ไม่ว่าคุณจะไปที่ไหน ช่วงนี้ก็จะเห็นแต่ "ทุเรียน" เต็มไปหมด ใครที่หลงรักราชาผลไม้ก็เป็นธรรมดาที่จะตามหา เจ้ากรอบนอก นุ่มใน แต่ถ้าใครไม่ชอบกลิ่นก็คงจะต้องโบกมือลากันเล็กน้อย
หันไปทางไหนก็มีแต่คนบ่นว่าทำไมปีนี้ ทุเรียนแพงจัง แน่นอนว่าคุณไม่ได้คิดไปคนเดียว เพราะข้อมูลจากธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร หรือ ธ.ก.ส. ระบุว่า ปี 64 นี้แนวโน้มราคาทุเรียนจะสูงขึ้น ทำให้คนไทยได้กินทุเรียนแพงกว่าปีที่แล้ว ประเมินราคากิโลกรัมละ 130-140 บาท เนื่องจากกำลังซื้อจากจีนเพิ่มขึ้นตามเศรษฐกิจที่ฟื้นตัวหลังวิกฤติโควิด
ขณะที่ ความต้องการบริโภคทุเรียนในประเทศยังมีต่อเนื่อง เห็นได้จากจำนวนล้งที่รับซื้อทุเรียนเพิ่มขึ้นเป็นเท่าตัว ประกอบกับปีนี้ผลผลิตทุเรียนเสียหายเยอะเนื่องจากมีพายุฝนนอกฤดูกาล ทำให้ทุเรียนอ่อนพลัดหล่นจากต้นเสียหาย จนไม่พอต่อความต้องการ
แม้ปี 64 ผลผลิตทุเรียนจะมีถึง 1.28 ล้านตัน เพิ่มขึ้น 15.44% จากปี 63 เนื่องจากมีเกษตรกรหันมาปลูกทุเรียนแทนพืชชนิดอื่น อาทิ ลองกอง เงาะ และยางพารา หลังราคาทุเรียนอยู่ในระดับสูงต่อเนื่อง แต่ผลผลิตยังไม่พอต่อความต้องการ ทำให้ราคาทุเรียนปีนี้จะเฉลี่ยเพิ่มขึ้น 9.23% มีราคากิโลกรัมละ 100-140 บาท หรือเฉลี่ย กก.ละ 120 บาท เพิ่มขึ้นต่อเนื่อง 6 ปีติดต่อกัน เมื่อเทียบกับปี 58 ที่ราคาเพียงกิโลกรัมละ 50 บาท
เมื่อเป็นเช่นนี้ "เศรษฐินีศรีราชา" ผู้มีใจเป็นปฏิพัทธ์กับกรอกนอก นุ่มใน จึงบุกไป ตลาดสี่มุมเมือง เพื่อสำรวจราคาทุเรียนแสนอร่อยถึงหน้าแผง เก็บข้อมูลมาหลายๆ ร้านจนได้ราคากลาง ซึ่งราคาจะขึ้นอยู่กับขนาดและรูปทรงของลูกทุเรียน ดังนี้
- ทุเรียนหมอนทอง เฉลี่ยราคากิโลกรัมละ 85-155 บาท
- ทุเรียนก้านยาว เฉลี่ยราคากิโลกรัมละ 140-150 บาท
- ทุเรียนชะนีไข่ เฉลี่ยราคากิโลกรัมละ 85-120 บาท
- ทุเรียนกระดุม เฉลี่ยราคากิโลกรัมละ 100 บาท
- ทุเรียนนกกระจิบ เฉลี่ยราคากิโลกรัมละ 120-150 บาท
กะเทาะเปลือกทุเรียน คุยกับแม่ค้าในทุกแง่มุม
