พัทลุงขอขึ้นทะเบียน "ควายปลัก" แห่งทะเลน้อย เป็นมรดกโลกทางการเกษตร (GIAHS) ของไทยจากองค์การเอฟเอโอ หากสำเร็จจะเป็นปศุสัตว์ชนิดแรกของไทย โดยขณะนี้มีควายน้ำในพื้นที่รวมกว่า 3,500 ตัว

เมื่อวันที่ 14 ก.ย. 2565 ที่ห้องประชุมเขตห้ามล่าสัตว์ป่าทะเลน้อย อ.ควนขนุน จ.พัทลุง นางอมรรัตน์ กาวชู เกษตรและสหกรณ์จังหวัดพัทลุง เป็นประธานประชุมเตรียมพร้อมประเมินพื้นที่ของคณะกรรมการ เพื่อขอรับรองให้ระบบการเลี้ยงความปลัก (ควายน้ำ) ในพื้นที่ชุ่มน้ำของทะเลน้อยเป็นมรดกโลกทางการเกษตร (GIAHS) ของไทย จากองค์การอาหารและเกษตรแห่งสหประชาชาติ (FAO) ซึ่งที่ประชุมได้รายงานความคืบหน้าการขอขึ้นทะเบียนระบบการเลี้ยงควายปลัก (ควายน้ำ) ในพื้นที่ชุ่มน้ำทะเลน้อยเป็นมรดกโลกทางการเกษตร (GIAHS) ของไทย พร้อมกำหนดพื้นที่ให้คณะกรรมการตรวจสอบพื้นที่จริงในการขอรับรองระบบการเลี้ยงควายปลัก (ควายน้ำ) ในพื้นที่ชุ่มน้ำทะเลน้อยเป็นมรดกโลกทางการเกษตร (GIAHS) ของไทย ระหว่างวันที่ 5-7 ตุลาคม 2565

อย่างไรก็ตาม คณะกรรมการจากเอฟเอโอ จะพิจารณาสภาพสิ่งแวดล้อมโดยรวมของพื้นที่ชุ่มน้ำเขตห้ามล่าสัตว์ป่าทะเลน้อย อาทิ วิถีการทำเกษตร การใช้สารเคมีในพื้นที่ แผนการบริหารจัดการมลพิษทางน้ำ และความเป็นเอกลักษณ์ของพื้นที่ นอกจากนั้นคณะกรรมการฯจะได้รับฟังการนำเสนอระบบการเลี้ยงควายในพื้นที่ชุ่มน้ำทะเลน้อยจากเกษตรกรผู้เลี้ยงควายโดยตรง เพื่อนำข้อมูลประกอบการพิจารณาต่อไป หากการขึ้นทะเบียนประสบผลสำเร็จควายปลัก หรือ (ควายน้ำ ทะเลน้อย) จะเป็นปศุสัตว์ชนิดแรกของไทยที่ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกเกษตรโลก

...

สำหรับการขึ้นทะเบียนมรดกเกษตรโลกนั้นจะช่วยให้เกิดประโยชน์ในหลายด้าน อาทิ การส่งเสริมการอนุรักษ์ ปกป้อง ฟื้นฟู วิถีการทำเกษตรให้เป็นแหล่งอาหารเกิดความมั่นคง ปกป้องอนุรักษ์ทรัพยากรทางชีวภาพ ส่งเสริมการใช้ประโยชน์จากทรัพยากรอย่างยั่งยืน ส่งผลให้เกษตรกรซื้อขายได้ราคาสูงกว่าสินค้าชนิดเดียวกันที่ยังไม่ผ่านการขึ้นทะเบียน ทำให้เกิดการฟื้นฟู กลายเป็นแหล่งอาหารและแหล่งท่องเที่ยว สร้างความมั่งคั่งยั่งยืนให้กับเกษตรกรและชุมชน

สำหรับเหตุผลที่กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ และจังหวัดพัทลุง ได้เลือกควายปลัก (ควายน้ำ ทะเลน้อย) นั้นมาจาก การสำรวจบัญชีการขึ้นทะเบียนมรดกเกษตรโลก ปรากฏว่าใน 52 ชนิดของสัตว์และพืชที่ได้รับการขึ้นทะเบียนมาตั้งแต่ปี 2558 ไม่มีประเทศไหนเลยที่ยื่นขอนำควายปลัก (ควายน้ำ) มาขึ้นทะเบียนมรดกเกษตรโลก และยังพบอีกว่า ประเทศอื่นๆ ไม่มีควายน้ำเหมือนอย่างที่จังหวัดพัทลุง แม้จะดำน้ำได้แต่ดำได้ไม่อึดทนนานเหมือนควายปลัก (ควายน้ำ) ของไทย ที่ดำนานถึงเกือบ 20 วินาที ซึ่งในปัจจุบันควายที่เกษตรกรเลี้ยงในพื้นที่เขตห้ามล่าสัตว์ป่าทะเลน้อย เป็นของเกษตรกรใน ต.ทะเลน้อย ต.พนางตุง อ.ควนขนุน จ.พัทลุง และของเกษตรกร ต.บ้านขาว อ.ระโนด จ.สงขลา ที่มีพื้นที่ติดต่อกันมากกว่า 3,500 ตัว