ชาวไทลื้อบ้านดอน ต.ปอ อ.เวียงแก่น จ.เชียงราย มีชื่อเสียงเรื่องการทอผ้ามาตั้งแต่รุ่นปู่ย่าตายายที่ได้รับการสืบทอดภูมิปัญญามาจากบรรพบุรุษแห่งแคว้นสิบสองปันนา ในมณฑลยูนนานของจีน
ปัจจุบันมีการตั้งกลุ่มสตรีไทยลื้อบ้านดอน มี นางสุทธิษา มาตย์ภูธร เป็นประธาน ผลิตผ้าซิ่นทอมือจำหน่ายให้กับผู้สนใจ โดยมีช่างทอรุ่นแม่คอยถ่ายทอดศิลปะการทอผ้าให้กับลูกหลานในหมู่บ้าน
นางสุทธิษา เปิดเผยว่า กลุ่มชาติพันธุ์ไทลื้อมีวัฒนธรรมและอัตลักษณ์ดั้งเดิมคือการทอผ้าใช้กันเองมาตั้งแต่อดีตและมีการสืบสานต่อกันมาเรื่อยๆจนถึงทุกวันนี้
ผ้าซิ่นบ้านดอนมีลักษณะเฉพาะที่ลายขอกุญแจ ลายแมงอิบี้ หรือลายแมลงปอ และลายดอกจกที่มีดอกไม้หลากหลายชนิดรวมอยู่ในผ้าซิ่น
มีหัวซิ่นเป็นสีเขียว ชายซิ่นเป็นสีดำหรือที่ชาวไทลื้อเรียกว่า “ซิ่นหัวเขียวตีนดำลายดอกจก” แต่ละผืนต้องใช้ความสามารถ ความเชี่ยวชาญเป็นอย่างมาก งานแต่ละชิ้นมีความประณีต ต้องใช้เวลาในการทอพอสมควร
ถ้าผู้ทอมีความชำนาญจะใช้เวลาทอประมาณ 1 เดือนขึ้นอยู่กับลายซิ่นที่จะทอ แต่ถ้าเป็นลายดอกจกและลายขอกุญแจจะใช้เวลาทอ 1-2 เดือน
กลุ่มสตรีไทยลื้อบ้านดอนมีสมาชิกประมาณ 20 คน โดยมีช่างทอรุ่นเก๋าที่ยังมีสุขภาพและสายตาดีมาเป็นวิทยากรสอนให้กับกลุ่มแม่บ้าน และมีหลายหน่วยงานต่างๆช่วยกันสนับสนุน
ด้าน นางแยง อุตสาใจ ครูช่างทอวัย 70 ปี เผยว่า ผ้าทอไทลื้อบ้านดอนนอกจากมีความสวยงามแล้วยังมีความทนทาน แต่ละผืนสามารถใช้ยันลูกยันหลานก็ไม่เก่า บางผืนมีอายุกว่า 80 ปี แต่ยังมีสีสวยสดคงเดิม นำไปซักเครื่องสีก็ไม่ตก
ใครสนใจเยี่ยมชมหรือสั่งซื้อผลิตภัณฑ์สามารถติดต่อได้ที่ 09-1078-1382 โดยราคาผ้าซิ่นเริ่มต้นที่ 3,000-5,000 บาท ลายขอกุญแจ 3,500 บาท และลายดอกจก 4,000-5,000 บาท.
...
อนุชิต โพธิ์นาค