ว่าที่ประธานาธิบดีทรัมป์ของสหรัฐฯออกมาขู่และกล่าวอ้างสิทธิการควบคุมของสหรัฐฯเหนือคลองปานามา ทรัมป์ปราศรัยกับผู้คนว่า แกจะไม่ปล่อยให้คลองปานามาตกไปอยู่ในมือของคนที่ไม่เหมาะสม โดยเอาจีนมาเป็นเหยื่อเพื่อจะนำไปสู่ความชอบธรรมที่จะยึดคลองปานามา ทรัมป์บอกว่าจีนมีอิทธิพลที่คลองปานามา
“เรา (สหรัฐฯ) กำลังโดนโกงที่คลองปานามา” “ค่าธรรมเนียมที่ปานามาเรียกเก็บมันสูงอย่างไม่ยุติธรรม” “เราจะเรียกร้องให้คืนคลองปานามาแก่เรา (สหรัฐฯ) อย่างเบ็ดเสร็จเด็ดขาด อย่างรวดเร็ว และอย่างปราศจากคำถามใดๆ”
ย้อนหลังกลับไปในอดีต ภายใต้สนธิสัญญา Hay-Banau-Varilla สหรัฐฯได้รับสิทธิควบคุมและบริหารคลองปานามาตั้งแต่ ค.ศ.1903 เรื่องนี้คนปานามาไม่พอใจว่าคลองของตนโดนสหรัฐฯเอาเปรียบ เมื่อขัดแย้งกันมากๆ จิมมี คาร์เตอร์ ประธานาธิบดีมืออ่อน ตีนอ่อน ก็ยอมไปลงนามในสนธิสัญญา Torrijos-Carter ใน ค.ศ.1977 ข้อใหญ่ใจความในสนธิสัญญาบอกว่า สหรัฐฯจะยอมโอนอำนาจการควบคุมคลองคืนให้ปานามาใน ค.ศ.1999
ในยุคที่ผู้นำเข้มแข็ง สหรัฐฯโยนข้อหาใส่ผู้นำของปานามาเพื่อจะสร้างความชอบธรรมในการแทรกแซงการบริหารคลอง ผู้อ่านท่านคงจะเคยได้ยินชื่อนายพลมานูเอล โนริเอกา ซึ่งปกครองปานามาอยู่นานถึง 6 ปี ระหว่าง ค.ศ.1983–1989 ซีไอเอรายงานซ้ำๆซากๆ ว่านายพลโนริเอกาละเมิดสิทธิมนุษยชน ค้ายาเสพติด ทุจริตคอร์รัปชัน พอถึง ค.ศ.1989 สหรัฐฯก็เปิดปฏิบัติการ Operation Just Cause ล้มล้างรัฐบาลโนริเอกา แต่ก็ยังล้มสนธิสัญญาคืนคลองปานามาไม่ได้
หลังจากที่โอนคลองให้ปานามาเมื่อ ค.ศ.1999 แล้ว สหรัฐฯก็หาเหตุผลอื่นที่จะกลับมายึดคลองปานามา ค.ศ.2016 มีการเปิดเผย Panama Papers ว่าที่นี่เป็นศูนย์กลางการหนีภาษีและฟอกเงิน เป็นคลองที่กระทบต่อสิ่งแวดล้อม ทำให้สัตว์ป่าสูญเสียที่อยู่อาศัย รวมทั้งมีการให้พวกอนุรักษ์ออกมาประท้วงเป็นระยะ
...
