คน รุ่นใหม่น้อยคนนักจะรู้จัก “ขมิ้นขาว” แต่ถ้าหากเป็นคนรุ่นเก่าจะรู้จัก “ขมิ้นขาว” เป็นอย่างดี และนิยมรับประทานอย่างกว้างขวางทุกภาคของประเทศ ไทย โดยส่วนใหญ่ที่พบวางขายตามตลาดสดจะเป็น “ขมิ้นขาว” ชนิดที่ปอกเปลือกเหลือเพียงเนื้อในเป็นสีขาว ผู้คนซื้อไปรับประทานแบบสดๆ กับน้ำพริกชนิดต่างๆ รสชาติกรอบหอมอร่อยมากซึ่ง“ขมิ้นขาว” ชนิดที่ปอกเปลือกแล้วจะนำไปปลูกเพื่อขยายพันธุ์ไม่ได้ หากใครต้องการจะเอาหัวของ “ขมิ้นขาว” ไปปลูกหรือขยายพันธุ์จะต้องใช้หัวสดชนิดที่ไม่ได้ปอกเปลือกเพียงอย่างเดียว จึงจะปลูกได้สำเร็จ
ขมิ้นขาว หรือ CURCUMA SP. อยู่ในวงศ์ ZINGIBERACEAE เป็นไม้ล้มลุกจำพวกมีหัวหรือเหง้าใต้ดินคล้ายขิงทั่วไป ลำต้นและใบคล้ายกับขมิ้น แต่จะเตี้ยกว่า ใบจะมีแต้มสีขาวทั่วไป
หัว หรือเหง้า รูปทรงกลม โตเต็มที่ประมาณนิ้วหัวแม่มือผู้ใหญ่ แผ่กระจายติดกันเป็นแง่งหรือเป็นกระจุกจำนวนมาก เปลือกหัวเป็นสีน้ำตาล มีรอยแบ่งเป็นปล้องๆ เมื่อปอกเปลือกที่หุ้มหัวออกจะพบเนื้อด้านในเป็นสีขาว มีกลิ่นหอมเฉพาะตัว เมื่อเคี้ยวกินสดๆ จะได้กลิ่นหอมจากหัวรสปร่ามันกรอบอร่อยมาก
ขยายพันธุ์ ด้วย หัว หรือ เหง้า ตามธรรมชาติของ “ขมิ้นขาว” เป็น ไม้เจริญเติบโตได้ดีในช่วงฤดูฝน ทรุดโทรมหรือตายในช่วงฤดูแล้ง แต่จะฝังหัว หรือเหง้าอยู่ใต้ดิน รอจนกระทั่งมีเม็ดฝนโปรยปรายลงมาในช่วงฤดูฝนปีถัดไป จึงจะแตกต้นขึ้นมาใหม่อีกครั้งเป็นวัฏจักร พร้อมกับมีหัวหรือเหง้ากระจายเพิ่มจำนวนมากขึ้น เมื่อถึงฤดูแล้งระหว่างช่วงเดือนพฤษภาคมของทุกปี จึงจะสามารถเก็บหรือขุดเอาหัวที่แก่จัดขึ้นมารับ-ประทานหรือขายได้
ประโยชน์ ทางสมุนไพร หัว หรือ เหง้า กินเป็นยารักษาแผลในลำไส้ ช่วยเจริญอาหาร ขับเสมหะ รักษาโรคผิวหนัง เป็นยาบำรุงธาตุ ขับปัสสาวะ บรรเทาอาการท้องขึ้นอืด เฟ้อ ทำให้ผายลม และรักษาไข้ผอมเหลืองดีมาก มีชื่อเรียกอีกคือ “ขมิ้นม่วง”
...
ปัจจุบัน “ขมิ้นขาว” ชนิดที่ยังไม่ปอก เปลือกสามารถนำไปปลูกและขยายพันธุ์ได้ มีวางขาย เฉพาะที่ตลาดนัดไม้ดอกไม้ประดับ สวนจตุจักร ทุกวันพุธ-พฤหัสฯ บริเวณโครงการ 3 แผง “เจ๊ติ๋ม” กับ แผง “รังว่านศิริโชค” ราคาสอบถามกันเอง เจริญเติบโตได้ดีในดินร่วนปนทราย ไม่ชอบน้ำท่วมขังอย่างเด็ดขาด เมื่อต้นโตเต็มที่จะมีหัวหรือเหง้ากระจายเพิ่มจำนวนมากขึ้น สามารถเก็บรับประทานและใช้ประโยชน์ทางสมุนไพรได้ตามที่กล่าวข้างต้นครับ.
“นายเกษตร”