คริสต์ศตวรรษที่ 5 บริเวณตะวันตกเฉียงเหนือของเกาะชวา เป็นที่ตั้งของอาณาจักรตะรุมา (ค.ศ.358-669) เรารู้เรื่องของอาณาจักรนี้จากศิลาจารึกของพระเจ้าปุรณวรมัน นอกจากนั้นยังมีบันทึกของภิกษุฟาเสียนผู้มาเยือนเกาะชวาระหว่าง ค.ศ.412-413 ท่านบันทึกว่า ผู้คนส่วนใหญ่ที่นี่นับถือศาสนาพราหมณ์และผีสางเทวดา มีผู้นับถือพุทธศาสนาน้อยมาก นอกจากนั้น ยังมีจดหมายเหตุราชวงศ์ซ่งของจีนบันทึกถึงราชทูตจากตะรุมามาเยือนราชสำนักจีน
อาณาจักรตะรุมาตั้งอยู่ใกล้กับกรุงจาการ์ตา กรุงจาการ์ตาจึงเป็นเมืองหลวงเก่าแก่แห่งหนึ่งของโลกที่มีความเป็นมายาวนานเกินพันปี เดิมกรุงจาการ์ตาชื่อปัตตาเวีย ตั้งชื่อตามชนชาติบรรพบุรุษดั้งเดิมของชาวดัตช์ (ชาวฮอลันดาหรือชาวเนเธอร์แลนด์) ชาวดัตช์ยึดเมืองนี้มาจากอังกฤษแล้วเปลี่ยนชื่อเป็นปัตตาเวียเมื่อ ค.ศ.1619 ต่อมามีสงครามโลกครั้งที่ 2 ญี่ปุ่นยึดอินโดนีเซียได้ จึงเปลี่ยนชื่อปัตตาเวียเป็นจาการ์ตา อินโดนีเซียได้รับเอกราชอย่างสมบูรณ์เมื่อ 28 ธันวาคม 1949 มีการประกาศให้จาการ์ตาเป็นเมืองหลวงใน ค.ศ.1950
พ่อของผมไปกรุงจาการ์ตาครั้งแรกเมื่อ ค.ศ.1979 พบว่าแม้แต่เมื่อ 43 ปีที่แล้ว กรุงจาการ์ตาก็ยังมีรถติดอย่างหนัก มีชุมชนแออัดที่เต็มไปด้วยผู้คนยากจนมากมาย คนอินโดนีเซียแท้ๆ มักจะไม่เก่งเรื่องเศรษฐกิจ คนที่คุมเศรษฐกิจของจาการ์ตาคือชาวอินโดนีเซียเชื้อสายจีน คนสองกลุ่มนี่มีความขัดแย้งกันบ่อย
12 พฤษภาคม 1998 หน่วยรักษาความมั่นคงยิงกระสุนใส่นักศึกษาตาย 4 คน ทำให้เกิดการจลาจลในกรุงจาการ์ตานานหลายวัน คนจีนในเขตโกลด็อกของจาการ์ตาตกเป็นเป้าหมายการทำร้าย มีทั้งการทำร้ายร่างกาย ข่มขืน และฆ่า มีคนตายไป 1,200 คน บ้านเรือนและร้านค้าถูกเผาไปมากกว่า 6,000 หลัง (ส่วนใหญ่เป็นของคนจีน) จลาจลครั้งนี้ ทำให้ประธานาธิบดีซูฮาร์โตที่ปกครองประเทศมานานถึง 32 ปีต้องลาออก
...
จาการ์ตาโดนน้ำท่วมใหญ่บ่อย ท่วมแต่ละครั้ง มีคนตายมากมาย ผู้คนไร้ที่อยู่อาศัยเกือบครึ่งล้าน ความแออัดยัดเยียดของผู้คนในกรุงนี้ ทำให้มีการออกกฎหมายห้ามขับรถคนเดียวในหลายเขต ขนาดเกิดอาชีพรับจ้างนั่งรถ ตอนเช้าจะมีผู้คนยืนอยู่ริมถนนหนทาง รับจ้างนั่งในรถเพื่อหลอกเจ้าหน้าที่ ว่ารถคันนี้มีมาหลายคน
มีการปรารภที่จะย้ายเมืองหลวงของอินโดนีเซียหลายครั้ง แต่ก็ไม่มีใครกล้าฟันธง จนกระทั่งถึงยุคของโจโก วิโดโด เป็นประธานาธิบดี แกประกาศแผนย้ายเมืองหลวงเมื่อเดือนเมษายน 2019 โดยจะย้ายเมืองหลวงจากเกาะชวาไปยังจังหวัดกาลิมันตันตะวันตกของเกาะบอร์เนียว ด้วยงบประมาณราว 1 ล้านล้านบาท
ในทางภูมิศาสตร์ต้องถือว่าเมืองหลวงใหม่นี้เป็นศูนย์กลางของหมู่เกาะอินโดนีเซียทั้ง 17,508 เกาะ ในมีพื้นที่ 5 ล้านตารางกิโลเมตร มีการทำนายทายกันกันว่า การย้ายเมืองหลวงใหม่จะทำให้อินโดนีเซียเป็นสาธารณรัฐที่พุ่งแรง (ซึ่งปัจจุบันอินโดนีเซียก็เป็นประเทศที่ยืนอยู่แถวหน้าด้านเศรษฐกิจของโลกอยู่แล้ว)
18 มกราคม 2022 รัฐสภาอินโดนีเซียมีมติผ่านร่างกฎหมายว่าด้วยการย้ายเมืองหลวงจากกรุงจาการ์ตาซึ่งอยู่บนเกาะชวา ไปยังเกาะบอร์เนียว โดยตั้งชื่อเมืองหลวงใหม่ว่านูซันตารา ที่มีความหมายว่าหมู่เกาะในภาษาอินโดนีเซีย
อินโดนีเซียเป็นประเทศที่ได้รับความสนใจจากนักลงทุนทั่วโลก ด้วยการเมืองที่นิ่งและมั่นคง ด้วยความเป็นประเทศที่มีความเป็นประชาธิปไตยสูง ปัจจุบันอินโดนีเซียเป็นอาณาจักรยูนิคอร์นที่ยิ่งใหญ่ในวงการสตาร์ตอัพ (วิสาหกิจเริ่มต้น) มีระบบนิเวศของสตาร์ตอัพที่แข็งแรงมาก
อินโดนีเซียเป็นประเทศที่มีประชากรใช้อินเตอร์เน็ตมากที่สุดในอาเซียน อัตราการเติบโตของเศรษฐกิจดิจิทัลโตต่อเนื่องโดยเฉลี่ยร้อยละ 49 (ค.ศ.2015-ปัจจุบัน) มีเวนเจอร์แคปิตัล ตลอดจนแองเจิลอินเวสเตอร์ เข้ามาลงทุนในอินโดนีเซียมากขึ้นเรื่อยๆ และอีก 3 ปีข้างหน้า (ค.ศ.2025) ตลาดสตาร์ตอัพในอินโดนีเซียจะสูงถึงหลักแสนล้านดอลลาร์สหรัฐฯ (ล้านล้านบาท)
เมื่อบวกกับเมืองหลวงใหม่ ‘นูซันตารา’ อินโดนีเซียเป็นประเทศที่น่าสนใจที่สุด.
นิติการุณย์ มิ่งรุจิราลัย
songlok1997@gmail.com