ละครสั้นที่กำลังมาแรงในโลกออนไลน์ซึ่งสร้างโดยผู้ผลิตของสหรัฐฯ ได้รับการชมจากผู้คนทั้งโลกผ่านแพลตฟอร์มออนไลน์ คนเข้าไปชมเรื่องละเป็นล้าน เนื้อหาส่วนใหญ่ก็จะเป็นเรื่องการเลือกปฏิบัติ การดูหมิ่นคนผิวสี คนเอเชีย คนละตินอเมริกัน ในหน่วยงานราชการ โรงเรียน และบริษัทเอกชนในสหรัฐฯ
เนื้อหาจำนวนไม่น้อยเป็นเรื่องของครูชาวอินเดีย ชาวจีน ชาวแอฟริกันที่ไม่ได้รับการยอมรับจากนักเรียนหรือนักศึกษา ละครเหล่านี้สะท้อนความจริงที่ซ่อนลึกอยู่ในสังคมอเมริกันและเป็นสิ่งที่อยู่ใต้สมองของอเมริกันผิวขาวบางคนที่แอบปฏิบัติต่อคนอเมริกันเชื้อสายอื่นที่ไม่ได้มีเผ่าพันธุ์ดั้งเดิมมาจากยุโรป
ชาวเม็กซิกันอเมริกันเคยถูกกดขี่จากคนอเมริกันผิวขาว กระทั่งสงครามโลกครั้งที่ 2 คนหนุ่มเม็กซิกันอเมริกันถูกเกณฑ์เข้าไปรบ กลับมาแล้วบางคนได้เรียนหนังสือต่อด้วยเงินทุนทหารผ่านศึกตาม G.I. Bill หรือรัฐบัญญัติจีไอ ทำให้มีความฉลาดรอบรู้รวมตัวกัน เรียกร้องสิทธิและความเสมอภาค (ซึ่งตอนนั้นคนอเมริกันผิวดำก็ทำอยู่เหมือนกัน)
สมัยก่อนตอนนั้นยังไม่มีโซเชียลมีเดีย พวกเม็กซิกันอเมริกันต้องรวมตัวกันและประกาศ Brown Power หรืออำนาจผิวสีน้ำตาล รวมทั้งเปลี่ยนการเรียกตัวเองเป็น Chicano (ชิคาโน) ชาวไร่เม็กซิกันอเมริกันที่ไม่ได้ผ่านการเกณฑ์ทหารหรือผ่านการศึกษาในระดับมหาวิทยาลัยก็รวมตัวกันก่อตั้ง The United Farm Workers (สหพันธ์คนงานในไร่) สู้กับความอยุติธรรม การกดขี่ข่มเหงของนายจ้างเจ้าของไร่ผิวขาว
ก่อนหน้านั้น ชาวอเมริกันเม็กซิกันไม่ค่อยกล้าพูดถึงวัฒนธรรมสเปนผสมอินเดียนแดง ทุกคนพยายามทำตัวให้เข้าได้กับวัฒนธรรมอเมริกัน หลังจากมีการประกาศอำนาจผิวสีน้ำตาล คนเม็กซิกันอเมริกันก็กล้าใช้ชีวิตตามวัฒนธรรมสเปนผสมอินเดียนแดง
...
ละครสั้นที่ผมดู บางเรื่องเป็นเรื่องของตำรวจเม็กซิกันอเมริกันที่ปลอมตัวเป็นพนักงานเสิร์ฟในร้านอาหาร ซึ่งถูกเลือกปฏิบัติโดยนายจ้าง ผู้ร่วมงาน หรือแม้แต่ลูกค้าผิวขาว แล้วก็เก็บรวบรวมหลักฐานจนนำไปสู่การจับกุมในข้อหาเลือกปฏิบัติ ละครสั้นพวกนี้ดังพุ่งกระฉูดส่งตูดจัมโบ้เพราะเป็นเรื่องที่จี้ใจดำกลุ่มคนที่ถูกปฏิบัติลักษณะนี้ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ไม่ว่าจะเป็นเม็กซิกันอเมริกัน เปอร์โตริกันอเมริกัน คิวบันอเมริกัน แอฟริกันอเมริกัน จีนอเมริกัน ฯลฯ
ละครสั้นเชิงคุณธรรมที่ดังมาได้ประมาณเกือบ 2 ปี ค่อยๆ ซึมซับเข้าไปอยู่ในจิตใจของผู้คน จนเดี๋ยวนี้มีบทบาทอย่างมากที่ทำให้ทัศนคติของผู้คนเปลี่ยนไป ใครที่ไปแสดงอาการดูหมิ่นถิ่นแคลนหรือเลือกปฏิบัติ ละเมิดศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์จะถูกสังคมประณามอย่างรุนแรง
26 พฤศจิกายน 2022 นายธนาคารใหญ่ของเวลส์ ฟาร์โก ธนาคารชั้นนำของสหรัฐฯ เดินทางจากมหานครนิวยอร์กไปยังกรุงนิวเดลี แกปัสสาวะใส่ผู้โดยสารหญิงชราชาวอินเดียวัย 72 ปี ที่มานั่งในชั้นธุรกิจชั้นเดียวกับแกที่เป็นนายธนาคารใหญ่
ถ้าเป็นสมัยก่อนเรื่องนี้ก็อาจจะเงียบ แต่ปัจจุบันไม่ใช่แล้วครับ คุณจะเป็นมนุษย์สีผิวใดหรือสังกัดชาติรัฐที่ยิ่งใหญ่ขนาดไหน ก็ไม่มีสิทธิไปกดขี่ข่มเหงหรือกระทำย่ำยีมนุษย์คนอื่น สุดท้ายก็มีการตั้งคณะกรรมการเฉพาะกิจสอบสวนเรื่องที่เกิดขึ้น
ผลก็คือมีการปลดนักบิน 1 คนและลูกเรืออีก 4 คนผู้ให้บริการในชั้นธุรกิจ ข้อหาไม่สามารถบริหารจัดการสถานการณ์ได้อย่างเหมาะสมตามกฎการบิน ส่วนนายธนาคารใหญ่ ทางธนาคารเวลส์ ฟาร์โก แห่งสหรัฐฯ ต้องประกาศยุติสัญญาการทำงานของบุคคลดังกล่าว อย่างไรก็ตาม กรณีนี้ไม่มีการระบุชื่อ สัญชาติ หรือตำแหน่ง ของนายธนาคารใหญ่คนที่ว่า เพราะไม่อยากให้กลายเป็นเรื่องน้ำผึ้งหยดเดียว จนขยายเป็นความขัดแย้งระดับชาติ
บ้านเรามีแรงงานต่างชาติเข้ามาทำงานมาก ปัจจุบันยังไม่มีละครคุณธรรมระหว่างแรงงานต่างชาติในประเทศไทยกับเจ้าหน้าที่รัฐหรือนายจ้าง ถ้าละครพวกนี้มีในสังคมไทย เชื่อเถิดครับ ว่าอาจจะมีทั้งนายจ้างและเจ้าหน้าที่รัฐเข้าคุกกันบาน.
นิติการุณย์ มิ่งรุจิราลัย
songlok1997@gmail.com