สำนักงานข้าหลวงใหญ่ผู้ลี้ภัยแห่งสหประชาชาติให้คำจำกัดความ “ผู้ลี้ภัย” หรือ Refugees หมายถึง บุคคลที่จำเป็นต้องทิ้งประเทศบ้านเกิดของตน เนื่องจากความหวาดกลัวการถูกประหัตประหาร หรือได้รับการคุกคามต่อชีวิต
ทั้งนี้ “อนุสัญญาว่าด้วยสถานภาพผู้ลี้ภัย พ.ศ. 2494” (Convention of 28 July 1951 relating to the Status of Refugees) ให้คำนิยาม และความหมายของสถานภาพผู้ลี้ภัยว่า “ผู้ลี้ภัย” หมายถึง “บุคคลที่จำเป็นต้องทิ้งประเทศบ้านเกิดของตนเอง เนื่องจากความหวาดกลัวการถูกประหัตประหารหรือได้รับการคุกคามต่อชีวิตเนื่องจากสาเหตุข้อหนึ่งข้อใด เช่น เชื้อชาติ ศาสนา สัญชาติ สมาชิกภาพในกลุ่มทางสังคม สมาชิกภาพในกลุ่มความคิดทางการเมือง”
ผู้ลี้ภัยส่วนใหญ่สูญเสียทุกสิ่งทุกอย่างรวมไปถึงชีวิตความเป็นอยู่ บ้านเรือน และแม้แต่ครอบครัว ผู้ลี้ภัยแตกต่างจากแรงงานต่างด้าวเพราะแรงงานต่างด้าวเดินทางออกนอกประเทศของตนโดยสมัครใจเพื่อหาโอกาสทางเศรษฐกิจ ในขณะที่ผู้ลี้ภัยไม่อาจพึ่งพาความคุ้มครองจากรัฐบาลของตนเอง พวกเขาถูกบังคับให้ต้องหนีออกจากประเทศของตนเอง จึงจำเป็นที่ประชาคมนานาชาติต้องให้ความช่วยเหลือ และให้ความคุ้มครองผู้ลี้ภัยเหล่านั้น
...
สถานะของฉันในเยอรมนีจะพิจารณาได้อย่างไร?
คุณจะได้รับอนุญาตให้พำนักอยู่ในประเทศเยอรมนีเป็นระยะยาวหรือไม่ ขึ้นอยู่กับผลการพิจารณาคำร้องขอลี้ภัยตามขั้นตอนของการขอลี้ภัย การเริ่มต้นกระบวนการยื่นขอเป็นผู้ลี้ภัย จะต้องเริ่มจากการลงทะเบียนเป็นผู้ลี้ภัยที่สำนักงานต้อนรับแรกเเริ่ม จากนั้นคุณจึงจะสามารถยื่นขอเป็นลี้ภัยตามกระบวนการได้ มีเพียงสำนักงานเดียวที่จะคุณจะสามารถดำเนินการยื่นขอเป็นผู้ลี้ภัย คือ สำนักงานเพื่อการย้ายถิ่นฐานและผู้ลี้ภัยแห่งรัฐ (Federal Office for Migration and Refugees - BAMF)
ในการสัมภาษณ์คุณจะต้องอธิบายเหตุผลที่คุณต้องหลบหนีจากประเทศของคุณ และเหตุผลที่คุณไม่สามารถหรือไม่ต้องการกลับคืนประเทศ เหตุผลของคุณจะถูกบันทึกเป็นลายลักษณ์อักษร สำหรับคนที่พูดภาษาเยอรมันไม่ได้ จะได้รับการจัดหาล่ามสาบานตนเพื่อทำการแปลเป็นภาษาที่คุณเข้าใจ
ต้องใช้เวลานานแค่ไหน?
โดยปกติแล้วคำร้องขอเป็นผู้ลี้ภัยของคุณจะได้รับการประมวลผลภายในระยะไม่กี่เดือน ผู้ยื่นคำขอลี้ภัยทุกคนจะมีเจ้าหน้าที่รับเรื่องเฉพาะราย นั่นคือเหตุผลที่อาจเป็นไปได้ว่า การยื่นคำขอของสมาชิกในครอบครัวเดียวกัน อาจจะไม่ได้รับการพิจารณาทั้งหมดในเวลาเดียวกัน โอกาสในการเร่งกระบวนการมีไม่มากนัก ผู้เยาว์อาจจะขอรับการพิจารณาเป็นกรณีพิเศษ
สถานะของฉันคืออะไร?
