ถ้วยชามตราไก่ จ.ลำปาง ถูกสินค้าจีนบุกตลาด ทำให้ผู้ประกอบการไทยได้รับผลกระทบหนัก เพราะสินค้าที่นำเข้ามีราคาถูก เปิดสาเหตุต้นทุนผลิตไทยสูง ตั้งข้อสังเกตสินค้านำเข้าเสี่ยงปนเปื้อน ชี้ไม่มีหน่วยงานไทยตรวจสอบ แนะวิธีดูให้ปลอดภัย
รศ.ธมลวัฒน์ หิรัญชาติอนันต์ คณะเทคโนโลยีอุตสาหกรรม สาขาวิชานวัตกรรมการผลิตและการออกแบบเซรามิกส์ มหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง กล่าวว่า การผลิตชามตราไก่ของจีน สามารถทำได้ถูกกว่าไทย เนื่องจากปัจจัยของดินที่นำมาทำ ซึ่งดินในจีนสามารถไปขุดมาจากหลังบ้านเหมือนดินตามทุ่งนา ทำให้มีต้นทุนถูก ต่างจากดินที่คนลำปางนำมาปั้น ต้องผ่านกระบวนการล้าง เช่น ดิน 1 กิโลกรัม พอล้างแล้วจะเหลือที่ใช้ได้ 200 กรัม
"ดินขาวที่นำมาใช้งานในลำปาง ดินเกรดเอ บางส่วนอยู่ในพื้นที่สัมปทาน หรือพื้นที่อนุรักษ์ ดินส่วนใหญ่เป็นดินพอร์ซเลน ที่สามารถนำไปขายต่อให้กับบริษัททำเซรามิกนอกพื้นที่ นำไปทำสุขภัณฑ์ห้องน้ำ จริงแล้วการปิดตัวของโรงงานผลิตชามตราไก่ลำปาง มีปัจจัยหลายด้าน โดยเฉพาะต้นทุนที่เพิ่มสูงขึ้น ขณะผู้ผลิตบางส่วนก็หันไปผลิตสินค้าประเภทอื่นที่มีมูลค่าสูงกว่า"
...
ในกระบวนการผลิต ชามตราไก่ลำปาง ที่ผ่าน เครื่องหมายสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ หรือ GI มีกระบวนการเผา 2-3 รอบ ใช้อุณหภูมิ 1,250-1,280 องศา ทำให้มีความทนทาน เนื้อดินแกร่ง ไม่ดูดซึมน้ำ มีอายุการใช้งานนาน แต่ชามตราไก่ ทั่วไปที่วางขายข้างทาง เผาอยู่ที่ความร้อน1,180-1,220 องศา ทำให้เนื้อดินยังไม่มีความแกร่งมาก
“ชามตราไก่รุ่นใหม่ ที่ผลิตได้มาตรฐาน เมื่อใช้ไปจะไม่มีรอยดำบนจาน เพราะรอยดำเป็นเชื้อราที่ตกค้างอยู่บนเนื้อจาน สิ่งที่น่าห่วงตอนนี้คือ ชามตราไก่ที่นำเข้าจากจีน ที่ยังไม่มีหน่วยงานในไทย ตรวจสอบเรื่องคุณภาพ ในเรื่องของสารตกค้างในเนื้อดินบนจาน และสีที่นำมาตกแต่งลวดลายว่ามีสารตะกั่ว หรือแคดเมียมหรือไม่ ต่างจากชามตราไก่ของไทย ที่มีการตรวจสอบว่าไม่มีสารตกค้างที่เป็นอันตราย”
การสังเกตเลือกซื้อชามตราไก่ ควรเลือกจานสีขาว และควรซื้อกับโรงงานผลิตในลำปางที่ได้มาตรฐาน GI ขณะที่ภาครัฐควรมีมาตรการช่วยเหลือผู้ประกอบการไทย เช่นเดียวกับการสร้างมาตรการเพื่อลดการนำเข้าสินค้าจากจีนที่ไม่ได้มาตรฐาน ส่งผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชน
แนวทางเลือก ชามตราไก่ลำปาง ให้มีคุณภาพ
รศ.ธิติมา คุณยศยิ่ง ผู้อำนวยการสถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง กล่าวว่า ด้วยต้นทุนของชามตราไก่ ที่นำเข้าจากจีน มีราคาถูกกว่า เนื่องจากมีการผลิตในระบบอุตสาหกรรม ที่ทำให้ต้นทุนต่ำกว่าของไทย ซึ่งโรงงานผลิตในไทยมีหลายขนาด ทั้งรายเล็กและรายใหญ่ ซึ่งการผลิตส่วนใหญ่ยังวาดลวดลายด้วยมือ ทำให้มีต้นทุนผลิตที่สูงกว่าจีน
ประกอบกับสินค้าที่นำเข้าจากจีน ยังไม่มีการตรวจสอบสารตกค้าง ไม่สามารถหาต้นตอที่ทำการผลิตได้ ผู้ที่ใช้งานก็มีโอกาสเสี่ยงในการใช้งาน โดยเฉพาะการนำจานเข้าไปอุ่นในไมโครเวฟ
...
แนวทางเลือกซื้อชามตราไก่ ควรใช้นิ้วเคาะเบาๆ บนชาม ควรมีเสียงกังวาน แต่การตรวจสอบสารปนเปื้อนที่อยู่ในเนื้อดิน ต้องมีการตรวจสอบทางเคมี ไม่สามารถมองเห็นด้วยตาเปล่า และไม่ควรซื้อภาชนะที่มีลวดลายของสี อยู่บริเวณที่สัมผัสกับอาหาร
สำหรับหน่วยงานภาครัฐ อยากให้เข้ามาส่งเสริมผู้ประกอบการในพื้นที่ลำปาง ส่วนคนซื้ออยากให้คำนึงถึงคุณภาพ GI เพราะชามตราไก่ แต่ละโรงงานในลำปางมีเอกลักษณ์ ซึ่งลวดลายของไก่บนจาน จะเป็นแบบที่ไม่ซ้ำกัน และถือเป็นสินค้าที่โดดเด่นที่คนไทยควรส่งเสริม.