“บิ๊กตู่” แจงยิบปมเหมืองทองอัครา สวนกลับคนเสนอใบลาออก บอกเก็บไว้ให้ตัวเอง (คลิป)

“บิ๊กตู่” แจงละเอียดยิบกรณีเหมืองทองอัครา ชี้ เป็นการเข้าใจผิด อยู่ระหว่างการเจรจา ไม่ได้มีผลประโยชน์ สวนกลับคนเสนอใบลาออก บอก เก็บไว้ให้ตัวเอง ลั่น ไม่ลาออก

เมื่อเวลา 11.25 น. วันที่ 18 ก.พ. 2565 พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม ชี้แจงในการประชุมสภาผู้แทนราษฎร อภิปรายทั่วไปแบบไม่ลงมติ ตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 152 ว่า ได้ฟังทั้งฝ่ายค้านและฝ่ายรัฐบาล มีความคิดเห็นเป็นประโยชน์ที่จะนำไปดำเนินการต่อไปหลายเรื่อง แต่ประการแรกคือต้องเริ่มต้นด้วยความเข้าใจซึ่งกันและกันก่อน จากนั้นแจงเรื่องเหมืองทองอัครา รัฐบาลทุกสมัยมีหน้าที่ในการพิจารณาการนำทรัพยากรธรรมชาติออกมาใช้อย่างเหมาะสม สถานการณ์ที่เกิดขึ้นตั้งแต่ปี 2535-2544 รัฐบาลช่วงนั้นเห็นชอบตามกฎหมาย พ.ร.บ.การประกอบกิจการเหมืองแร่ พ.ศ. 2510 เชิญชวนให้มีการลงทุนสนับสนุนให้มีการทำเหมืองทองในเขต จ.พิจิตร และนายกฯ ในขณะนั้นได้เดินทางไปต้อนรับการเปิดเหมืองทองคำเพื่อทำประโยชน์ให้ประเทศและผู้ลงทุนที่เป็นผู้ถือหุ้นส่วนน้อยจากต่างประเทศ โดยปัจจุบันยังเป็นบริษัทเดิม

กระทั่งปี 2554 รัฐบาลต่อมาระงับการต่อใบอนุญาตประทานบัตร จำนวน 1 แปลง มาจนถึงปัจจุบัน ด้วยความไม่ชัดเจนในหลายเรื่องเป็นปัญหาที่มีการฟ้องร้องเกี่ยวกับขั้นตอนการออกใบอนุญาต และเรื่องยังอยู่ในขั้นของศาลปกครองจนถึงปัจจุบัน และยังมีผู้ร้องเรียนเกี่ยวกับปัญหาสุขภาพที่เกิดจากสารพิษจากการทำเหมือง เมื่อรัฐบาลคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) เข้ามาทำหน้าที่ในประเทศอยู่ในสภาวะไม่ปกติ จึงได้พิจารณาการนำทรัพยากรธรรมชาติออกมาใช้อย่างเหมาะสมเช่นเดียวกัน ซึ่งขณะนั้นมีข้อโต้แย้งมาก ขาดความรัดกุม เพื่อเป็นการลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและประชาชน รัฐบาลใช้เวลาทบทวนข้อกฎหมายเพื่อลดปัญหาที่หมักหมมมาอย่างยาวนาน รัฐบาลมีความชอบธรรมที่จะดำเนินการที่เห็นว่ามีความจำเป็น

หลังปรับปรุง พ.ร.บ.การประกอบกิจการเหมืองแร่ พ.ศ. 2560 มีการออกนโยบายการทำเหมือนแร่ใหม่ บริษัทเอกชนเข้ามาขอใบอนุญาตใหม่ และขอต่อใบอนุญาตเดิม กว่า 100 ราย เป็นการดำเนินการตามปกติ บริษัทอัคราก็เป็นหนึ่งในนั้น แม้จะมีผู้ถือหุ้นมีคดีความฟ้องร้องต่อรัฐบาลไทย แต่ก็ไม่ได้เป็นข้อจำกัดสิทธิต่อบริษัทอัคราที่จะเดินเรื่องขอต่อใบอนุญาตได้ ตามที่ประทานบัตร 1 แปลงหมดอายุในปี 2555 ซึ่งมีการขอต่อใบอนุญาตเมื่อปี 2554 แต่ยังถูกระงับการต่ออายุ และปี 2563 มีอีก 3 แปลงที่ใบอนุญาตจะหมดอายุ โดยจะหมดอายุภายหลังบริษัทอัคราหยุดกิจการปลายปี 2559 และขอต่ออายุไว้ตั้งแต่ก่อนหมดอายุ เมื่อมี พ.ร.บ.ฉบับใหม่ ทางบริษัทก็ยื่นเอกสารเพิ่มเติมขอต่ออายุทั้ง 4 แปลงที่ค้างอยู่ในคราวเดียวกันตามกรอบเวลาสัมปทานที่เหลืออยู่ โดยทำตามขั้นตอนเดียวกับบริษัทอื่นๆ จึงได้รับการต่อใบอนุญาตประทานบัตร 4 แปลง ปลายปี 2564

