วิถีชีวิตของคนอีสานมีวัฒนธรรม ประเพณีเฉพาะตน มีวิถีชีวิตความเป็นอยู่ที่เรียบง่าย ส่วนใหญ่ทำการเกษตรแบบยังชีพ จะเน้นที่การทำนาใช้แรงงานคนและสัตว์ การปลูกบ้านจะยกพื้นสูงรองรับการเลี้ยงสัตว์และเก็บอุปกรณ์การเกษตร ปัจจุบันมีเทคโนโลยีเข้ามาการดำรงชีวิตแบบเดิมเริ่มจางหายไป
โรงเรียนบ้านสร้างแป้น ต.แวง อ.สว่างแดนดิน จ.สกลนคร เล็งเห็นถึงความสำคัญของวิถีชีวิตและความเป็นอยู่คนอีสาน สร้างแหล่งเรียนรู้ “เฮือนไทอีสาน” เพื่อให้เยาวชนรุ่นใหม่ได้เรียนรู้วิถีไทย การดำรงชีวิตของชาวนาในอดีตที่ต้องใช้ วัว-ควาย ช่วยทำนา
นางนภาพร พงศ์สิทธิศักดิ์ ผอ.โรงเรียนบ้านสร้างแป้น เปิดเผยว่า เฮือนไทอีสานสร้างมาจากความคิดของชาวบ้าน ก่อนหน้านี้มีการรื้ออาคารเรียนไม้เก่าแก่อายุกว่า 50 ปี มีไม้หลากหลายชนิด ชาวบ้านเกิดความเสียดายเพราะไม้ต้องถูกประมูลออกไป จัดผ้าป่าได้เงิน 6 แสนบาท ขออนุญาตนำไม้มาสร้างเฮือนไทอีสานเป็นแหล่งเรียนรู้
สำหรับเฮือนไทอีสานเป็นบ้านทรงอีสานโบราณมีลักษณะเป็นเรือนยกใต้ถุนสูง หลังคาสูงชายคายื่นยาวเพื่อกันฝนสาด คณะครูนำเกวียนที่ได้รับบริจาคจากชาวบ้าน พร้อมปั้นวัว-ควาย เพื่อสร้างความสมจริง เด็กๆที่มาชมต่างมีความสนุกสนาน
นอกจากนี้ มีการจัดแสดงเครื่องมือการเกษตรและเครื่องใช้ในครัวเรือนในยุคโบราณของคนอีสาน เช่น ตลาด คันไถ กระดึง เป็นของที่เด็กและเยาวชนรุ่นใหม่ไม่เคยเห็น ถือเป็นวิถีชีวิตการปลูกข้าว การทำนา แบบในอดีตที่เรียกกันว่า “หลังสู้ฟ้าหน้าสู้ดิน”
เฮือนไทอีสานเป็นสถานที่รับรองผู้มาเยือนเพื่อศึกษาเรียนรู้วิถีชีวิตของคนอีสานในอดีต นับเป็นภูมิปัญญาอันล้ำค่าของบรรพบุรุษไทยที่ควรอนุรักษ์ หากใครต้องการแวะชมเดินทางไปได้ที่โรงเรียนบ้านสร้างแป้น ต.แวง อ.สว่างแดนดิน จ.สกลนคร รับรองว่าไม่ผิดหวัง.
...
สุทัศน์ บุญช่วยเหลือ