ความหลากหลายทางชีวภาพของบ้านเราค่อนข้างมาก ด้วยมีระบบนิเวศจำเพาะต่อการดำรงชีวิตของสิ่งมีชีวิตหายากใกล้สูญพันธุ์ รวมถึงสิ่งมีชีวิตชนิดใหม่ ให้ค้นหา...ล่าสุดมีการค้นพบแมลงชีปะขาวชนิดใหม่ของโลก Paegniodes sapanensis ที่น้ำตกสะปัน อ.บ่อเกลือ จ.น่าน ซึ่งเป็นแหล่งอาศัยเพียงแห่งเดียวเท่านั้นแมลงชีปะขาวสกุล Paegniodes จัดเป็นสกุลที่หายาก พบได้น้อย ทั่วโลกพบเพียง 2 ชนิด และพบเฉพาะเขตเอเชียเท่านั้น คือ จีน ฮ่องกง ทิเบต 1 ชนิด เวียดนาม 1 ชนิด สำหรับประเทศไทย ถือเป็นการค้นพบแมลงชีปะขาวสกุล Paegniodes ชนิดที่ 3ถูกค้นพบโดย รศ.ดร.บุญเสฐียร บุญสูง ประจำภาควิชาสัตววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และผู้ร่วมวิจัย ดร.ชลกรานต์ อวยจินดา ประจำสาขาวิชาชีววิทยาและวิทยาศาสตร์สุขภาพ ร.ร.มหิดลวิทยานุสรณ์ จ.นครปฐม Dr.Michel Sartori สังกัด Museum of Zoology (MZL) เมืองโลซาน ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ นายณัฐกันต์ ขันยม นิสิตระดับปริญญาตรีชั้นปีที่ 4 ภาควิชาสัตววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์จัดอยู่ในสกุล Paegniodes Eaton, 1881 วงศ์ Heptageniidae มักเรียกชื่อสามัญทั่วไปวงศ์นี้ว่า แมลงชีปะขาวตัวแบน หรือหัวโต เพราะส่วนหัวใหญ่ ลำตัวแบนชอบเกาะกับก้อนหินบริเวณน้ำไหลได้ดีชื่อวิทยาศาสตร์ คือ Paegniodes sapanensis Boonsoong, Sartori & Auychinda, 2021 โดยตั้งชื่อตามสถานที่พบครั้งแรกตัวอ่อนแมลงชีปะขาวสกุลนี้ มีลักษณะเด่นที่แตกต่างจากสกุลอื่น คือ แผ่นเหงือกคู่ที่ 1 ลดรูป ส่วนคู่ที่ 2-7 พัฒนาดี แพนหางมีแถวขนยาวชัดเจน ริมฝีปากบนมีความกว้างมากกว่าความยาวแตกต่างจากชนิดที่ค้นพบแล้ว คือ แผ่นเหงือกคู่ที่ 1 โครงสร้างปาก และลักษณะตัวเต็มวัย นอกจากนี้เมื่อวิเคราะห์ดีเอ็นเอบาร์โค้ดด้วยยีน COI เทียบกับชนิด P. cupulatus พบว่ามีค่าระยะห่างทางพันธุกรรมระหว่างชนิด (interspecific genetic distance) สูงถึงร้อยละ 11 ช่วยยืนยันว่าเป็นชนิดใหม่ของโลก.สะ-เล-เต
