แอฟริกาเป็นทวีปที่ใหญ่เป็นอันดับ 2 รองจากทวีปเอเชีย มีพื้นที่ 30.2 ล้านตารางกิโลเมตร มีประชากร 1.2 พันล้านคน ประกอบไปด้วยทั้งหมด 54 ประเทศ พูดถึงแอฟริกา หลายคนคิดว่า จะต้องร้อนตับแตก ขอเรียนว่าในทวีปนี้มีบางแห่งถูกปกคลุมด้วยหิมะตลอดทั้งปี มีทั้งทะเลทราย ทางตอนเหนือมีภูมิอากาศแบบเมดิเตอร์เรเนียน
ก่อนที่จะมีคลองสุเอซ ใต้สุดของทวีปแอฟริกาซึ่งก็คือแหลมกู๊ดโฮป เมืองเคปทาวน์ สาธารณรัฐแอฟริกาใต้มีความสำคัญเพราะเป็นทางผ่านของเรือทุกประเภทที่เดินทางไปมาระหว่างมหาสมุทรแอตแลนติกไปยังมหาสมุทรอินเดียและแปซิฟิก
ผู้คนในทวีปแอฟริกาในอดีตถูกนำไปเป็นทาสของชาวอาหรับและคนผิวขาว เมื่อคนผิวขาวเข้าไปลงหลักปักฐานในทวีปแอฟริกาแล้ว ก็ตั้งลัทธิการปกครองที่แบ่งแยกสีผิวชัดเจน เช่น ลัทธิอะพาไทด์ ในสาธารณรัฐแอฟริกาใต้
คนผิวขาวในแอฟริกาใต้ได้ประโยชน์และสิทธิทางการเมืองสูง ในรัฐสภามีแต่คนผิวขาว ค.ศ.1949 มีกฎหมายห้ามการแต่งงานข้ามเชื้อชาติ ค.ศ.1950 มีกฎหมายห้ามมีเพศสัมพันธ์ข้ามเชื้อชาติ ย้อนหลังไป ค.ศ.1912 มีกลุ่มการเมืองของคนผิวสีและคนผิวดำตั้งขึ้นชื่อว่า African National Congress หรือ ANC คนที่เด่นในการต่อสู้กับคนผิวขาวคือ เนลสัน แมนเดลา
การเลือกตั้ง 27 เมษายน 1994 พรรค ANC ของแมนเดลาชนะด้วยคะแนนเสียงอันดับ 1 ทำให้แมนเดลาเป็นประธานาธิบดีผิวดำคนแรกในประวัติศาสตร์ของสาธารณรัฐแอฟริกาใต้ แมนเดลาเป็นประธานาธิบดีได้ 5 ปี ก็มีประธานาธิบดีคนใหม่ ทาบอ อึมแบกี ท่านผู้นี้เป็นผู้นำอยู่นานถึง 9 ปี ตามด้วย กคาลิมา มุตลาอึนแท เป็นประธานาธิบดีได้ไม่ถึงปี
คนที่กำลังมีปัญหาอยู่ในขณะนี้คือ ประธานาธิบดีแอฟริกาใต้คนที่ 4 ที่ชื่อ จาค็อบ ซูมา แกชนะเลือกตั้งได้เป็นประธานาธิบดีเมื่อ ค.ศ.2009 เป็นอยู่นานจนถึง ค.ศ.2018 ก็ลาออก เส้นทางการเมืองของซูมาไม่ค่อยราบรื่น แกมักจะเจอข้อหานั้นข้อหานี้มาโดยตลอด ตั้งแต่ข้อหาข่มขืน กรรโชกทรัพย์ ฉ้อราษฎร์บังหลวง ฉ้อโกง หนีภาษี ฯลฯ แต่ทุกข้อหาได้รับการยกฟ้อง ระหว่างที่เป็นผู้นำเกือบทศวรรษ แกโดนฝ่ายค้านอภิปรายไม่ไว้วางใจมากถึง 8 ครั้ง
...
ซูมาเคยนำงบหลวงไปปรับปรุงบ้านพักเป็นเงินมากถึง 482 ล้านบาท ศาลรัฐธรรมนูญมีคำสั่งให้ซูมานำเงินงบประมาณในส่วนที่ไม่เกี่ยวกับการปรับปรุงมาตรการด้านความปลอดภัยมาคืน ซูมาโดนข้อหาอื่นอีกหลายคดี แต่แกขึ้นศาลเพียงครั้งเดียวเมื่อ ค.ศ. 2019 หลังจากนั้นก็ปฏิเสธการไปปรากฏตัวที่ศาล ปลายเดือนที่แล้ว ศาลรัฐธรรมนูญจึงตัดสินจำคุกซูมา 15 เดือน ข้อหาละเมิดอำนาจศาล
เสาร์ 10 กรกฎาคม 2021 ทันทีที่ซูมามอบตัว ก็เกิดการจลาจลในหลายพื้นที่ จากนั้นความรุนแรงก็ขยายบานปลายไปในเรื่องอื่น มีทั้งขโมยข้าวของ ทำให้เกิดความเสียหายแก่ทรัพย์สิน ตอนนี้แอฟริกาใต้มีมาตรการล็อกดาวน์เพื่อสกัดโควิด-19 แต่คนที่รักชอบซูมาก็ไม่กลัวกฎหมาย ออกไปจุดไฟเผารถบนถนนหลวง จนถนนหลวงบางสายต้องปิดการจราจร
แม้จะมีคดีมากมาย แต่คนบางกลุ่มก็ยังชอบซูมา เพราะนึกถึงวีรกรรมในอดีตที่แกต่อสู้เคียงบ่าเคียงไหล่กับแมนเดลา แกสู้กับคนผิวขาวจนถูกจำคุกบนเกาะร็อบเบนซึ่งเป็นสถานที่คุมขังนักโทษการเมืองหลายพันคน ตอนที่ติดคุกนั้น ซูมามีอายุเพียง 21 ปี อยู่ในคุกนานถึง 10 ปี ออกจากคุกมาแล้วก็ต่อสู้ทางการเมืองต่อ
แอฟริกาใต้เป็นประเทศที่ปั่นกระแสความขัดแย้งได้ง่าย เพราะผู้คนเคยถูกกดขี่และเคยชินกับการต่อสู้กับความอยุติธรรม ตอนนี้ ผู้คนที่ออกมาประท้วงก็ตะโกนก้องร้องบอกว่าศาลรัฐธรรมนูญไม่ยุติธรรม
ปัจจุบัน คนแอฟริกาใต้ติดเชื้อโควิด-19 มากกว่า 2 ล้านคน ตายแล้ว 6.4 หมื่น หากมีการประท้วงจลาจล ผู้อ่านท่านคงนึกออกนะครับ ว่านอกจากความวุ่นวายทางการเมืองแล้ว ยังจะผสมด้วยความโกลาหล อลหม่านจากคนที่ติดเชื้อและเสียชีวิตจากโควิด-19 ด้วย.
นิติการุณย์ มิ่งรุจิราลัย
songlok1997@gmail.com