สถานะที่คุณได้รับหลังการสมัครขึ้นอยู่กับเส้นทางการเดินทางมายังประเทศเยอรมนี หากคุณเดินทางมาถึงเยอรมนีผ่านทางเครื่องบินหรือทางเรือโดยไม่ได้ผ่านเข้าประเทศสหภาพยุโรปอื่นก่อน คุณอาจได้รับสถานะเป็นบุคคลที่มีสิทธิ์ได้รับการลี้ภัยทันที
หากคุณเดินทางไปประเทศเยอรมนีผ่านประเทศอื่นในสหภาพยุโรป เช่น กรีซ คุณอาจถือว่าเป็น "ผู้ลี้ภัยที่มีสถานะแล้ว" หรือ "recognized refugee." อย่างไรก็ตามบ่อยครั้งมากคุณจะถูกส่งกลับไปยังประเทศที่คุณเคยเดินเท้าเข้ามาในสหภาพยุโรปก่อน กระบวนการนี้จะอยู่ภายใต้ระเบียบปฏิบัติตามอนุสัญญาดับบลินหรือ Dublin Regulation
หากคุณได้รับการยอมรับว่าเป็นผู้ลี้ภัยหรือมีสิทธิ์ได้รับการลี้ภัย คุณก็จะได้รับอนุญาตให้พำนักในเยอรมนี คนที่ไม่สามารถถูกเนรเทศได้เนื่องจากเหตุผลด้านสุขภาพหรืออุปสรรคอื่น ๆ จะได้รับอนุญาตให้อยู่ได้เพียงหนึ่งปี ก่อนที่จะมีการตรวจสอบข้อมูลคำขอใหม่ ผู้ลี้ภัยจะได้รับใบอนุญาตพำนักถาวรภายหลังจากที่ได้พำนักอาศัยอยู่ในเยอรมนีหลายปีแล้วเท่านั้น
ใครจะไม่ได้รับการยอมรับ?
ผู้ที่มาจากประเทศที่เรียกว่า "State of Origin of Safe States" หรือ “รัฐต้นทางที่เป็นรัฐปลอดภัย” ไม่น่าจะได้รับการลี้ภัยในเยอรมนี รายชื่อประเทศเหล่านี้ได้รับการปรับปรุงแก้ไขอยู่ตลอดเวลา ผู้ที่ยื่นขอลี้ภัยด้วยเหตุผลทางเศรษฐกิจมักถูกปฏิเสธ การปฏิเสธจะถูกส่งเป็นลายลักษณ์อักษรเป็นภาษาเยอรมันและมักจะแปลเป็นภาษาพื้นเมืองของผู้สมัครด้วย จดหมายฉบับนี้จะระบุด้วยว่า บุคคลนั้นจะต้องเดินทางออกจากประเทศเยอรมนีเมื่อไหร่
...
ฉันจะอยู่ที่ไหน และฉันจะจ่ายค่าอาหารอย่างไร?
ผู้ลี้ภัยส่วนใหญ่ต้องใช้เวลาเดือนแรกในประเทศเยอรมนีที่ "สถานที่รับรองเบื้องต้น" นั่นคือสถานที่ให้บริการด้านที่พักอาศัยที่มีขนาดใหญ่ มักจะมีรั้วล้อมรอบ มีเจ้าหน้าที่ตำรวจ มีหมอ โรงอาหาร และหอพักสำหรับคนจำนวนมาก คุณจะได้รับอาหารวันละสามมื้อ เสื้อผ้า และอุปกรณ์สุขอนามัย
หลังจากนั้น คุณจะได้รับมอบหมายให้ไปที่เมืองหรือเขต โดยที่คุณไม่สามารถเลือกสถานที่ที่คุณจะไปอยู่ได้ สถานที่อาจเป็นเตียงในโรงเรือนใหญ่ เช่น ค่ายทหารเก่า นี่คือสถานที่ที่คุณจะพักอาศัยอยู่ระหว่างกระบวนการพิจารณาคำขอลี้ภัย จนกว่าจะมีการตัดสินใจเด็ดขาด
...