ภาษารัสเซีย ‘บาบูชกา’ หมายถึง ‘ย่า’ ‘ยาย’ มาจาก ‘บาบา’ ที่หมายถึง หญิงแก่ หรือสาวบ้านนอก ส่วน ‘อุชกา’ เป็นคำต่อท้าย ทำให้มีความหมายว่า ‘มีขนาดเล็ก’ ในภาษาอังกฤษ babushka หมายถึง ‘ผ้าโพกศีรษะของผู้หญิงที่พับเป็นมุมทะแยงแล้วผู้ไว้ใต้คาง’ คำนี้มาจาก ‘บาบูชกา’ เป็นเพราะพวกผู้หญิงแก่ ย่า ยาย และสาวบ้านนอกเท่านั้นที่ใช้ผ้าผืนเล็กๆพันศีรษะ
แถวเทือกเขาอัลไตของรัสเซีย มีชาวทูนกูชอาศัยอยู่ พวกทูนกูชมีภาษาท้องถิ่นของตัวเองที่เรียกว่าภาษาทูนกูช พวกทูนกูชเรียกพวกมดถ่อหมอผีว่า ‘ชามาน’ ต่อมาภาษารัสเซียก็ใช้ ชามาน ตามพวกทูนกูช และปัจจุบันในภาษาอังกฤษก็ใช้ shaman สื่อถึง ‘มดถ่อหมอผี’ เช่นเดียวกัน
ทางแหลมโคลาของรัสเซียที่ติดกับนอร์เวย์ สวีเดน และฟินแลนด์ มีชาวท้องถิ่นที่เรียกว่าชาวแลพ (Lapp) พวกนี้พูดภาษาแลพพิช (Lappish) ลักษณะของภาษาคล้ายกับภาษาที่ใช้ในประเทศฟินแลนด์ tundar ในภาษาแลพพิช แปลว่า ‘เนินเขา’ ต่อมาคำนี้เข้ามาในรัสเซีย หมายถึง ‘บริเวณที่ราบอันกว้างใหญ่’ อากาศหนาวเย็นตลอดทั้งปี เกือบจะไม่มีต้นไม้เหลืออยู่เลย คล้ายกับ steppes ซึ่งเป็นทุ่งหญ้าอันกว้างใหญ่ทางตอนใต้ของรัสเซียและไซบีเรีย ปัจจุบัน tundra ในภาษาอังกฤษ ก็ใช้ในความหมายเดียวกับในรัสเซีย
‘วาดา’ ในภาษารัสเซียแปลว่า ‘น้ำ’ ส่วน ‘กา’ เป็นคำลงท้ายที่หมายถึง ‘เล็กน้อย’ vod (a) + ka = vodka แปลว่า ‘น้ำเล็กน้อย’ ปัจจุบัน vodka วอดกา เป็นศัพท์ที่ใช้ในภาษาอังกฤษและภาษาอื่นทั่วโลก สื่อถึง ‘เหล้ากลั่นชนิดใส’.
...
นิติการุณย์ มิ่งรุจิราลัย
pasalok1998@gmail.com