ความฝันราคาแพง ทำไมทุกวันนี้ บ้าน รถ สร้างครอบครัว กลายเป็นเรื่องเกินเอื้อมของ Gen Z

คนวัยรุ่น หนุ่มสาวอายุน้อย เริ่มประสบปัญหา “ใช้จ่ายไม่พอ” โดยเฉพาะคนรุ่นใหม่ที่เพิ่งเข้าสู่ตลาดแรงงานได้ไม่นานอย่าง Gen Z ที่เกิดในช่วงปี 1997-2012 หรือที่ปัจจุบันในปี 2025 มีอายุระหว่าง 13-28 ซึ่งกลุ่มนี้มีบางส่วนที่กำลังโลดแล่นใช้ชีวิตด้วยตนเองเริ่มรู้สึกว่า ความฝันที่เคยวาดไว้ในวัยเด็ก อย่างการมีบ้าน มีรถ มีลูก ตลอดจนมีอาชีพที่มั่นคง เริ่มเป็นไปได้ยากในยุคนี้

จนเกิดเป็นการตั้งคำถามกับตัวเองว่า “จะสามารถไปถึงชีวิตในฝันได้จริงไหม?” เพราะจากปัจจัยต่าง ๆ ทั้งค่าครองชีพที่พุ่งไม่หยุด ค่าเล่าเรียนที่สูงลิ่ว และตลาดงานที่ไม่มั่นคง กลายเป็นอุปสรรคสำคัญ ที่ทำให้เป้าหมายพื้นฐานของชีวิต อย่างการเป็นเจ้าของบ้าน มีอิสระทางการเงิน หรือแม้กระทั่งมีงานมั่นคง ยิ่งห่างไกลออกไป

Gen Z แบกหนี้หลังแอ่น

Gen Z ต้องเผชิญปัญหาหนี้สินตั้งแต่วัยเริ่มต้น โดยข้อมูลจาก TransUnion ระบุว่า Gen Z มีหนี้บัตรเครดิตสูงกว่า Millennials ในตอนที่อายุเท่ากันถึง 30% แม้จะปรับตามอัตราเงินเฟ้อแล้วก็ตาม ขณะเดียวกัน ข้อมูลจาก New York Fed ยังเผยอีกว่า Gen Z เป็นกลุ่มที่มีแนวโน้มใช้วงเงินเต็มจำนวนบัตรและผิดนัดชำระมากที่สุด

TransUnion เผยว่า หากปรับตามอัตราเงินเฟ้อแล้ว ยอดหนี้บัตรเครดิตเฉลี่ยของคนอายุ 22 ถึง 24 ปี ณ สิ้นปี 2023 ที่ผ่านมา อยู่ที่ 2,834 ดอลลาร์สหรัฐ (หรือประมาณ 100,000 บาท) เลยทีเดียว นอกจากนี้ รายงานยังชี้อีกว่า Gen Z ค่อนข้างสบายใจกับการใช้บัตรเครดิตมากกว่ารุ่นก่อน ๆ ซึ่งจะมีการเปิดบัตรเครดิตหลายใบมากขึ้น ใช้บัตรในการจับจ่ายสินค้าและบริการหลากหลายประเภทมากขึ้น และมีแนวโน้มจะผิดนัดชำระเงินสูงกว่าคนรุ่นก่อน

ซึ่งทั้งหมดนี้สะท้อนให้เห็นว่าภายใต้เศรษฐกิจที่ผันผวนและไม่แน่นอน บวกกับแรงกระตุ้นจากการใช้จ่ายแบบ “เอาคืนช่วงโควิด” หรือที่เรียกว่า “Revenge Spending” ทำให้คนรุ่นนี้พึ่งพาบัตรเครดิตมากเกินไป จนเสี่ยงต่อการเข้าสู่วงจรหนี้แบบไม่รู้ตัว

