ช่วงนี้เป็นช่วงที่ฤดูพืชผักกำลังออกดอกและผล และที่ จ.พะเยา ตอนนี้ชาวบ้านเริ่มออกไปเก็บดอกสะแลมารับประทาน เพราะ 1 ปีต้นสะแลออกดอก 1 ครั้ง ทำให้เป็นที่ต้องการของพ่อค้าแม่ค้าตามตลาด ราคาพุ่ง กก.ละ 400 บาท แพงกว่าเนื้อวัว
เมื่อวันที่ 9 ก.พ. 2567 ผู้สื่อข่าวได้รายงานว่า ช่วงนี้เป็นช่วงที่ฤดูพืชผักกำลังออกดอกและผล พืชบางชนิด 1 ปี ออกดอกผลเพียงหนึ่งเท่านั้น เช่น ต้นสะแล 1 ปีจะออกดอก 1 ครั้ง และดอกสะแล จะเป็นที่ต้องการของพ่อค้าแม่ค้า ในตลาดและผู้คนทั่วไป จะเสาะหามาประกอบอาหาร และขาย เพราะมีราคาแพงหายาก ดอกสะแลที่ออกใหม่ราคา กก.ละ 400 บาท หรือมากกว่า แต่แพงก็เป็นที่ต้องการนำมาประกอบอาหารเพราะทานแล้วเป็นยา อายุวัฒนะ ต้านอนุมูลอิสระ ด้วย
ผู้สื่อข่าวได้ไปที่บ้านนางวันเพ็ญ ยอดอ้อย อายุ 61 ปี ชาวบ้านในพื้นที่ ม.8 บ้านห้วยทรายคำ ตำบลบ้านต๋อม อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา ซึ่งมีสวนผัก-ผลไม้พื้นบ้านหลายชนิด และต้นสะแลที่พุ่มสูงกว่า 2 เมตร กำลังออกดอกอ่อนเป็นพวงติดตามกิ่งต้นสะแลเต็มไปหมด และได้ช่วยกันตัดกิ่งก้านที่มีดอกสะแส ติดเต็มไปทั่ว แล้วช่วยกันแกะเลาะดึงเอาดอกสะแล เพื่อนำไปประกอบอาหารแกงดอกสะแล ซึ่งสะแลเป็นไม้เลื้อยยืนต้ ที่มีตามเรือกสวนและในป่า จะพบได้ทางภาคเหนือเท่านั้น สะแลมักขึ้นตามชายป่า สวนที่อยู่ใกล้แหล่งน้ำ ลำธารหรือพื้นที่ชุ่มเย็น
...
เจ้าของสวนสะแล กล่าวว่า ต้นสะแล จะออกดอกมากช่วงเดือนธันวาคมถึงมีนาคม สำหรับดอกสะแลถือเป็นพืชผักชนิดหนึ่ง ที่ชาวบ้านจะปลูกไว้กิน และขายหรือไปหาในป่า หรือหาซื้อตามท้องตลาดสดเหมือนผักอื่นๆ ดอกสะแล เป็นที่รู้จักและนิยมในภาคเหนือ มีประโยชน์คุณค่าสารอาหารต่อสุขภาพร่างกาย โดยเป็นผักหรือดอก มีรสมัน หนุ่มกรอบอร่อย ส่วนมากดอกสะแลจะมีวางขายตามฤดูกาล
นางวันเพ็ญ กล่าวต่อว่า สำหรับดอกและผลนำมาทำเป็นอาหารได้ เช่น แกงส้ม แกงป่า แกงแค และเพิ่มเนื้อสัตว์ เนื้อปลา และปลาแห้ง ใส่เข้าไปด้วยเพื่อเพิ่มรสชาติ หรือจะนำมาลวกจิ้มกินกับน้ำพริกก็อร่อยทีเดียว ที่สำคัญดอกและผลของสะแลมีสรรพคุณช่วยให้เจริญอาหาร และยังมีสารต่อต้านอนุมูลอิสระ จึงนับได้ว่าดอกสะแลนอกจากอร่อยแล้วยังมีประโยชน์ต่อสุขภาพ และเป็นที่ต้องการของคนทั่วไปอีกด้วย
...
เจ้าของสวนสะแล กล่าวอีกว่า ต้นสะแลจะขึ้นตามสวนตามป่า ซึ่งจะออกดอกปีละครั้ง และจะนำมาทำเป็นอาหารได้หลายเมนู เช่น แกงใส่ปลา แกงใส่หมู และนึ่งกินกับน้ำพริก คุณค่าทางอาหารเวลาได้รับประทานแล้วจะช่วยในการขับถ่ายดี เจริญอาหาร และยังมีสารต้านอนุมูลอิสระ สำหรับแกงส้มดอกสะแลของคนทางภาคเหนือ สูตรแกงกับปลานิลก็อร่อยไปอีกแบบ ส่วนราคาซื้อขายหากสะแลออกดอกต้นปีจะมีราคากก.ละ 400 บาท หรือขีดละ 40 บาท
...
ขณะเดียวกันหลังจากที่เก็บดอกสะแลแล้ว ทางนางวันเพ็ญ ก็ได้มีการสาธิต การแกงดอกสะแลแบบพื้นบ้านด้วยการใช้เตาอั้งโล่ ใช้ไม้ฟืนเป็นเชื้อเพลิง โดยมีการเตรียม ดอกสะแล เครื่องเคียง เนื้อปลา ตำน้ำพริก แกง และต้มแกงดอกสะแล แบบใหม่ๆ สดๆๆ ที่เก็บมาจากต้นสดๆ นำมาล้างทำความสะอาดและแกงจนสุกแล้วนำมารับประทานอย่างเอร็ดอร่อย เพราะ 1 ปีมีเพียง 1 ครั้งเท่านั้น.