ตราบใดที่ยังมีประเทศหนึ่งประเทศใดในโลกมีการแพร่ระบาดของ “โรคโควิด-19” อย่างกว้างขวาง ทุกประเทศโดยเฉพาะประเทศเพื่อนบ้านที่มีพรมแดนติดต่อกัน...ยังต้องเผชิญกับความเสี่ยงโรคโควิด-19 กลับมา...“ระบาดระลอกใหม่”
เหมือนอย่างที่ประเทศไทยมีการแพร่ระบาดรอบที่ 2 จาก ประเทศเมียนมา และ...ล่าสุดรอบที่ 3 จาก ประเทศเขมร
วิธีเดียวที่ช่วยดีที่สุดคือการสร้าง “ภูมิคุ้มกัน” ป้องกันโรคโควิด-19 ให้คนในแต่ละประเทศด้วยการ “ฉีดวัคซีน” ทุกคนในประเทศอย่างทั่วถึง ทว่า...ปัญหาสำคัญของประเทศที่กำลังพัฒนาหรือประเทศยากจนคือวัคซีนมีไม่เพียงพอและไม่มีวัคซีนให้เลือก
นพ.มนูญ ลีเชวงวงศ์ แพทย์เฉพาะทางด้านโรคระบบการหายใจ โรงพยาบาลวิชัยยุทธ บอกว่า สำหรับประเทศไทยวัคซีนหลักคือวัคซีนของบริษัทแอสตราเซเนกา ที่บริษัทสยามไบโอไซเอนซ์กำลังอยู่ในขั้นตอนการผลิต และจะเริ่มแจกจ่ายให้คนไทยตั้งแต่เดือนมิถุนายนถึงเดือนธันวาคมนี้...จำนวน 61 ล้านโดส
มีรายงานประสิทธิภาพวัคซีนบริษัทแอสตราเซเนกา หลังฉีดเข็มแรก เข็มเดียว 28-34 วัน สามารถป้องกันการเข้านอนรักษาในโรงพยาบาล 94%
...
“ชะลอการให้วัคซีนโดสที่สองไปก่อนตามอย่างประเทศอังกฤษ ถ้ามีวัคซีนเหลือจึงให้โดสที่สองกับคนสูงอายุและคนที่มีโรคประจำตัว ถ้าทำเช่นนี้ได้ คนไทยและคนต่างชาติที่อาศัยในประเทศไทยทุกคนจะได้รับวัคซีนคนละหนึ่งเข็ม ทำให้เกิดภูมิคุ้มกันหมู่”
แทนที่รัฐบาลวางแผนจะให้คนไทย 30.5 ล้านคน ได้รับวัคซีน 2 โดส คนไทยและคนต่างชาติที่อาศัยในประเทศไทยอีกครึ่งประเทศไม่ได้รับวัคซีน การทำเช่นนี้ไม่สามารถหยุดการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 แน่นอน ทำให้ไม่สามารถเปิดประเทศ ฟื้นฟูเศรษฐกิจได้
“ภาคเอกชน” ต้องช่วยกันผลักดันภาครัฐให้ปรับแผนการกระจายฉีดวัคซีน ในเวลาเดียวกันโรงพยาบาลเอกชนรวมตัวกันสั่งซื้อวัคซีนบริษัทอื่นๆผ่านองค์การเภสัชกรรม
ในภาวะฉุกเฉินนี้ขอให้ทาง “บริษัทผู้ผลิตวัคซีน” และ “โรงพยาบาลเอกชน” อย่าแสวงหากำไรจากวัคซีนมากเกินควร ในเวลาเดียวกันถ้าประเทศไทยสามารถผลิตวัคซีนบริษัทแอสตราเซเนกาได้มากพอ ประเทศไทยควรบริจาควัคซีนให้ประเทศเพื่อนบ้าน...“การช่วยประเทศเพื่อนบ้านก็เหมือนกับช่วยประเทศเราเอง ทุกประเทศต้องผ่านวิกฤติครั้งนี้ไปด้วยกัน” นพ.มนูญ ลีเชวงวงศ์ ทิ้งท้าย
ช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมามีความกังวลเกี่ยวกับการฉีดวัคซีนอยู่ไม่น้อยด้วยรายงานผลข้างเคียงที่พบในหลายกรณี มุมมองเรื่อง “ผลข้างเคียงของวัคซีนซิโนแวคและการจัดการ” ศ.นพ.ธีระวัฒน์ เหมะจุฑา หรือ “หมอดื้อ” คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลจุฬา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย บอกว่า แนวทางของกองระบาดยังใช้ ISRR imminozation stress related reaction ค่อนข้างมาก
อาจารย์หมอธีระวัฒน์ ย้ำว่า อาจต้องเน้นความสำคัญของภาวะที่เกิดขึ้นจริงและมีผลต่อระบบประสาทอย่างชัดเจน และต้องการการดูแล รวมทั้งการติดต่อกลับไปยังบริษัทผู้ผลิต ISRR เป็นกลไก หรือ mechanisms กลไกที่เป็นจิต psychosomatic หรือ conversion ทางจิตอารมณ์วิตกกังวลที่ปรากฏออกมาทางร่างกายซึ่งผู้เชี่ยวชาญทางสมองสามารถระบุแยกได้แม้กระทั่งแพทย์ธรรมดาทั่วไปก็ตาม
...
