ในสามผู้นำสามก๊ก ก๊กโจโฉ เอาชนะก๊กเล่าปี่ ราวีก๊ก ซุนกวนจนราบคาบ และสุดท้ายทายาทตั้งราชวงศ์ได้ ถือว่าก๊กโจโฉประสบความสำเร็จที่สุด
แต่หากเปลี่ยนเครื่องวัดกันด้วยระดับความสุข ก๊กเล่าปี่ ก๊กซุนกวน ดูจะมีความสุขพอๆกัน ขณะที่ก๊กโจโฉ โดยเฉพาะตัวโจโฉมีความสุขน้อยที่สุด ถึงขนาดป่วยเป็นโรคปวดหัวเรื้อรัง
คนอ่านสามก๊ก จำตอนหมอฮูโต๋ ขอรักษาด้วยการใช้ขวานผ่าหัวโจโฉเอาลมออก แสดงวิชาหมอจีนเมื่อ 1,800 ปีที่แล้วฉมังขนาดไหน...เคราะห์ร้าย ไม่มีบทพิสูจน์ เพราะโจโฉ สั่งฆ่าหมอฮูโต๋ตายเสียก่อน
เหตุใดโจโฉจึงเป็นโรคปวดหัว ทรมานแสนทรมาน ตอนอ่านสามก๊กตอนนี้ก็คิดว่า เรื่องโรคร้าย ใครก็เป็น
ใน มองตะเกียบเห็นป่าไผ่ 3 (สำนักพิมพ์โพสต์บุ๊กส์ พ.ศ.2561) นิธิพันธ์ วิประวิทย์ เขียนเรื่อง เป็นโจโฉต้องปวดหัว โดยเริ่มต้นว่า การที่โจโฉขึ้นเป็นผู้นำที่มีอิทธิพลสูงสุดในบรรดาก๊กทั้งหลาย นั่นไม่ใช่เรื่องที่ควรจะเป็นตั้งแต่แรก
ไม่ได้เกิดขึ้นโดยความสามารถของโจโฉอย่างเดียว แต่เกิดเพราะโจโฉตัดสินใจเข้าถือไพ่ใบหนึ่ง เหนือกว่าขุนศึกคนอื่น เป็นความได้เปรียบที่จับต้องได้
ขณะขุนศึกทั้งหลายกำลังไตร่ตรอง จะรวบรวมไพร่พลสร้างฐานอำนาจอย่างไร หรือจะตั้งตัวเป็นฮ่องเต้เสียเองเมื่อไหร่ ปล่อยเกียร์ว่างให้ฮ่องเต้พระองค์จริงระหกระเหิน
โจโฉตัดสินใจตามกุนซือแนะนำ เข้าอุ้มชูฮ่องเต้
นี่คือการคว้าโอกาสที่งามที่สุด ทันทีโจโฉได้ชื่อว่าเป็นผู้กอบกู้ราชวงศ์ฮั่น ราชวงศ์ที่จะล่มสลายเมื่อไรก็ได้ ให้กลับมีความหวัง ความหวังนี้มิใช่เรื่องลมๆแล้งๆ
นอกจากเป็นความหวังให้อดีตขุนนางราชวงศ์ฮั่น รวมระบบตำแหน่ง เบี้ยหวัดของราชวงศ์จำนวนมาก รองรับเรียกร้องเหล่าผู้กล้า และดึงดูดผู้มีปัญญาให้เข้าหาโจโฉโดยอัตโนมัติ
...
กลียุคสามก๊ก บุคลากรย่อมเป็นสิ่งสำคัญ ไพ่เด็ดใบนี้ โจโฉดึงดูดบุคลากรได้หลายประเภท
ใครชื่นชมตัวโจโฉไม่มีปัญหา มาอยู่กับโจโฉได้ทุกเมื่อ
ใครศรัทธาราชวงศ์ฮั่น อยากเห็นความรุ่งโรจน์ในอดีตกลับคืนมา หรือสงสารฮ่องเต้น้อย ย่อมต้องมายืนอยู่ในดินแดนโจโฉ หรือใครอยากแสดงฝีมือกับรัฐบาล ที่เป็นศูนย์กลางอำนาจที่แท้จริง ก็ควรเข้ามา
ในมุมตรงข้าม โจโฉยังมีสิทธิ์ตราหน้าพวกไม่เชื่อทั้งหลาย ทรยศต่อราชวงศ์ฮั่น ไม่ฟังคำสั่งรัฐบาลกลางตั้งตัวเป็นกบฏ
แต่ในของดี...ย่อมมีระเบิดเวลาซ่อน ปัญหามากมาย ทำให้ความเจ้าเล่ห์กลิ้งกลอก ความหวาดระแวง และความโหดเหี้ยมของโจโฉ ขยายตัวลุกลาม
เมื่อราชวงศ์ฮั่น แสดงอาการออกมาว่าไร้ทางสานต่อ และถูกสั่นคลอนด้วยเครือข่ายลูกน้องโจโฉ บทบาทโจโฉเองก็ลดบทบาทฮ่องเต้ลงเรื่อยๆ ลูกน้องโจโฉเห็นโจโฉใหญ่สุดไม่ใช่ฮ่องเต้
ส่วนคนที่เป็นปฏิปักษ์ ก็เริ่มเห็นแววการทับซ้อนอำนาจเกิดขึ้นจริง อุดมการณ์ที่โจโฉใช้ดึงดูดบุคลากรมากมายกลาย เป็นพิษ ผู้ร่วมงานสานต่อราชวงศ์ฮั่น พลิกกลับเป็นอริ
จากโจโฉที่อยู่กลางดงผู้มีความสามารถ กลายเป็นโจโฉที่อยู่กลางดงศัตรู ผู้ไม่บ่งบอกว่าใครคือมิตรแท้ และศัตรูใหม่ ในช่วงปลายชีวิต โจโฉสั่งฆ่าบัณฑิต และที่ปรึกษาคนสนิทมากมาย
โรคปวดหัวเรื้อรัง รุนแรงถึงขั้นละเมอตื่นขึ้นมาฆ่าทหารองครักษ์ใกล้ตัว เรื่องนี้ถูกวิจารณ์ว่า โจโฉแสร้งทำ เพราะกลัวการถูกฆ่าเวลานอน ก็ยิ่งสะท้อนความทุกข์ที่สั่งสมหมักหมมในใจว่า หนักหนาสาหัสขนาดไหน
อ่านสามก๊กถึงตอนนี้ ผมก็เพิ่งรู้ โจโฉเป็นคนที่โดดเดี่ยวเปลี่ยวเหงา น่าเวทนา น่าสงสาร ไม่ใช่โจโฉผู้นำผู้ยิ่งใหญ่อย่างที่เคยมองไว้ แต่ประการใดเลย.
กิเลน ประลองเชิง