“หมอกจางๆ และควัน คล้ายกันจนบางทีไม่อาจรู้ อยากจะถามดู ว่าเธอเป็นอย่างหมอกหรือควัน...”
ตอนนี้ใครๆ ก็พูดถึงเรื่องหมอก และก็มักนึกถึงเพลง “พี่เบิร์ด ธงไชย แมคอินไตย์” แต่เรื่อง “ฝุ่น” ที่เราเจอกันอยู่ในขณะนี้ หาใช่เรื่องเล่นๆ เพราะปัญหาค่าฝุ่นละออง PM2.5 ที่ฟุ้งกระจายครอบคลุมทั่วประเทศในเวลานี้ นอกจากจะส่งผลต่อสุขภาพของมนุษย์แล้ว สัตว์เลี้ยงแสนน่ารักของเราทุกคนก็ได้รับผลกระทบด้วย
ทีมข่าวเฉพาะกิจไทยรัฐออนไลน์ ได้สอบถามเรื่องนี้กับ น.สพ.เกษตร สุเตชะ นายสัตวแพทย์ โรงพยาบาลสัตว์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์บางเขน ถึงประเด็นความอันตรายของค่าฝุ่นละออง PM2.5 ว่าจะมีผลกระทบมากน้อยเพียงไร คุณหมอตอบทันทีว่า สัตว์ที่มีความเสี่ยงจะได้รับผลกระทบมากคือ สัตว์ปีก สุนัข และแมวที่มีลักษณะหน้าสั้น
“สาเหตุที่เป็นเช่นนี้ เพราะสุนัขและแมวที่มีใบหน้าสั้น จะมีระบบทางเดินหายใจที่มีการกรองฝุ่นได้ไม่ดีเท่ากับสุนัขและแมวที่มีลักษณะหน้ายาว ส่วนสัตว์เลี้ยงประเภทนก เนื่องจากมีการเลี้ยงในกรง จึงทำให้ไม่สามารถหนีฝุ่นควันได้ หากเป็นนกทั่วไปเจอสภาพอากาศไม่ดี มันก็จะบินหนีไปได้ นอกจากนี้ สัตว์อีกกลุ่มหนึ่งที่มีความเสี่ยง คือ สัตว์ที่เพิ่งเกิด สัตว์อายุมาก และสัตว์ป่วยเรื้อรัง”
...
นายสัตวแพทย์ได้เล่าต่อว่า ผลกระทบจากมลพิษด้านฝุ่นละอองที่มีค่าความอันตรายสูงนั้น จะทำให้สัตว์ต่างๆ มีอาการป่วยได้ โดยสัตว์เหล่านั้นจะมีอาการน้ำมูกไหล น้ำตาไหล ไอ เบื่ออาหาร หายใจหอบ หายใจทางปาก หากสัตว์เลี้ยงข้างต้นมีอาการเหล่านี้ แนะนำว่าให้รีบพามาพบสัตวแพทย์เพื่อทำการรักษา ซึ่งวิธีการรักษาจะเริ่มต้นด้วยการล้างจมูก หรือให้ยา ซึ่งขึ้นอยู่กับการวินิจฉัยของแพทย์
“หากยังนึกภาพไม่ออกว่าสภาพอากาศของฝุ่นละออง PM2.5 เป็นเช่นไร ก็ให้นึกภาพว่า เราสตาร์ตรถ ควันรถเข้าไปในกรงสุนัข ซึ่งมันไม่สามารถหนีไปไหนได้ ก็ต้องดมจนหายใจไม่ออกแล้วมีอาการน้ำหูน้ำตาไหล”
สัตว์จรจัดในเมืองหลวง อายุสั้นกว่า สัตว์ในชนบท เพราะสูดดมมลพิษ
น.สพ.เกษตร กล่าวว่า ค่า PM2.5 ที่เกิดจากควันรถและการก่อสร้าง มีอันตรายมากกว่า ค่า PM2.5 ที่เกิดจากการเผาป่า เพราะมลพิษจากควันรถและสิ่งก่อสร้างที่มีมากในกรุงเทพฯ เป็นสิ่งที่เราต้องเจอทุกวัน แตกต่างจากควันพิษจากการเผาป่า ซึ่งจะมีการเผาเป็นฤดูกาลเท่านั้น
“จะยกตัวอย่างให้เห็นชัด คือ สุนัขจรจัดในกรุงเทพฯ มักมีอายุสั้นกว่าสุนัขจรจัดที่อยู่ตามต่างจังหวัด เพราะสุนัขที่อยู่ตามต่างจังหวัดไม่เจอมลพิษเหมือนสุนัขในกรุงเทพฯ ซึ่งตรงนี้เป็นการสะท้อนคุณภาพชีวิตของคนเมืองได้ด้วย”
เมื่อทางทีมข่าวฯ ถามว่า ปริมาณฝุ่นละอองที่สามารถทำให้สัตว์เสียชีวิต ต้องมีปริมาณมากแค่ไหน นายสัตวแพทย์ โรงพยาบาลสัตว์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์บางเขน กล่าวว่า ตรงนี้ตอบยากว่าต้องมีปริมาณมากแค่ไหนถึงจะทำให้ตาย แต่หลักๆ คือ ต้องมีการสะสมค่าฝุ่นละอองในปริมาณมาก
“หากสูดดมเป็นเวลา 4-5 ปี ถึงจะมีผลต่อร่างกาย หากถามว่าสามารถวัดปริมาณของฝุ่นละอองในร่างกายได้ไหม ก็ยังไม่มีใครเคยทำการวัด จึงไม่สามารถตอบได้ แต่ถ้าสัตว์เลี้ยงต้องใช้ชีวิตอยู่ในสภาวะอากาศที่เป็นมลพิษ จะทำให้สัตว์มีอายุไขสั้นลงกว่าที่ปกติแน่นอน ยิ่งสัตว์พันธุ์เล็ก ยิ่งได้รับผลกระทบไว” สัตวแพทย์กล่าว
...
