบ มากเป็นอันดับ 1
มีแต่ไทยนี่แหละ ชอบฟักทองผิวหยิกหยอง ติดชาร์ตอันดับ 1 อยู่ประเทศเดียว
เนื่องจากเป็นฟักทองที่มีคุณสมบัติ เนื้อแน่นเหนียวมัน นำไปต้มผัดแกง ไม่เหลวเละเหมือนพันธุ์อื่นๆ จึงเหมาะกับอาหารไทย และในบรรดาฟักทองผิวหยิกหยัก ต้องยกให้ “พันธุ์ทองอำไพ 426” โดนใจแม่ค้าเป็นที่สุด ยิ่งถ้ามาจากแหล่งผลิตใน อ.ปากพนัง จ.นครศรีธรรมราช ด้วยแล้วเป็นที่ปรารถนายิ่งนัก
เพราะเป็นพื้นที่ราบลุ่มน้ำท่วมถึง ดินจึงมีสารอาหารบริบูรณ์ ประกอบกับเกษตรกรมีการจัดการใส่ปุ๋ยและดูแลอย่างดี เลยทำให้ฟักทองที่นี่มีเนื้อแน่น มันกว่าพื้นที่อื่นๆ และให้ผลผลิตฟักทองมีน้ำหนักเฉลี่ย 6-8 กก.ต่อผล
ถึงขนาดเวลาเก็บต้องใช้วิธีโยนลงน้ำลำเลียงขึ้นรถบรรทุกอย่างเดียว เพราะอุ้มแบกไม่ไหว
...
“แม่ค้ามักจะชอบฟักทองลูกใหญ่ เมื่อก่อนปลูกพันธุ์พื้นเมืองลูกใหญ่กว่านี้อีก หนัก ลูกละ 20-25 กก. แต่ขายไม่ได้ราคา เนื้อไม่แน่น ไม่มัน แต่พอเจียไต๋เอาพันธุ์ทองอำไพ 426 มาให้ทดลองปลูก ปรากฏว่าแม่ค้ารับซื้อหมดแล้ว ยังอีกบอกว่าที่นี่ปลูกฟักทองได้ดีที่สุดในประเทศ เพราะลูกใหญ่กว่าฟักทองลูกผสมพันธุ์อื่นๆ ที่เคยมีในตลาด
และตั้งแต่ปลูกมา เรื่องขาดทุนไม่ต้องพูดถึง เอาแค่ว่าปลูก 14 ไร่ ใช้เวลา 3 เดือน ถ้าได้กำไรแค่ 30,000 บาท ถือว่าขาดทุน ต้องได้กำไรสัก 2-3 แสน เราถึงจะบอกว่า พอมีกำไร แต่จะปลูกได้ลูกใหญ่ขนาดนี้ การดูแลต้องดี น้ำถึง ปุ๋ยถึง แม้จะลงทุน”
นางอารมณ์ ปลอดอ่อน เจ้าของไร่ฟักทอง บ.บางบูชา ต.เกาะทวด อ.ปากพนัง จ.นครศรีธรรมราช พูดเปรียบเทียบให้ฟัง เพราะ 10 ปี ก่อนหน้านี้เคยปลูกพืชผัก พริก มะเขือมาก่อน แต่พอหันมาปลูกฟักทองหลายอย่างก็เปลี่ยนไป เนื่องจากราคาฟักทองไม่เหวี่ยงขึ้นลงให้เวียนหัว เหมือนปลูกพืชผักอย่างอื่น ที่ขึ้น-ลง ถี่บ่อยจนตามไม่ทัน
ที่สำคัญฟักทองเก็บได้นานหลายวัน ราคาถูกนักสามารถชะลอวันตัด รอเวลาราคาสูงได้ ไม่เหมือนพืชผัก ชะลอไว้ไม่รีบเก็บ มีแต่เน่ากลายเป็นขยะไร้ราคา.
ชาติชาย ศิริพัฒน์