เข้าใจเสียใหม่ นักวิจัยศูนย์วิจัยโรคปรสิต เผย ปลาแซลมอน และปลาทะเล ก็มีพยาธิ ที่สามารถก่อโรคในคนได้ พร้อมเตือนอย่าชะล่าใจ เพราะคนญี่ปุ่นติดพยาธิจากอาหารทะเลอันดับต้นๆ ของโลก
วันที่ 26 มกราคม 2566 ผู้สื่อข่าวรายงานว่า โลกออนไลน์ได้มีการแชร์คลิปจากผู้ใช้บัญชี TikTok@dr.nath_rattanapitoon ที่ได้โพสต์คลิปวิดีโอของปลาแซลมอน พร้อมระบุข้อความว่า ใครเคยเห็นบ้างพยาธิตรึมเลยในปลาแซลมอน ปลาแซลมอนสดๆ นำมาปรุงอาหารด้วยวิธี ซู-วีด (sous-vide) ที่อุณหภูมิ 110 องศาฟาเรนไฮต์ 45 นาที พยาธิอะนิซากิสออกมาตรึมเลย
หลังจากคลิปดังกล่าวถูกเผยแพร่ออกไป มียอดเข้าชมกว่า 3 ล้านครั้ง ทั้งยังมีคนแสดงความคิดเห็นเป็นจำนวนมาก ส่วนใหญ่ต่างบอกในทำนองเดียวกันว่า ไม่เคยคิดมาก่อนว่าปลาแซลมอนนั้นจะมีพยาธิ บ้างก็บอกว่าตั้งแต่ทำงาน หรือเคยทำอาหารที่เป็นปลาแซลมอน ก็ไม่เคยเห็น ทั้งนี้บางส่วนยังได้แสดงความคิดเห็นว่า ปลาที่ปรากฏในคลิปนั้นเป็นปลาเรนโบว์เทราต์ ไม่ใช่ ปลาแซลมอน แต่เพราะสีเนื้อและลายคล้ายกัน หลายคนเลยตั้งฉายาว่า "แซลมอน เทราต์"
...
อย่างไรก็ตาม ทางเจ้าของคลิป คือ ผศ.ดร.ณัธคพัชฬ รัตนพิทูลย์ นักวิจัย ศูนย์วิจัยโรคปรสิต สำนักวิชาแพทยศาสตร์มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี จึงได้โพสต์เฟซบุ๊ก Nathkapach Rattanapitoon อธิบายเกี่ยวกับเรื่องดังกล่าวเพิ่มเติมว่า คนไทยส่วนใหญ่ ยังคิดว่าปลาแซลมอน และปลาทะเลอีกหลายชนิดไม่มีพยาธิ จากที่ผมโพสต์คลิปของฝรั่งคนนึง ที่เขาปรุงอาหารด้วยวิธี sous vid ที่อุณหภูมิ 43.3 องศาเซลเซียส แล้วพยาธิ Anisakis ออกมาจำนวนมาก
แค่วันเดียวคนเข้ามาดู 3 ล้านกว่าคน และคอมเมนต์ 3 พันกว่า เท่าที่เช็กดูน่าจะมากกว่า 80% ไปในทิศทางที่ตกใจ และไม่เคยทราบมาก่อน ว่าปลาทะเลอย่างแซลมอน, เทราต์, ซาบะ, หมึก, กุ้งจะมีพยาธิ และบางคนได้ข้อมูลเก่าๆ มาว่าปลาทะเลไม่มีพยาธิ อ้อบางกลุ่มยังแซะว่าเราปั่นอีก และยังมีบางคน หลายคนด้วย กล่าวว่าถ้าปลาพวกนี้มีพยาธิ คนญี่ปุ่นคงติดไปหมดละ อย่าเชื่อว่างั้นไป ท่านทราบมั้ยว่า ญี่ปุ่นนี่ติดพยาธิจากอาหารทะเล อันดับต้นๆ ของโลกเลยนะ
ในปลาทะเลก็มีพยาธินะครับ ที่ก่อโรคในคนก็พวก Anisakis, Pseudoterranova, Contracaecum เป็นต้น หากกินเข้าไป วันสองวัน ถ้าพยาธิไม่ตาย ก็ท่านคงได้ปวดท้อง คลื่นไส้อาเจียนแน่ๆ ดีที่ปลาดิบทั้งหลายที่นำเข้ามาบ้านเรา กว่าจะมาถึงพยาธิตายไปก่อน อันเนื่องจากการแช่แข็งที่อุณหภูมิต่ำๆ หรือติดลบนานๆ จะทำให้พยาธิตาย เราเลยไม่ค่อยได้ยินข่าวผู้ป่วยจากพยาธินี้ นานๆ ที่มี หรืออาจจะมี แต่อาการไม่รุนแรง ด้วยพยาธิอ่อนแรงก่อให้ปวดท้องไม่มาก หรือก็หายาแก้ปวดท้องมากินรักษาเองเลยไม่ไปหาหมอ พยาธิตายไปก่อน
อ้อ ปลาทะเลไทยก็มีพยาธินะครับ ผมและทีมงานจากศูนย์วิจัยโรคปรสิต เคยนำปลามาจากระนองมาตรวจดู เจอเยอะเลย ไปดูได้ในเพจ และช่องยูทูบศูนย์วิจัยฯ และมีข้อมูลการศึกษาของอาจารย์ปุ้ม ดร.ชฎาพร นุชจังหรีด ที่เคยตีพิมพ์ไว้ ดีที่คนบ้านเราไม่ค่อยนิยมปลาทะเลไทยแบบดิบๆ ไม่งั้นซวยแน่ๆ
ส่วนบางคน ที่ชอบบอกว่าปลาแซลมอนเลี้ยงไม่มีพยาธิ เจอบ่อยด้วยนะ ประโยคนี้ ปลาเลี้ยงน่าจะรู้ไม่จริง เพราะมีงานวิจัยสำรวจทางนอร์เวย์ ที่นำปลาเลี้ยงมาตรวจพยาธิ ก็เจอมากกว่า 20% ตีพิมพ์ช่วงปี 2019 เห็นคอมเมนต์จำนวนมาก ยังเข้าใจผิด ไม่รู้ก็มาก เป็น health literacy ที่คงต้องพยายามสื่อสารให้เข้าใจ ให้ถูกต้อง เผื่อเป็นประโยชน์ เลยนำมาโพสต์ผ่านทางนี้ครับ.
ขอบคุณข้อมูลจาก TikTok@dr.nath_rattanapitoon, เฟซบุ๊ก Nathkapach Rattanapitoon