ทั้งนี้ ไม่ได้เป็นไปเพื่อการแลกเปลี่ยนอะไรกับรัฐบาลทั้งสิ้น รัฐบาลไม่ได้ตั้งเงื่อนไขใดๆ การต่อใบอนุญาตเป็น 4 แปลงเดิม ที่ได้รับอนุญาตตั้งแต่ปี 2536 และ 2543 ถ้าจะถูกตีความว่าการต่อใบอนุญาตเป็นการยกทรัพยากรธรรมชาติ หรือยกสมบัติของชาติให้เอกชนตามอำเภอใจ ข้อกล่าวหาเป็นการกล่าวหาตั้งแต่รัฐบาลยุคนั้นจนถึงปัจจุบัน ซึ่งตนพยายามจะแก้ไขปัญหาให้ทุกอย่างเดินหน้าไปได้เท่านั้น ส่วนเรื่องการขอต่อใบอนุญาต การอนุญาตการสำรวจ เป็นหน้าที่ของกระทรวงอุตสาหกรรมที่ขอหลักการกับคณะรัฐมนตรี (ครม.) ไว้แล้ว ไม่มีขั้นตอนเกี่ยวข้องกับนายกฯ เพียงแต่รับทราบการดำเนินการให้เป็นไปตามกฎหมายทุกประการ

ดังนั้น ที่ผู้อภิปรายอ้างถึงการอนุญาตอาชญาบัตรพิเศษ การสำรวจ 44 แปลง ขอทำความเข้าใจว่า ผู้ได้รับการอนุญาตการสำรวจต้องรับเงื่อนไขว่ามีขีดความสามารถในการสำรวจ เพราะการได้รับอนุญาตแล้วไม่สามารถสำรวจได้ จะต้องจ่ายเงินตามที่ร้องขอทำแผนไว้ที่กระทรวงอุตสาหกรรม และค่าทำเนียบในการได้รับอนุญาตสำหรับแปลงสำรวจจะเพิ่มขึ้นทุกปีถ้าไม่ส่งคืนพื้นที่ เป็นไปตามหลักการสากล เมื่อสำรวจเจอก็จะต้องรายงานให้กระทรวงทราบเพื่อพิจารณาผลประโยชน์เข้ารัฐ

พล.อ.ประยุทธ์ ยังขอยืนยันว่า การดำเนินการของรัฐบาลจำเป็นต้องคำถึงถึงผลประโยชน์ของประเทศและประชาชนเป็นหลัก และให้ความเป็นธรรมกับทุกฝ่าย ไม่ได้ต้องการทำเหมืองหรือยึดเหมืองมาเป็นของรัฐ อาจจะมีความเข้าใจที่ไม่ตรงกัน เพียงแต่ต้องการให้ปฏิบัติตาม พ.ร.บ.การประกอบกิจการเหมืองแร่ ฉบับใหม่ให้สมบูรณ์ รัฐบาลในสถานการณ์ปัจจุบันยินดีต้อนรับนักธุรกิจ นักลงทุน ที่สามารถปฏิบัติตามกฎหมาย สร้างประโยชน์ให้พื้นที่ ประชาชน ไม่ก่อให้เกิดผลกระทบ ไม่ก่อความเสียหายกับสภาพแวดล้อม รวมทั้งการนำทรัพยากรธรรมชาติมาใช้อย่างสมดุล ขอย้ำอีกครั้งว่าอยู่ในการพิจารณาของอนุญาโตตุลาการ ขอให้การอภิปรายนี้เป็นไปด้วยความระมัดระวัง ไม่ให้เกิดความเสียหายต่อความน่าเชื่อถือของประเทศ คำถามหลายข้อเกิดจากการอนุมานของผู้อภิปรายที่พยายามจะบิดเบือนให้ประชาชนเห็นว่ามีความเสียหายเกิดขึ้นแล้วอย่างร้ายแรง ซึ่งไม่ได้เกิดขึ้นจริง ทุกครั้งได้ตอบคำถามในการอภิปรายเสมอมา แต่อาจจะไม่ได้ตั้งใจฟัง การเจรจาเกิดขึ้นโดยคำแนะนำของคณะอนุญาโตตุลาการ เป็นทางออกที่ดีของกรณีพิพาทนี้ เนื่องจากมีความไม่เข้าใจกันหลายประการการเจรจาจึงต้องใช้เวลา อีกทั้งอยู่ในช่วงสถานการณ์โควิด-19 คู่เจรจาอยู่คนละประเทศ