ในบรรดาผู้นำสหรัฐฯ ทรัมป์บ้าและเข้มแข็งที่สุด ทรัมป์โยนข้อหาใส่ว่าจีนควบคุมและบริหารคลองปานามา อันที่จริงไม่ได้เกี่ยวกับรัฐบาลจีนเลย มีส่วนเกี่ยวพันนิดเดียวตรงที่บริษัทลูกของซีเค ฮัตชิสัน โฮลดิ้ง เป็นผู้บริหารจัดการท่าเรือตรงบริเวณทางเข้า-ออกคลองฝั่งแคริบเบียนและแปซิฟิก และบริษัทลูกที่ว่าดันมีสำนักงานอยู่ที่ฮ่องกง
บ่ายวันอาทิตย์ 22 ธันวาคม 2024 ประธานาธิบดีมูลิโนของปานามา ออกมายืนยันว่าจีนไม่เกี่ยว “อธิปไตยของปานามาไม่ใช่สิ่งที่จะนำมาคุยกัน (หรือนำมาอ้าง)” “เรือวิ่งผ่านคลองก็ต้องจ่ายค่าผ่านทาง ค่าผ่านทางที่ว่าปานามาก็ไม่ได้กำหนดตามอำเภอใจ”
ไม่ใช่เฉพาะประธานาธิบดีมูลิโนเท่านั้นที่ออกมาโต้ทรัมป์ นักการเมืองปานามา ทั้งฝ่ายรัฐบาลและฝ่ายค้านก็ออกมาโวย เรื่องที่ทรัมป์จะเข้ามายึดคลองปานามา
หลังจากชนะเลือกตั้งครั้งที่ 2 ทรัมป์ก็พกความมั่นใจมาเต็มกระเป๋า แกพูดติดตลกซ้ำซากว่า จะเอาแคนาดามาเป็นส่วนหนึ่งของสหรัฐฯ หลายคนงุนงงสงสัยว่า เฮ้ย คุณเป็นผู้นำของประเทศหนึ่ง แต่คุณเที่ยวตะโกนว่าจะเอาประเทศโน้น ชาตินี้มาเป็นส่วนหนึ่งของคุณ ไม่ว่าจะเล่นหรือจริง คนที่เป็นถึงระดับประธานาธิบดีก็ไม่ควรพูด
ผู้อ่านท่านยังจำได้ไหมครับ ตอนที่ทรัมป์เป็นประธานาธิบดีสมัยแรกระหว่าง ค.ศ.2017–2021 ทรัมป์เคยจะไปซื้อเกาะ กรีนแลนด์มาเป็นส่วนหนึ่งของสหรัฐฯ (เหมือนกับที่สหรัฐฯเคยซื้อดินแดนอลาสกาจากรัสเซีย) เกาะกรีนแลนด์เป็นดินแดนของเดนมาร์ก ตอนนั้นรัฐบาลเดนมาร์กก็โกรธมาก ยังไม่ทันที่ทรัมป์จะเปิดเจรจาซื้อเกาะกรีนแลนด์อย่างเป็นทางการ พวกเดนมาร์กก็ปฏิเสธดักหน้าเอาไว้ก่อน
การกู่ก้องร้องตะโกนว่าจะเอาเกาะกรีนแลนด์บ้าง จะเอาแคนาดาบ้าง จะยึดครองปานามาบ้าง เป็นการโยนหินถามทางของทรัมป์ ต่อไปในอนาคต ถ้าประชาชนคนอเมริกันสนับสนุนความคิดของทรัมป์ ทรัมป์ก็อาจจะอ้างประชาชน ว่าข้าฯต้องปฏิบัติตามเสียงของประชาชนคนที่เลือกข้าพเจ้ามาเป็นผู้นำ
ด้วยกำลังทางทหารและอำนาจทางเศรษฐกิจของสหรัฐฯ ไม่น่าจะมีใครทัดทานสหรัฐฯได้ดอกครับ ทรัมป์ส่งกองกำลังเข้าไปยึดประเทศเล็กกระจิดริดกระจ้อยร่อยอย่างปานามาก็ไม่มีทางต่อต้านสหรัฐฯได้ดอกครับ.
นิติการุณย์ มิ่งรุจิราลัย
songlok1997@gmail.com
คลิกอ่านคอลัมน์ “เปิดฟ้าส่องโลก” เพิ่มเติม