ชาลินี ลอยนุ้ย เกษตรกรชาวสวนจากจังหวัดจันทบุรีและจังหวัดตราด เจ้าของแผง นุช-นนท์ ผู้จำหน่ายทุเรียนที่ตลาดสี่มุมเมือง มา 35 ปี แถมเป็นดีลเลอร์ส่งทุเรียนให้กับห้างขายปลีกยักษ์ใหญ่ของประเทศ บอกว่า จริงๆ ทุเรียนแพง เพราะกว่า 80% ของผลผลิตจะส่งออกไปประเทศจีน ยิ่งตอนนี้ผู้ซื้อชาวจีนมีการปรับตัวจากเดิมที่ซื้อเฉพาะเบอร์สวยๆ เกรด A ก็เริ่มหันมาเหมาซื้อเกรดรองๆ ลงมา ทำให้ทุเรียนที่จำหน่ายในประเทศมีน้อยลงไปอีก
ส่วนปี 64 นี้การจำหน่ายทุเรียนถือว่าไม่กระทบมากนัก เพราะเป็นผลไม้ที่คนไทยยังชอบรับประทานอยู่ แต่แม่ค้าปลีกที่รับไปขายอาจจะลดความถี่ในการซื้อลง เช่น ถ้าซื้อสัปดาห์ละ 3-4 ครั้งต่อสัปดาห์ ก็เหลือแค่ 2-3 ครั้ง ด้วยเศรษฐกิจที่แย่ลง บวกกับโควิดรอบ 3 จึงทำให้ส่งผลกระทบ ที่ร้านจึงปรับกลยุทธ์การขาย หากลูกค้าเลือกซื้อทุเรียนตามที่ต้องการแล้ว ทางร้านจะมีบริการปลอกบรรจุแพ็ก ลูกค้าก็แฮบปี้ เพราะได้ทุเรียนราคาดีกว่าที่อื่น และสะดวกสามารถนำกลับไปรับประทานได้เลย หากลูกไหนแกะออกมาแล้วเนื้อไม่ดี ไม่หวาน ก็สามารถเปลี่ยนได้จนกว่าจะพอใจ
"ทุเรียนของที่ร้านจะรับมาจากสวนจันทบุรี และตราด เกษตรจังหวัดลงพื้นที่ตรวจคุมเข้มเลย ดังนั้น ทุเรียนอ่อน หรือทุเรียนที่ไม่ได้มาตรฐานจะไม่สามารถนำมาขายได้เด็ดขาด ส่วนเคล็ดลับการเลือกทุเรียน ที่ร้านอยากให้เลือกลูกดำๆ ที่มันไม่ค่อยสวยและมีมดขึ้น เพราะแปลว่าลูกนั้นสุก หวาน และปลอดสารพิษ อย่างของที่ร้านลูกไหนดำๆ จะขายดีมากกว่าลูกปกติ แต่ถ้ามาตรฐานทั่วๆ ไปก็อยากแนะนำให้เลือกลูกที่ยอดหนามแห้งๆ เป็นสีน้ำตาลเข้ม แสดงว่าสุกกำลังดี"
รภัสนันท์ วิจิตรเกรียงไกร เจ้าของร้านเจ๊ฟีม ที่โด่งดังในโลกออนไลน์ และเป็นผู้สั่งสมประสบการณ์การขายทุเรียนมากว่า 10 ปี จนสามารถเปิดร้านเอง บอกว่า ที่ราคาทุเรียนสูงขึ้นต่อเนื่องทุกๆ ปี เพราะส่วนใหญ่จะส่งออกไปประเทศจีน แล้วก็จะเหมากันไปเป็นตู้คอนเทนเนอร์ มีเท่าไหร่ก็ขายหมด
ทั้งนี้ ทุเรียนที่ขายในประเทศ ต้นทุนจะสูงกว่า เพราะเป็นทุเรียนที่พร้อมรับประทาน จะไม่สามารถนำทุเรียนอ่อนไปขายได้ เพราะผิดทั้งจรรยาบรรณและผิดกฎหมาย ซึ่งน้ำหนักของลูกทุเรียนสุกพร้อมทานจะเบากว่าทุเรียนที่ส่งไปจีน ถ้าเป็นทุเรียนส่งออก จะเป็นทุเรียนที่ยังไม่สุกน้ำหนักต่อลูกก็เยอะกว่า ทำให้เกษตรกรหลายสวนก็เลือกที่จะส่งออกมากกว่าขายในประเทศ