การฟ้องร้องของคิงส์เกตเป็นเพราะความไม่เข้าใจ และคิดว่าบริษัทลูกในไทยไม่ได้รับความเป็นธรรม ถูกเลือกปฏิบัติ เพราะมีผุ้ถือหุ้นเป็นบริษัทต่างชาติ ข้อฟ้องร้องจึงระบุว่ารัฐบาลมีเจตนายึดเหมืองอย่างคืบคลานโดยไม่ต่อใบอนุญาตตั้งแต่ปี 2554 จนถึงปัจจุบัน เข้าใจผิดว่าประเทศไทยจะเข้าไปทำเหมืองเอง ต้องการยึดสิ่งของประกอบธุรกิจให้ตกเป็นของรัฐ จึงแสดงออกมาในรูปแบบของรายการต่างๆ ที่คิงส์เกตคิดว่าไม่ได้รับความเป็นธรรม เช่น การไม่ได้รับการต่อใบอนุญาตในช่วงหลายปีที่ผ่านมา หลักการสำคัญของรัฐบาลมุ่งหวังผลประโยชน์สูงสุดต่อพี่น้องประชาชนและประเทศชาติ หน่วยงานต้องทำตามกฎหมายและหลักธรรมาภิบาล ข้อสรุปจึงนำไปสู่การเจรจา การเลื่อนการอ่านคำพิพากษา กระบวนการของฝ่ายไทยเป็นไปตามขั้นตอนของกฎหมายทั้งสิ้น ที่กำหนดไว้ชัดเจนว่าไม่สามารถจะได้รับอนุญาตใดๆ เรื่องการทำเหมืองในเขตอุทยานแห่งชาติ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า เขตโบราณสถานโบรราณวัตถุ พื้นที่เขตปลอดภัย และความมั่นคงแห่งชาติ หรือพื้นที่แหล่งต้นน้ำ หรือป่าน้ำซับซึม

ส่วนเรื่องการใช้มาตรา 44 ไม่เข้าใจว่าผู้อภิปรายมีความพยายามและความปรารถนาอย่างยิ่งเพื่อชี้นำให้เกิดความเข้าใจผิด เพื่อผลประโยชน์ของใครก็แล้วแต่ โดยไม่คำนึงถึงประชาชนที่จะต้องเสียประโยชน์ เพระาการเจรจาเป็นไปเพื่อทำความเข้าใจให้ส่งผลดีที่สุด เหมือนผู้อภิปรายอยากให้ประเทศชาติเสียหาย อยากให้ตนเองเสียหาย อยากให้มีความผิดในการใช้มาตรา 44 หรือกฎหมายปกติตามคำแนะนำของกระทรวง ให้ยุติการทำเหมืองเป็นการชั่วคราว การฟ้องร้องผ่านกลไกทาฟต้าก็ยังคงทำได้อยู่ดี ถ้าเห็นว่าไม่ถูกต้องชอบธรรม ก็ควรอธิบายให้เกิดความเข้าใจ ไม่ควรนำมาผูกเรื่องกับเหมืองทอง

สิ่งที่เราทำคือการแก้ปัญหา มาตรา 44 ที่ออกไป ไปดูในสาระรายละเอียด เขาเขียนไว้ว่าเป็นเรื่องของการต้องไปตรวจสอบ ไปดำเนินการและให้ทุกเหมือง ทุกประเภท จะเหมืองทองกี่เหมือง ก็ไปทำให้อยู่ในกรอบของกฎหมาย แก้ไขปัญหามีทั้งผิดทั้งถูก ก็ให้ไปแก้ไขในส่วนที่ยังมีปัญหาอยู่ หลายเหมืองก็มีการปิดไปในเวลาเดียวกันด้วย เมื่อแก้ไขแล้วขออนุญาต ซึ่งมันไม่ใช่ พูดคุยกันดีอยู่ในคณะอนุญาโตตุลาการอยู่แล้ว แนวโน้มการลงทุนก็คงต้องเดินหน้าต่อไป เราต้องให้ความเป็นธรรมในเรื่องที่ขอต่อใบอนุญาตแล้วไม่ต่อให้ในช่วงที่ผ่านมา ลากพันกันยาวเป็นมหากาพย์

