12 มิถุนายน 2561 รัฐบาลมาซิโดเนียและรัฐบาลกรีซบรรลุข้อตกลงเบื้องต้นที่ยุติข้อพิพาทเรื่องการใช้ชื่อสาธารณรัฐมาซิโดเนีย โดยให้ประเทศนี้มีชื่อว่า สาธารณรัฐมาซิโดเนียเหนือ แต่พอมาถึงปีนี้ เมื่อจะมีการเปลี่ยนชื่อจริงๆ ก็มีคนกรีซเป็นแสนคน ประท้วงไม่ยอมให้มาซิโดเนียใช้ชื่อประเทศว่า Republic of North Macedonia
รัฐสภาของมาซิโดเนียลงมติให้แก้ไขรัฐธรรมนูญเพื่อรองรับการเปลี่ยนชื่อไปเมื่อสองสัปดาห์ก่อน และในอีกไม่กี่วันข้างหน้า รัฐสภากรีซก็น่าจะให้สัตยาบันรับรอง สมาชิกรัฐสภากรีซมีทั้งหมด 300 คน ถ้าจะให้เรื่องนี้ผ่านก็ต้องการเสียง 151 เสียงขึ้นไป
ขณะที่เขียนหนังสืออยู่นี้มีคนกรีซมาร่วมประท้วงการเปลี่ยนชื่อประเทศของมาซิโดเนียเกินแสนคน ตีกับเจ้าหน้าที่ตำรวจบาดเจ็บ ไปจำนวนไม่น้อย
ผู้อ่านท่านคงเคยได้ยินชื่ออาณาจักรมาซิดอนนะครับ พื้นที่ของมาซิดอนส่วนใหญ่ปัจจุบันก็คือส่วนที่เป็นภาคกลางและตะวันตกของเขตมาซิโดเนียที่เป็นส่วนหนึ่งของประเทศกรีซในปัจจุบัน ในสาธารณรัฐกรีซก็มีดินแดนส่วนหนึ่งที่ชื่อว่ามาซิโดเนีย มีทั้งจังหวัดมาซิโดเนียกลาง มาซิโดเนียตะวันออก และมาซิโดเนียตะวันตก
เหนือกรีซขึ้นไปก็มีอีกประเทศหนึ่งที่ชื่อว่า สาธารณรัฐมาซิโดเนีย ปัญหาอยู่ตรงแย่งชื่อ “มาซิโดเนีย” คนกรีซเชื่อว่าพวกตัวเองเท่านั้นที่มีสิทธิสืบความยิ่งใหญ่ของอาณาจักรมาซิโดเนียโบราณของพระเจ้าอเล็กซานเดอร์มหาราช
หลังสงครามโลกครั้งที่ 2 มีการรวมตัวของอาณาจักรของชาวเซิร์บ โครแอต และสโลวีเนีย และล้มล้างระบอบกษัตริย์ เปลี่ยนมาใช้การปกครองแบบสหพันธรัฐคอมมิวนิสต์ โดยใช้ชื่อประเทศว่า ยูโกสลาเวีย ประเทศยูโกสลาเวียมี 6 สาธารณรัฐ 1 ใน 6 สาธารณรัฐนั้นก็คือ สาธารณรัฐสังคมนิยมมาซิโดเนีย
เมื่อยูโกสลาเวียล่ม มาซิโดเนียก็กลายเป็นประเทศใหม่ พวกกรีกก็บอกว่า แผ่นดินที่ชาวมาซิโดเนียอยู่ทุกวันนี้เป็นแผ่นดินโบราณของราชวงศ์มาซิดอนโบราณจริง แต่ประชาชนที่อยู่ในประเทศมาซิโดเนียปัจจุบันเป็นพวกสลาฟที่อพยพมาทีหลัง มาอยู่กันแค่ 1,400 กว่าปี จะมาถือว่าตัวเองเป็นชาวมาซิโดเนียได้ยังไง
...
เมื่อเป็นเอกราชชาติใหม่แล้ว มาซิโดเนียก็สมัครเป็นสมาชิกสหประชาชาติ แต่กรีซประท้วง บอกคุณจะมาใช้มาซิโดเนียไม่ได้ มาซิโดเนียจึงต้องใช้ชื่อในการเป็นสมาชิกสหประชาชาติว่า อดีตสาธารณรัฐยูโกสลาฟแห่งมาซิโดเนีย
รัฐบาลกรีซพยายามหาทางออกด้วยการขอให้มาซิโดเนีย หาคำอื่นมาเติมในชื่อประเทศของตัวเอง เช่น อาจจะใช้ชื่อว่า มาซิโดเนียใหม่ มาซิโดเนียตอนบน หรือมาซิโดเนียเหนือ ถึงแม้จะเปลี่ยนชื่อไปอย่างไรก็ตาม แต่คนกรีซมากกว่าครึ่งประเทศก็ไม่ยอมให้มีการใช้คำว่า มาซิโดเนียเป็นชื่อของประเทศอื่น ปัญหาเรื่องชื่อจึงเรื้อรังมานานถึง 28 ปี ตั้งแต่มาซิโดเนีย แยกตัวออกจากยูโกสลาเวียเมื่อ ค.ศ.1991
ทั้งกรีซและมาซิโดเนียต่างแย่งกันประกาศว่าพระเจ้าอเล็กซานเดอร์มหาราชเป็นกษัตริย์ผู้ยิ่งใหญ่ของประเทศตน พวกกรีซก็ดูหมิ่นถิ่นแคลนพวกมาซิโดเนียว่าพื้นฐานดั้งเดิมของพวกยูคือเผ่าพันธุ์สลาฟ พระเจ้าอเล็กซานเดอร์มหาราชเสด็จสวรรคตมาหลายร้อยปีแล้ว พวกยูถึงเพิ่งอพยพเข้ามาอยู่ในดินแดนแผ่นดินนี้
ในหลายประเทศก็มีชื่อซ้ำกันเยอะครับ อย่าง Toledo เป็นทั้งชื่อเมืองในรัฐโอไฮโอ สหรัฐอเมริกา เป็นทั้งชื่อเมืองในฟิลิปปินส์ และเป็นชื่อเมืองหลักและจังหวัดของแคว้นกัสตียาลามันชาของสเปน
Victoria นี่ก็เป็นทั้งชื่อรัฐในออสเตรเลีย ชื่อเมืองหลวงของรัฐบริติชโคลัมเบียของแคนาดา เป็นชื่อเมืองในรัฐเท็กซัส สหรัฐฯ เป็นชื่อทะเลสาบในแอฟริกาตะวันออก
และยังเป็นชื่อสถานอาบอบนวดในบางประเทศ
ถ้าใจแคบก็คงตีกันยิ่งกว่ากรีซกับมาซิโดเนียครับ.
นิติการุณย์ มิ่งรุจิราลัย
songlok1997@gmail.com