เปลือยเปล่า "คุณลุงขี้หงุดหงิด" ที่แอบซุกซ่อนความเปลี่ยวเหงา และความดี ใน A Man Called Otto...
แม้จะเข้าโรง แม้จะลาโรง หรือแม้จะอยู่ในโรงก็ตาม ผมยังคิดว่า "A Man Called Otto" ยังสมควรจะเป็นหนังที่ "ถูกพูดถึง" ประจำปี อีกเรื่องหนึ่ง นี่คือหนังที่เหมาะในการที่ใครสักคนสองคนจะ "ตีความหรือเข้าใจไวยากรณ์ง่ายๆ" สำหรับการดูหนัง (โดยไม่ต้องไปเป็นหนังวิจารณ์แต่อย่างใด)
โดยย่นย่อ และคงมีหลายคนดูไปแล้ว - พล็อตเกี่ยวกับลุงอ็อตโตที่กำลังคิดจะฆ่าตัวตายด้วยการแขวนคอในบ้าน เขาเจ้ากฎ เจ้าระเบียบมาก เป็นผู้ชายไม้บรรทัดเป๊ะ อะไรจะนอกลู่นอกทางไม่ได้เด็ดขาด แม้แต่รถคันไหนขับเข้ามาจอดที่ห้ามจอด แม้ 30 วินาที เขาก็ไม่ยอม!
...
รองเท้าต้องวางเป็นระเบียบ ทุกอย่างต้องเนี๊ยบ การออกเสียงชื่อคนก็ต้องถูกอักขระ เราคงเห็น "คนแบบนี้บ้าง" ในสังคม แต่ อ็อตโต มีสาเหตุในอดีต จากการเป็นคนแบบนี้...
มาถึงสิ่งที่ "เนียนๆ" และ "เร้นซ่อน" ให้พอมองเห็นแทบจะตลอดเวลาในหนัง ฉากเส้นตัด โครง พื้น ถูกจัดเป็นกรอบตายตัวแบบเหลี่ยมๆ เพื่อสะท้อนความตรงเป๊ะเว่อร์ของ อ็อตโต ความเป็นคนเจ้าระเบียบ น่าเบื่อของเขา ถูกแดกดันหลายครั้งอย่างน่าหัวเราะ เช่น เขาโทร.ไปขอตัดน้ำไฟแก๊สในบ้าน เจอเครื่องตอบรับเสียงก็รีบวางสาย พร้อมกับตะคอกว่า "ไอ้ robot robot robot!"
robot คือหุ่นยนต์ - ซึ่งคือตัวเขาเองที่ไม่ใช่มนุษย์ มีชีวิตแบบเป็นกฎ 100%... อ็อตโต คือ หุ่นยนต์ not human (touch)
มีฉากน่ารักอีกฉาก.... เด็กผู้หญิงสองคนเรียกชื่อเขาจาก otto เป็น auto เขาหงุดหงิด บอกว่า otto ไม่ใช่ auto
auto ก็คือ auto ระบบเทคนิคเป๊ะปัง ไม่มีวิญญาณ ไม่มีสนใจไยดี ไม่มีผ่อนปรน มันคือเขาน่ะแหละ จะชื่ออะไร อ็อตโต หรือ แมนสรวง ก็เป็นผู้ชายบ้ากฎ
หนังฉายไป 15 นาที ถ้ามองผ่านๆ ก็อาจไม่สะดุดอะไร แต่ถ้ามองแบบเพ่งพิศ...เราจะเห็นผู้ชายตลกๆ ที่ชอบเดินทำท่า "หุ่นยนต์" สวนกับอ็อตโตบ่อยๆ นั่นแหละ หนังแดกดันตัวเขา
ในหนังเรื่องนี้ 2 ชั่วโมง 6 นาที มักจะมีเสียงดังๆ ตลอดเวลา ไม่ว่าจะเสียงคน เสียงรถไฟ เสียงประตูปิด เสียงรถยนต์ ไม่ว่าเสียงอะไร มันจะดังมาก มันคือ "เสียงแห่งกฎระเบียบ!!!" ซึ่งสะท้อนถึงลุงอ็อตโต
ผมสงสัยระหว่างดูหนังอยู่นานว่า...ทำไมแมวดำตัวหนึ่งถึงถูกใส่เข้ามาบ่อยๆ อ็อตโตมักมองมัน ด่าว่า บางทีก็เห็นใจ แต่ถึงจะโมโหแค่ไหน พอมันจะตาย อ็อตโตรีบช่วยเหลือ
แมวตัวนี้ คือ อ็อตโต...มันเดียวดาย เหงาอยู่ซอกตึก ตอนที่มันแข็งหนาวใกล้ตาย สภาพแมวที่นอนแข็งแน่นิ่ง
มันคือชีวิตของ อ็อตโต เขาอยู่คนเดียวมานานแล้ว เพราะภรรยาคู่ชีวิตจากไปแล้ว หนังค่อยๆ แฟลชแบ็กจนเราเข้าใจแล้วว่าทำไม อ็อตโต ถึงเป็นคนแบบนี้ คนที่เหมือนดุ ขี้โมโห หงุดหงิด เจ้าอารมณ์
แต่เวลาใครเดือดร้อน (เช่น เพื่อนบ้าน, คนโดดรางรถไฟฆ่าตัวตาย, แมว, คนขับรถ) เขาคือคนแรกเสมอที่กระโจนไปช่วย....อ็อตโต คือ คนดี
...
มีหนังหลายเรื่องที่เวลาผมไปสอนเรื่องหนังตามมหาวิทยาลัย ที่แบงก์ชาติ หรือปั๊มบางจาก วิศวะฯ จุฬาฯ รวมทั้งกิจกรรมของมิวเซียมสยาม ผมมักจะจดลิสต์ไว้
the graduate, american beauty, psycho, 400 blows, 8 1/2, light city วันนี้ขอเพิ่มอีกเรื่อง a man called otto not auto!.
อ่านบทความ "นันทขว้าง สิรสุนทร" เพิ่มเติม
...