วิธีการรักษาดูแลข้อเท้าพลิก

นักวิ่งหลายคนคงเคยเจออาการข้อเท้าพลิกกันมาบ้าง หรือบางคนอาจยังไม่เคยพบปัญหานี้ อาการ และวิธีการรักษาดูแลมีอะไรบ้าง วิ่งรอบโลกปั่นทั่วไทย ขอแชร์ความรู้ในด้านนี้จากเพจ May Clinic คลินิกนักวิ่งโดยหมอเมย์ ของ “หมอเมย์” พญ.สมิตดา สังขะโพธิ์ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญสาขาเวชศาสตร์ฟื้นฟูชื่อดังมาให้แฟนๆกีฬาได้รับทราบกันอีกทาง

ข้อเท้าพลิก (Ankle sprain) เพื่อนๆหลายคนที่เพิ่งเคยข้อเท้าพลิกมักสงสัยกันว่า ทำไมเคยข้อเท้าพลิก แล้วพอหาย อาการดีขึ้น แล้วทำไมยังกลับมาพลิกได้อีก? หรือหลายคนพลิกหลายรอบจนชินกันไปแล้ว เดินๆอยู่พลิกอีกแล้ว พลิกทีต้องพักนานกว่าจะหาย หรือบางคนบวมลงน้ำหนักเท้าไม่ได้เลย

ข้อเท้าพลิกเป็นการบาดเจ็บที่สามารถพบได้บ่อยเมื่อเทียบกับข้อต่ออื่นๆในร่างกาย มักเกิดจากการถูกยืดออกหรือฉีกขาดของเส้นเอ็นยึดกระดูก (Ligaments) บริเวณข้อเท้าและพบได้บ่อยในกลุ่มนักกีฬา เมื่อเทียบกับอุบัติเหตุอื่นๆ
ที่เกิดโดยไม่คาดคิดหรือกะทันหัน เช่น เดินพลาดตกหลุม เดินบนพื้นขรุขระ เหยียบก้อนหินหรือหกล้ม ข้อเท้าบิดผิดจังหวะหรือข้อเท้าเคลื่อนไหวผิดท่า

ปัจจัยหลักที่ส่งผลให้เกิดข้อเท้าพลิกได้ มักเกิดจากเราเคยมีประวัติข้อเท้าพลิกมาก่อนเนื่องจากความแข็งแรงและความมั่นคง (Integrity) ของเส้นเอ็นที่เคยได้รับการบาดเจ็บลดลง และเมื่อบาดเจ็บในครั้งแรกทำให้มีการรบกวนการทำงานของเส้นใยประสาทรับความรู้สึก (Sensory nerve fibers) จึงเกิดการทำงานของการสั่งการของเส้นประสาทเกิดการสับสน (Sensory mismatch) โอกาสในการเกิดข้อเท้าพลิกจึงสามารถเกิดซ้ำและบ่อย

อีกทั้งโครงสร้างของร่างกายโดยเฉพาะเท้าก็มีผล หรือแม้แต่ลักษณะรองเท้า กิจกรรมทางกายหรือกีฬาที่ต้องใช้ความมั่นคงอย่างมาก เช่น เทควันโด รวมถึงการใช้ชีวิตประจำวันของเราด้วย

อาการที่สามารถพบได้ทั่วไป ปวดข้อเท้าโดยเฉพาะเมื่อมีการลงน้ำหนัก มักพบจุดกดเจ็บเหนือข้อเท้า ภาวะช้ำเลือดหรือเลือดออกใต้ผิวหนัง (Ecchymosis) และบวม (Swelling) จำกัดการเคลื่อนไหวของข้อเท้าและรู้สึกข้อเท้าไม่มั่นคง (Instability) บางคนมีความรู้สึกเย็น หรือชาเหมือนโดนของแหลมทิ่ม รู้สึกคัน เสียว หรือแสบร้อน (Paresthesia) จากการถูกรบกวนของเส้นประสาทและหลอดเลือดที่เลี้ยง (Neurovascular compromise of peroneal nerve) aวันนี้เนื้อที่หมดพอดี ข้อมูลเกี่ยวกับข้อเท้าพลิกมีอะไรเพิ่มเติมอีก ติดตามได้ในฉบับพรุ่งนี้

ฟ้าคำราม
socialfox@hotmail.com

อ่าน "คอลัมน์หนังสือพิมพ์ไทยรัฐ" ทั้งหมดที่นี่