"ที่ร้านยังขายดีอยู่ เรามีฐานลูกค้าประจำ ร้านเราขายแต่ทุเรียน และโชคดีที่เรามีทุเรียนทวาย หรือ ทุเรียนนอกฤดู ขายเกือบทั้งปี ก็จะสลับๆ กันมาขาย อย่างทุเรียนทวาย ก็จะมาจากทางใต้ ถือว่ารสชาติดีไม่แพ้ทุเรียนตามฤดูกาล อย่างตอนนี้ทุเรียนฤดูกาลส่วนใหญ่มาจากภาคตะวันออก จังหวัดจันทบุรี ส่วนเคล็ดลับการเลือกทุเรียนนั้นให้เลือกที่หนามสีไหม้ๆ หนามห่างๆ ถ้าใช้ไม้เคาะจะดังป๊อกๆ แปลว่าเนื้อสุกกำลังดี หรือถ้าไม่แน่ใจมาซื้อที่ร้านให้บอกได้เลยว่าชอบทานเนื้อแบบไหน เราสามารถเลือกให้ได้ตามที่ต้องการ"
นอกจากนี้ ที่ตลาดสี่มุมเมือง ยังเปิดโอกาสให้กับเกษตรกรชาวสวนขับรถมาเปิดท้ายขายทุเรียน ซึ่ง วิวรรณดา ทองเกียว ที่นำทุเรียนสุดอร่อยมาจากจันทบุรี บอกกับเราว่า ราคาทุเรียนปีนี้มีราคาต้นทุนสูงขึ้น เพราะว่าเจ้าของสวนส่วนใหญ่มีการส่งออกทุเรียนไปต่างประเทศ ทำให้ผู้ค้าต้องซื้อทุเรียนแพงกว่าทุเรียนที่ส่งออกต่างประเทศ เพราะทุเรียนที่ส่งต่างประเทศจะตัดผลตอนอายุอ่อนได้น้ำหนักดีกว่าทุเรียนที่ขายตลาดในประเทศ
สำหรับยอดขายทุเรียนเทียบกับปี 63 ที่ผ่านมา คาดว่าน่าจะขายได้พอๆ เพราะพวกเราเจอกับสถานการณ์โควิด-19 ที่ต่อเนื่องมาตั้งแต่ปีที่แล้ว ลูกค้าประจำที่เป็นแม่ค้าปลีกปกติจะมารับทุเรียนไปขาย หลายคนได้รับผลกระทบเรื่องเศรษฐกิจ หมุนเงินไม่ทันทำให้หยุดการขายไปหลายราย แต่ถามว่าคนยังขายได้ไหม ก็ยังไปได้ตลอด ยอดก็ไปเรื่อยๆ แต่ไม่คึกคักเท่าเมื่อก่อน
พาไปรู้จักทุเรียน GI อยากกินต้องจอง
เราอาจจะเคยหุ้นหูกับคำว่า สินค้า GI หรือ Geographical Indication ซึ่งเป็นสินค้าที่บ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ และได้รับเครื่องหมายการขึ้นทะเบียนกับจากกรมทรัพย์สินทางปัญญา และใช้กับสินค้าที่มาจากแหล่งผลิตที่เฉพาะเจาะจง เป็นอัตลักษณของท้องถิ่นนั้น แน่นอนว่า ทุเรียนก็ได้รับการขึ้นทะเบียน GI ด้วยเช่นกัน และด้วยความที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว ทุเรียน GI จึงหายาก คนที่อยากได้ต้องทำการจองล่วงหน้าถึงจะได้ลิ้มรสความอร่อย ซึ่งทุเรียนที่ได้รับการขึ้นทะเบียน มีดังนี้