“ผมเข้ามา รัฐบาลเข้ามา ต้องแก้ไขปัญหาทุกอย่าง ทุกประการ ให้มันเดินหน้าไปให้ได้ ทั้งนี้เพื่อใคร เพื่อประโยชน์สุขของประชาชนในพื้นที่ ระวังเรื่องสุขภาพให้เขา เขามีรายได้ ปะเทศมีรายได้ วันนี้แร่ก็ถลุงในประเทศไทย ไม่ได้ส่งไปต่างประเทศ หลายอย่างเราแก้ไขไปแล้วตาม พ.ร.บ.ใหม่ที่เกิดขึ้น ทั้งนี้ เพื่อผลประโยชน์ของชาติละประชาชนของเรา เพราะฉะนั้นสิ่งใดก็ตามที่มันเป็นปัญหา ขอให้เข้าใจว่าการแก้ปัญหามันยากเสียยิ่งกว่าการทำอะไรใหม่ๆ แก้เรื่องเดียวที่มันทับซ้อนมาหลายปีมันยากยิ่งกว่าทำเรื่องใหม่ๆ สัก 10 เรื่องด้วยซ้ำไป สิ่งที่จะเกิดขึ้นมาได้ก็ด้วยความร่วมมือของพวกเราที่จะเข้าใจซึ่งกันและกันในสภาฯ ไม่ใช่จับจ้องในทุกประเด็นปัญหาเพื่อผลประโยชน์อะไรก็แล้วแต่

ผมดีใจที่ฟังทั้งสองฝ่ายพูดมาในวันนี้ ผมถือว่าก็มีทั้งผู้ที่เข้าใจ ผู้ที่ยังไม่เข้าใจ สิ่งใดที่ไม่เข้าใจก็เป็นหน้าที่ที่ผมต้องรับไปดำเนินการและชี้แจง แต่ผมไม่สามารถจะพูดได้ว่าใครผิดหรือถูกในเวลานี้ เพราะมันอยู่ในกระบวนการยุติธรรม เพราะฉะนั้นระมัดระวังด้วยการพูดจาอะไรต่างๆ ถ้าเกิดปัญหาขึ้นมาในอนาคตคงไม่ใช่ผมคนเดียว มันก็ต้องย้อนกลับไปสู่ตั้งแต่รัฐบาลปีไหนก็ไม่รู้นั่นอะ แล้วทำไมไม่แก้ปัญหามาตั้งแต่ตอนนั้น ย้อนไปมันก้ไม่เกิดประโยชน์อะไรขึ้นมา ให้เข้าใจซะบ้างว่าปัญหาทุกปัญหาในวันนี้ ที่มาอภิปรายรัฐบาลในสภาครั้งนี้ บางอันเคยได้รับการแก้ไขบ้างไหม ไม่เคย บางอันมาแก้ไขรัฐบาลนี้ แก้ไขเสร็จหรือยัง ก็ไม่ทราบ ไม่รู้ ไม่ฟัง บางอย่างอยู่ในกระบวนการก็ตีให้มันแตกตั้งแต่ต้น

ผมถามว่าประเทศไทยมันจะไปตรงไหนกัน ท่านมีวิธีการแก้ปัญหาที่ดีดว่านี้อีกไหม เรื่องที่มันเกิดขึ้นมาแล้ว เรื่องที่เป็นปัญหาอุปสรรค มีวิธีการที่ดีกว่านี้ไหมตามที่บอกว่ามาตรา 152 ของท่าน เสนอมาสิครับ เสนอมาทุกเรื่องเลย ปัญหาโน่นปัญหานี่ ถ้าพูดง่ายๆ แบบนี้ ตีกันไปแบบนี้ไม่เกิดประโยชน์กับประเทศชาติสักอย่างเลย ผมขอแค่นี้เอง ผมขอให้สภาฯ เป็นสถานที่ที่รับฟัง รับข้อเสนอแนะ ผมพร้อมจะฟังท่าน แต่ถ้าท่านมุ่งหวังว่าจะตีรัฐบาล จะล้มรัฐบาล จะให้นายกฯ ออกให้ได้ ผมว่าไม่ถูก ไม่ใช่หน้าที่ของท่าน หน้าที่ของท่านคือไปเข้ากระบวนการ เมื่อวานมีให้ผมลาออก ยื่นใบลาออก เก็บไว้ให้ตัวเองก็แล้วกัน ผมยังไม่ลาออกทั้งนั้นอะ”