ปูทะเลที่พบในน่านน้ำไทยมีอยู่ด้วยกัน 4 ชนิด ปูขาว, ปูดำ, ปูเขียว และปูม่วง...แต่ในบรรดาปูทะเลทั้งหมดนี้ ปูขาว หรือปูทองหลาง ได้รับความนิยมมากที่สุด เพราะมีรสดีกว่าปูทะเลพันธุ์อื่น
ส่งผลให้ปริมาณปูขาวในธรรมชาติมีแนวโน้มลดลง และราคาแพงขึ้น ในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา ราคาได้ขยับขึ้นจาก กก.ละ 200-300 บาท มาเป็น 800-1,000 บาท...กรมประมงได้เล็งเห็นถึงความต้องการของเกษตรกรที่จะเพาะเลี้ยงปูพันธุ์นี้ เพื่อส่งเสริมให้เกษตรกรเพาะเลี้ยงเป็นอาชีพสร้างรายได้
หลังจากใช้เวลาศึกษาวิจัยทดลองมาร่วม 5 ปี ในที่สุด กองวิจัยและพัฒนาการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำชายฝั่ง ประสบความสำเร็จในการเพาะเลี้ยงขยายพันธุ์ปูขาว พร้อมทั้งค้นพบวิธีขุนเลี้ยงปูขาวในบ่อดินถ่ายทอดให้เกษตรกรขุนเลี้ยงปูขาวเพื่อจำหน่ายในเชิงพาณิชย์ได้แล้ว
นายอดิศร พร้อมเทพ อธิบดีกรมประมง เผยถึงสาเหตุที่กรมประมงเน้นศึกษาปูขาว นั่นเพราะเป็นปูที่มีความเหมาะสมกับการเลี้ยงในบ่อดินมากกว่าพันธุ์อื่น เจริญเติบโตได้เร็ว ขนาดตัวใหญ่ แต่การจะผลิตลูกพันธุ์ปูขาวให้ได้ปริมาณมากพอที่จะส่งต่อไปให้เกษตรกรต้องใช้แม่พันธุ์ปูไข่นอกกระดองที่มีคุณภาพ ซึ่งชาวบ้านทั่วไปมีปัญหาในเรื่องการเลือกแม่พันธุ์ที่ดี เลยทำให้ผลิตลูกพันธุ์ได้ไม่มาก เลี้ยงแล้วอัตรารอดต่ำ
...
จากการศึกษาของนักวิจัยกรมประมงพบว่า แม้จะจับแม่พันธุ์มาจากธรรมชาติ ก็ยังไม่ได้แม่พันธุ์ที่สมบูรณ์ ต้องนำมาขุนเลี้ยงในบ่อดินอีกร่วม 2 ปี ถึงจะนำมาผสมพันธุ์กับตัวผู้ในถังฟักไข่แบบตัวต่อตัว นาน 9–12 วัน เมื่อได้ลูกปูขนาด 0.5–1 ซม. นำไปอนุบาลต่อในบ่อซีเมนต์อีก 20–25 วัน จนลูกปูได้ขนาด 1 นิ้ว สามารถส่งต่อให้เกษตรกรนำไปขุนเลี้ยงได้ในบ่อดิน จะมีอัตรารอดตายสูงถึง 90%
“กรมประมงส่งลูกพันธุ์ปูขาวมาให้เลี้ยงกว่า 2 ปีแล้ว ช่วยสร้างรายได้มีกำไรไม่ต่ำกว่าปีละ 100,000 บาท เลี้ยงในบ่อดินขนาด 4.5 ไร่ ระดับน้ำลึก 80 ซม. ความเค็มประมาณ 5 พีพีที กั้นขอบด้วยพลาสติกพีอี ปล่อยบ่อละ 1,000 ตัว ให้เนื้อหอยตอก ปลาหลังเขียว เป็นอาหารวันละ 3 ครั้ง ระหว่างเลี้ยง 1 รอบการผลิตจะบำบัดน้ำด้วยการใช้จุลินทรีย์ ปม.1 สัปดาห์ละ 1 ครั้ง และปูนขาว 100 กก.”
นายจตุรงค์ สุวรรณมณี อายุ 26 ปี เจ้าของฟาร์มเลี้ยงปูขาว ต.ท่าทองใหม่ อ.กาญจนดิษฐ์ จ.สุราษฎร์ธานี เกษตรกรนำร่องเลี้ยงปูขาวในบ่อดินรายแรกๆของกรมประมง บอกว่า ใช้เวลาเลี้ยงประมาณ 3 เดือน จะเริ่มทยอยจับขายได้อาทิตย์ละ 1 ครั้ง ครั้งละ 15-20 ตัว สร้างรายได้เฉลี่ยประมาณ 4,000-6,000 บาท
โดยมีราคารับซื้อ...ขนาดตัวละ 3-4 ขีด กก.ละ 450 บาท, ขนาด 5 ขีด กก.ละ 550 บาท, ขนาด 6 ขีด กก.ละ 650 บาท และถ้าเป็นปูตัวเมียที่มีไข่ในกระดอง จะได้ราคา กก.ละ 800-1,000 บาท
...
เกษตรกรที่สนใจจะเลี้ยงปูขาวในบ่อดิน ภายใต้ระบบการเลี้ยงที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ไม่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมแหล่งน้ำธรรมชาติ สามารถติดต่อได้ที่ประมงอำเภอในทุกจังหวัดที่ติดชายทะเล...เพราะในปี 2563 กรมประมงจะขยายกำลังผลิตลูกพันธุ์ปูขาวระยะ young crab ได้มากกว่า 2 ล้านตัว.
ไชยรัตน์ ส้มฉุน