นอกจากนี้ ระบบการศึกษาในสหรัฐอเมริกา ยังกดดันให้คนวัยนี้เป็นหนี้มากขึ้น Alyssa Schaefer ผู้บริหารจาก Laurel Road (แพลตฟอร์มธนาคารดิจิทัลในเครือ KeyBank) ชี้ว่า หนี้การศึกษาที่ต้องแบกไว้กำลังกดทับพัฒนาการทางการเงินของคนหนุ่มสาวในระยะยาว

โดยจากข้อมูลผลสำรวจผู้ใหญ่ชาวอเมริกันที่เป็นหนี้จากการศึกษาจำนวน 1,714 คน (เป็นผลสำรวจจากผู้ที่มีอายุระหว่าง 18-65 ปี และส่วนใหญ่เป็นกลุ่มที่มีอายุระหว่าง 25-44 ปี) พบว่า

• 79% บอกว่าเก็บเงินเพื่อใช้ยามฉุกเฉินหรือใช้เพื่อเกษียณไม่ได้
• 75% บอกว่าไม่มีเพียงพอต่อการลงทุน
• 52% บอกว่าไม่มีความสามารถในการซื้อบ้าน
• 35% บอกว่าต้องชะลอการมีบุตร เพราะปัญหาทางการเงิน

เมื่อความฝันอยากมีบ้านกลายเป็นของหรูเกินเอื้อม

การมีบ้านกลายเป็นเรื่องที่ห่างไกลออกไปเรื่อยๆ สำหรับคนรุ่นใหม่ จากข้อมูลสำมะโนประชากรของสหรัฐฯ พบว่า อัตราการมีบ้านของคนอายุ 25-34 ปี ลดจาก 44% ในปี 2004 เหลือเพียง 37% ในปีที่ผ่านมา ขณะที่จำนวนคนวัยทำงานที่ยังอยู่บ้านพ่อแม่เพิ่มขึ้นจาก 11% ในช่วงต้นปี 2000s เป็น 16% ในปี 2023

สาเหตุหลักคือ “ราคาบ้านพุ่งทะยาน” ทำสถิติใหม่ และอัตราดอกเบี้ยจำนองก็สูงสุดในรอบ 20 ปี และเหตุผลนี้ยังส่งผลให้คนรุ่นใหม่ใช้เวลานานขึ้นกว่าจะสร้างครอบครัวหรือมีลูก จนอาจฉุดการเติบโตทางเศรษฐกิจและการเพิ่มขึ้นของประชากรในระยะยาวได้

นอกจากนี้ การที่ไม่มีบ้านเป็นของตัวเอง อาจทำให้คนรุ่นใหม่พลาดโอกาสสร้างความมั่งคั่งในระยะยาว เพราะการถูกกีดกันทางราคา ยังส่งผลให้คนไม่สามารถย้ายไปทำงานในพื้นที่ที่มีมูลค่าสูงได้ และอาจมีลูกน้อยลงหรือเงินเก็บเพื่อเกษียณน้อยลงเช่นกัน

ค่าใช้จ่ายกลายเป็นกำแพงกั้นการมีครอบครัว

การจะเลี้ยงลูกหนึ่งคน ไม่ใช่เรื่องเล็ก เพราะจะตามมาด้วยค่าใช้จ่ายจำนวนมหาศาล ทั้งค่ารับเลี้ยงเด็ก ค่าเทอมตอนเข้าโรงเรียน ตลอดจนค่าทริปไปเที่ยวแบบฉบับครอบครัว หรือแม้กระทั่งค่าครองชีพในบ้านที่ต้องเพิ่มขึ้น

