เก้งหม้อ...เป็นอีกหนึ่งในสัตว์ป่าสงวน ตาม พ.ร.บ.คุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ. 2562... องค์การระหว่างประเทศเพื่อการอนุรักษ์ธรรมชาติและทรัพยากรธรรมชาติ (IUCN) จัดให้เป็นสัตว์ป่าที่ใกล้จะสูญพันธุ์ของโลก
น.สพ.เกษตร สุเตชะ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ให้ความรู้...สัตว์ชนิดนี้มีอยู่น้อยมาก เท่าที่ทราบในประเทศไทย มีถิ่นที่อยู่กระจายเฉพาะทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ของประเทศไทย และเทือกเขาตะนาวศรีของประเทศพม่าเท่านั้น
รูปร่างหน้าตาคล้ายกวางขนาดเล็ก แต่ ใหญ่กว่าเก้งเล็กน้อย ลำตัวยาว 88-100 ซม. น้ำหนักประมาณ 22 กก. ลำตัวซีกบนสีน้ำตาลแก่ ซีกล่างสีน้ำตาลปนขาว หางสั้นซีกบนเป็นสีดำเข้ม ซีกล่างของหางสีขาวตัดกันสะดุดตา
เก้งหม้อตัวผู้มีเขี้ยวโค้งออกด้านหน้าเช่นเดียวกับเก้งทั่วไป แต่มีเขาเฉพาะในตัวผู้เท่านั้น โดยเขาแต่ละข้างมีสองกิ่ง กิ่งหน้าสั้นกว่ากิ่งหลัง โคนเขามีขนดำหนาคลุมรอบ ระหว่างโคนเขามีขนสีเหลืองฟูเป็นกระจุก เลยมีชื่ออีกชื่อว่า “กวางเขาจุก” ทำให้หลายคนที่ไม่เคยรู้จักกับสัตว์ชนิดนี้รู้สึกว่ามันเป็นสัตว์ที่แสนลึกลับ
มักพบอยู่ในป่าดิบทึบบนภูเขา ไม่ชอบอยู่รวมกันเป็นฝูงใหญ่ ปกติแล้วชอบอยู่ลำพังตัวเดียว ถ้าอยู่เป็นกลุ่มไม่เกิน 2-3 ตัวออกหากินตอนเช้าตรู่ พลบค่ำและตอนกลางคืน โดยจะออกมาหากินตามทุ่งโล่งแถวที่มีลูกไม้ป่า ชอบกินดินโป่ง ผสมพันธุ์ในราวเดือนมีนาคม-เมษายน ตั้งท้อง 5-6 เดือน ออกลูกครั้งละ 1 ตัว
ทุกวันนี้ในป่าหายากมาก มีให้ชมได้ที่สวนสัตว์เปิดเขาเขียว จ.ชลบุรี กับสวนสัตว์เชียงใหม่.