เมื่อถามว่า สัตว์ที่เลี้ยงตามธรรมชาติ (ฟาร์มเปิด) เช่น เป็ด ไก่ หรือห่าน ต้องเจอในสภาพควันพิษ PM2.5 จะส่งผลอย่าไร น.สพ.เกษตร ยกตัวอย่างว่า หากมีการเลี้ยงสัตว์ในพื้นที่ที่มีการเผาป่า สัตว์เลี้ยงเหล่านั้นก็จะรู้สึกเบื่ออาหาร ถ้าเป็นไก่ ก็จะออกไข่น้อยลง ส่งผลต่อการเจริญเติบโต ทำให้ขายได้ช้าลงด้วย ตรงนี้จะเป็นผลกระทบในทางด้านเศรษฐกิจในภาพรวม
แนะวิธีรับมือ สัตว์เลี้ยงแสนรัก เผชิญหน้าฝุ่น เผยวิธีการรับมือของต่างประเทศ
ทีมข่าวฯ ถามว่า เหล่าบรรดาคนรักสัตว์ต้องหาวิธีป้องกันสัตว์จากฝุ่นละอองที่เป็นอยู่ขณะนี้อย่างไร คุณหมอสัตวแพทย์ ให้คำแนะนำว่า...
1.ให้นำสัตว์เลี้ยงเข้ามาภายในบ้าน
2.หมั่นอาบน้ำให้สัตว์เลี้ยงอาทิตย์ละครั้ง (งดใช้แชมพู) หากเป็นแมวที่ไม่ชอบอาบน้ำ ให้นำผ้าชุบน้ำเช็ดตัวเอาฝุ่นออกแทน
3.เอาน้ำใส่น้ำแข็งให้กินบ้าง เพื่อให้สัตว์รู้สึกสดชื่น
4.ทำความสะอาดบ้านอย่างสม่ำเสมอ (เน้นดูดฝุ่น แทนการกวาดบ้าน)
5.รดน้ำต้นไม้เพื่อให้ต้นไม้คลายออกซิเจนออกมา
...
ส่วนของต่างประเทศนั้น ก็จะมีวิธีการไม่แตกต่างจากเรามาก โดยประเทศจีน จะใช้วิธีการนำสัตว์เลี้ยงเข้าบ้าน ส่วนที่เม็กซิโก เขาจะพาไปต่างจังหวัดที่มีค่าอากาศบริสุทธิ์ ขณะที่ ประเทศสหรัฐอเมริกา คนที่มีฟาร์มม้าแข่ง จะย้ายม้าไปเลี้ยงในที่ที่มีอากาศบริสุทธิ์ เพราะสภาพอากาศที่เป็นมลพิษจะส่งผลต่อการวิ่งของม้า ทำให้ม้าวิ่งได้ช้าลง
เมื่อถามว่า เอาหน้ากากอนามัยของคนมาปิดให้สัตว์ได้ไหม น.สพ.เกษตร กล่าวว่า ในตอนนี้ประเทศสหรัฐอเมริกามีหน้ากากอนามัยสำหรับสุนัขขายแล้ว ในราคาชิ้นละ 500 บาท แต่ก็ไม่ค่อยประสบความสำเร็จ เพราะสุนัขจะมีความรู้สึกว่ารำคาญ ไม่ยอมใส่เป็นเวลานานๆ ซึ่งบางคนนำหน้ากากอนามัยของคนใส่ เพื่อถ่ายรูปอัพลงโซเชียลฯ เพื่อเป็นกระแสเท่านั้น
ในเรื่องของฝุ่นควันพิษนั้น นอกจากจะได้รับผลกระทบกับมนุษย์แล้ว แม้แต่สรรพชีวิตที่ต้องการอากาศหายใจก็ย่อมได้รับผลกระทบด้วย ดังนั้น เรื่องนี้พวกเราทุกคนต้องเร่งมือช่วยกันแก้ปัญหา.
ทีมข่าวเฉพาะกิจไทยรัฐออนไลน์ รายงาน
...