หรือ...ในกรณีที่มีความผิดปกติทางตาไม่ว่าเป็นตาเดียว...monocular หรือจากจอรับภาพในสมองที่เกิดจากจอรับภาพของสมองที่ท้ายทอย ทำให้ภาพแหว่งครึ่งซีกของทั้งสองตา การมองเห็นภาพครึ่งซีก
ซึ่งทั้งหมดอธิบายด้วย...การที่เส้นเลือดมีการหดตัวเกร็ง สปาสซั่ม ...ที่เส้นเลือดในตา รวมทั้งที่เกิดในเส้นเลือดสมอง ซึ่งในอวัยวะสำคัญเช่นนี้ แม้ว่าส่วนใหญ่จะหายเอง
...
ในกรณีของตา แม้กระทั่งชาดังกล่าว แม้โดยไม่มีอาการอ่อนแรงครึ่งซีกก็ตาม สมควรที่จะได้รับยาขยายหลอดเลือดหรือไม่ เช่น isosorbide ด้วยความระมัดระวัง และถ้าไม่ดีขึ้นภายในระยะเวลาหนึ่งถึงสองชั่วโมง ควรต้องทำอย่างไรต่อ อย่างเช่น
“ผู้เชี่ยวชาญ” ที่ลำปางถึงกับต้องทำการสอดสายแล้วฉีดสีเข้าเส้นเลือดสมองเอกซเรย์หลอดเลือดและให้ยาขยายหลอดเลือดเฉพาะที่ หรือที่ระยองและทางโรงพยาบาลสมเด็จฯ ณ ศรีราชา ใช้ เกิดลิ่มเลือด 6 ราย ซึ่งแสดงชัดเจนว่าเข้าเกณฑ์ของ “stroke”...ภาวะเส้นเลือดสมองผิดปกติเฉียบพลัน
กรณีข้างต้นเหล่านี้เป็นผู้ได้รับผลแทรกซ้อนที่อยู่ในมือของผู้เชี่ยวชาญทางสมอง neurologist ทั้งสิ้น ในการให้การวินิจฉัยการติดตามและการรักษา เรื่องที่สมควรทำด่วนที่สุดของกระทรวงสาธารณสุขคือ...
หนึ่ง...กระทรวงสาธารณสุขต้องรีบติดต่อไปยังบริษัทวัคซีนแจ้งเหตุการณ์ให้ตรวจสอบกระบวนการวิธีบรรจุขวด ซึ่งการสอบถามโดยผู้ที่สนิทกับรัฐบาลจีนพบว่า บริษัทมีปัญหาในการหาขวดบรรจุอยู่แล้ว และน่าจะเป็นกระบวนการปนเปื้อนมากกว่าตัววัคซีนเอง หรือส่งลอตใหม่มาทั้งหมด
แม้ว่า...การปนเปื้อนไม่ได้เกิดขึ้นทุกขวดในลอตเดียวกันก็ตาม
สอง...ในกรณีที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ เพราะขณะนี้วัคซีนขาดแคลน ต้องเตรียมสถานการณ์ให้พร้อม แต่ไม่ได้หมายความว่าชักช้าจนขัดขวางกระบวนการฉีด ซึ่งต้องการให้วัคซีนในจำนวนมากที่สุดและเร็วที่สุด
ทั้งหมดนี้เป็นเรื่องของ “วัคซีนเชื้อตายซิโนแวค” ซึ่งในกรณีของแอสตราเซเนกาจะเป็นเรื่องของการเกิดเลือดข้นมีลิ่มเลือดอุดตันตามอวัยวะต่างๆในช่องท้องและในสมองร่วมกับเกล็ดเลือดต่ำ
ประเด็นสำคัญ เรายังคงต้องเร่งรีบฉีดวัคซีนให้ได้มากที่สุดและเร็วที่สุดกับ “คนไทย” ทั้งประเทศ โดยที่ทราบข้อจำกัดบางประการและเตรียมรับมือในการแก้ผลแทรกซ้อนที่อาจจะเกิดขึ้น.
...