- ทุเรียนนนท์ ได้แก่ ทุเรียนก้านยาว หมอนทอง ชะนี กระดุมทอง และพันธุ์พื้นเมืองที่ปลูกในจังหวัดนนทบุรี
- ทุเรียนป่าละอู ได้แก่ ทุเรียนหมอนทอง และชะนี ที่ปลูกในพื้นที่ป่าละอู ต.ห้วยสัตว์ใหญ่ อ.หัวหิน จ.ประจวบคีรีขันธ์
- ทุเรียนปราจีน ได้แก่ ทุเรียนก้านยาว หมอนทอง ชะนี กระดุมทอง และพันธุ์พื้นเมืองอื่นๆ ที่ปลูกในเขตพื้นที่ อ.เมืองปราจีนบุรี อ.กบินทร์บุรี อ.ประจันตคาม อ.ศรีมหาโพธิ์ และ อ.นาดี จ.ปราจีนบุรี
- ทุเรียนหลงลับแลอุตรดิตถ์ ซึ่งมีความน่าสนใจ คือ เปลือกบาง เนื้อมาก สีเหลืองเข้ม เนื้อแห้งละเอียดเหนียว มีกลิ่นอ่อน รสชาติหวานมัน เมล็ดลีบเล็ก และปลูกในเขตพื้นที่ อ.ลับแล อ.เมืองอุตรดิตถ์ อ.ท่าปลา จ.อุตรดิตถ์
- ทุเรียนหลินลับแลอุตรดิตถ์ แตกต่างกับทุเรียนหลงลับแลอุตรดิตถ์ ตรงที่เนื้อสีเหลืองเข้ม เนื้อละเอียดเหนียวแห้ง รสชาติหวานมัน กลิ่นอ่อน เนื้อมาก เส้นใยน้อย เก็บไว้ได้นานโดยไม่แฉะ มีเมล็ดลีบเล็ก และที่ปลูกในเขตพื้นที่ อ.ลับแล อ.เมืองอุตรดิตถ์ อ.ท่าปลา จ.อุตรดิตถ์
- ทุเรียนภูเขาไฟศรีสะเกษ ได้แก่ ทุเรียนก้านยาว หมอนทอง และชะ ปลูกในพื้นที่ อ.ขุนหาญ อ.กันทรลักษณ์ และ อ.ศรีรัตนะ จ.ศรีสะเกษ ซึ่งตัวเนื้อทุเรียนแห้ง นุ่มเหนียว เส้นใยละเอียด มีกลิ่นหอมไม่ฉุนมาก รสชาติค่อนข้างหวาน
- ทุเรียนสาลิกาพังงา ซึ่งเป็นพันธุ์พื้นเมืองของพังงา เนื้อทุเรียนหนาละเอียด สีเหลืองเข้ม กลิ่นหอมแต่ไม่ฉุนมาก เมล็ดลีบ รสชาติหวาน ปลูกในเขตพื้นที่ อ.กะปง จ.พังงา
- ทุเรียนในวงระนอง ได้แก่ ทุเรียนพันธุ์หมอนทอง ปลูกในพื้นที่ ต.ในวงเหนือ และ ต.ในวงใต้ อ.ละอุ่น จ.ระนอง
- ทุเรียนชะนีเกาะช้าง ที่เนื้อทุเรียนหนา ผิวสัมผัสละเอียด แห้ง เหนียว รสชาติหวานมัน มีกลิ่นหอม ปลูกในพื้นที่ อ.เกาะช้าง จ.ตราด
ร่ายยาวมากันขนาดนี้ "สาวกทุเรียน" เตรียมเงินให้พร้อมซื้อหม่ำกันให้สำราญ แต่ก็อย่าลืมดูแลสุขภาพกันสักหน่อย อะไรที่มากไปก็ไม่ดี อะไรที่น้อยไปก็ไม่ดี ฉะนั้นรับประทานต่อพอเหมาะเพื่อสุขภาพที่ดีของตัวเราเอง
ผู้เขียน : เศรษฐินีศรีราชา kamonthip.h@thairathonline.co.th
กราฟิก : Jutaphun Sooksamphun