Roberta Katz ผู้เขียนหนังสือ “Gen Z Explained: The Art of Living in a Digital Age” และนักวิจัยจากมหาวิทยาลัยแสตนฟอร์ดอธิบายไว้ว่า คนรุ่นใหม่ส่วนใหญ่กังวลมากว่าจะมีรายได้พอเลี้ยงครอบครัวหรือไม่ และจากผลสำรวจของ Pew Research ปี 2023 ยังพบอีกว่า ผู้ใหญ่ที่ไม่มีลูกและอายุต่ำกว่า 50 ปี มีถึง 36% พร้อมกับระบุเหตุผลชัดว่า ปัจจัยหลักที่ไม่อยากมีลูก เพราะ “ค่าใช้จ่ายสูงเกินไป”

เพราะผลกระทบจากโลกดิจิทัล

เมื่อ Instagram และ TikTok กลายเป็นห้างร้านออนไลน์ ที่เหล่าอินฟลูเอนเซอร์ต่างออกมาโชว์ความรวย อวดชีวิตหรู บวกกับปัจจัยของการซื้อง่ายจ่ายสะดวก ด้วยระบบจ่ายเงินดิจิทัลอย่าง Apple Pay ทำให้การรูดซื้อของกลายเป็นเรื่องที่ทำได้แค่ปลายนิ้วจิ้ม ยิ่งส่งผลให้การควบคุมการใช้จ่ายกลายเป็นเรื่องยากกว่าที่คิด

ด้านผู้เชี่ยวชาญด้านการเงินส่วนบุคคลออกมากล่าวว่า “ความสะดวกของการใช้จ่ายออนไลน์ ทำให้การใช้จ่ายแบบไม่ยั้งคิดเกิดได้ง่ายขึ้น” และสื่อโซเชียลก็ยิ่งเร่งให้คนเสพความหรูหราแบบทันใจ จนเกิดวัฒนธรรมบริโภคนิยมแบบไม่รู้ตัว

ความนิยมแบบนี้ทำให้เกิดปัญหาที่ตามมา คือ เมื่อ Gen Z ติดหนี้และเริ่มจ่ายไม่ไหว ก็จะส่งผลต่อเครดิต ซึ่งทำให้กู้บ้านหรือซื้อรถยิ่งยากขึ้น และฉุดรั้งโอกาสสร้างความมั่นคงทางการเงินในอนาคต

ทั้งนี้ ผู้เชี่ยวชาญแนะนำว่า ถ้าเห็นโฆษณาจนอดรนทนไม่ไหว ให้ลองกดสินค้าค้างไว้ในตะกร้าอย่างน้อย 24 ชั่วโมง กลับมาชั่งน้ำหนักความสำคัญ ก่อนที่จะตัดสินใจซื้อสินค้านั้น ๆ

ทั้งนี้ Elizabeth Husserl ผู้เขียนหนังสือ “The Power of Enough” แนะนำว่า ความสุขของวัยผู้ใหญ่ไม่ได้มาจากบ้านหลังใหญ่หรือรถหรูเสมอไป ให้เลิกยึดติดกับเป้าหมายแบบคนรุ่นก่อน แล้วสร้างความสุขในแบบที่ตัวเองต้องการ

โดย Gen Z สามารถเลือกเส้นทางที่สอดคล้องกับความหมายของการใช้ชีวิต ที่มาพร้อมกับความพอเพียง และสามารถสร้างความสุขที่แท้จริงได้ เช่น

• อยู่ร่วมบ้านกับเพื่อนเพื่อลดค่าใช้จ่าย
• เรียนทางเลือกแทนการกู้หนี้เพื่อเรียนปริญญา
• ร่วมซื้อบ้านกับเพื่อนหรือญาติแทนการซื้อคนเดียว
• ทำงานอิสระหรือธุรกิจเสริมที่สอดคล้องกับคุณค่าของตัวเอง

เพราะสุดท้ายแล้ว “ความมั่งคั่ง” ไม่ได้มีสูตรตายตัว — แต่คือการนิยามชีวิตในแบบที่เราพอใจ

ที่มา: Business Insider [1][2]

ติดตามเพจ Facebook: Thairath Money ได้ที่ลิงก์นี้ - https://www.facebook.com/ThairathMoney