รู้ไว้จะได้ไม่พังเร็ว ตำแหน่งของเกียร์ออโต้

เกียร์ออโต้ในรถยนต์ยุคใหม่ส่วนใหญ่จะมีรูปแบบการใช้งานหรือการจัดเรียงตำแหน่งของเกียร์คล้ายๆ กันไม่ว่าจะเป็นเกียร์ออโต้แบบสายพานพูเลย์หรือเกียร์ CVT กับเกียร์อัตโนมัติที่ใช้เฟืองต่างขนาดในการปรับอัตราทดขึ้นหรือลง เกียร์ออโต้บางแบบมีการเติมจังหวะโอเวอร์ไดรฟ์ หรือควบรวมเกียร์ 1-2 เข้าไว้ด้วยกันแล้วใส่ไว้ในตำแหน่ง L หรือตำแหน่งเกียร์ต่ำ แม้แต่เกียร์ CVT ก็ยังมีระบบล็อกอัพให้คนขับสามารถล็อกคาอัตราทดที่ต้องการสำหรับการขับในเส้นทางขึ้นลงภูเขาที่เต็มไปด้วยโค้งวกไปวนมา เกียร์อัตโนมัติยุคใหม่ในรถราคาแพงบางยี่ห้อมีอัตราทดมากถึง 8-9 สปีด โดยเฉพาะรถ Mercedes Benz รุ่นใหม่มีเกียร์อัตโนมัติที่มีอัตราทด 9 จังหวะ อัตราทดในเกียร์สุดท้ายเข้ามาช่วยทำให้ประหยัดเชื้อเพลิง

แป้นเกียร์ของรถเกียร์ออโต้แต่ละแบบแต่ละบริษัทผู้ผลิตมีความแตกต่างกันออกไปแต่ตำแหน่งหลักๆ ก็ยังถูกใส่เข้ามาให้ใช้งานได้อย่างสะดวกง่ายดาย แต่อาจไม่ปลอดภัยสำหรับนักขับหน้าใหม่หรือคนขับรถที่ชินกับเกียร์ธรรมดามากกว่า หากมองไปที่แป้นเกียร์ ไม่ว่าคุณจะขับรถยี่ห้อใดจะสังเกตเห็นได้อย่างชัดเจนว่าจะมีตำแหน่ง P / R / D / D2/S

P Parking
เริ่มจากตำแหน่ง P หมายถึง Parking หรือตำแหน่งเกียร์จอด ตำแหน่งนี้จะใช้เฟืองล็อกป้องกันการเคลื่อนที่หรือการไหลโดยไม่ตั้งใจ ใช้สำหรับการจอดแบบเป็นที่เป็นทาง การจอดในที่ลาดเทไม่มีความสม่ำเสมอ เพราะเป็นตำแหน่งเกียร์ที่ไม่สามารถเข็นได้ต้องยกสถานเดียวเท่านั้น

R Reverse
เป็นตำแหน่งเกียร์ถอยหลังที่จะต้องระวังให้ดีๆ เวลาใช้งาน ก่อนจะผลักคันเกียร์เข้าสู่ตำแหน่งถอยหลังหรือ R ทำให้แน่ใจว่าเท้าเหยียบเบรกจริงๆ ไม่ได้เหยียบคันเร่งหรือเหยียบไม่มั่นคง ควรตรวจสอบรอบๆ รถก่อนใส่เกียร์ถอยหลัง ป้องกันการถอยไปทับเด็กหรือหมาแมวแม้จะมีกล้องมองหลังมันก็ยังมีมุมอับที่เห็นได้ไม่ทั่วอยู่ดี ถอยเท้าออกจากแป้นเบรกทีละน้อยเพื่อถอยช้าๆ ไม่ควรกดคันเร่งเร็วๆ เพื่อขับถอยหลัง อาจก่อให้เกิดอันตรายเสียหายทั้งการถอยไปชนคนหรือวัตถุกีดขวาง ค่อยๆ ถอนเท้าออกจากเบรกทีละนิด จนรถเคลื่อนที่ ไม่ทำเป็นวัยรุ่นใจเร็วกดคันเร่งลงลึกเพื่อถอยหลังอย่างรวดเร็ว เมื่อต้องการขับถอยหลังต้องเหยียบเบรกให้รถหยุดสนิทเสียก่อน ไม่ควรใจร้อนเปลี่ยนจากเกียร์ D ไปเป็นเกียร์ R ในขณะที่รถยังไม่หยุดสนิทหรือกำลังไหลช้าๆ ทำแบบนั้นบ่อยๆ สุดท้ายเกียร์จะพังเร็วขึ้นจนคุณตกใจเวลาเห็นบิลค่าซ่อมหรือเปลี่ยนเกียร์

N Neutral
ตำแหน่งเกียร์ N คือตำแหน่งของเกียร์ว่างที่คุณสามารถนำมาใช้ได้เมื่อต้องผจญกับรถติดนานๆ รอการเคลื่อนตัว เมื่อติดสาหัสนานเกินรอจนขาที่ใช้เหยียบแป้นเบรกเริ่มออกอาการเมื่อย แค่เลื่อนคันเกียร์ออโต้ไปที่ N ดึงเบรกมือแล้วยกเท้าออกมาพักได้เลยไม่ต้องทนเหยียบไว้ให้ไฟเบรกไปแยงตารถคันหลังเป็นห้านาทีสิบนาที ไฟเบรก LED ยุคใหม่กำลังส่องสว่างเหลือร้ายเล่นเอาตาพร่าไปเลยก็มี ควรมีน้ำใจย้ายคันเกียร์ไปที่ N ดึงเบรกมือคาไว้แค่นี้ไฟเบรกของคุณก็เลิกไปแยงลูกกะตาชาวบ้านที่ขับตามหลังมาและติดอยู่ด้วยกัน ถือเป็นการลดการทำงานของเกียร์ไปในตัวและช่วยยืดอายุของเกียร์อีกด้วย ไปไม่ได้ก็ยังจะยัด D คาเอาไว้เกียร์มันหมุนเบรกก็ต้องทำงานหนักๆ เข้าก็แย่เหมือนกัน เรื่องไฟเบรกแยงตาเนี่ย ไม่เจอกับตัวเองไม่รู้หรอกครับว่าหน้าแดงตลอดทางนั้นเป็นยังไง

D Drive / S Sport
ตำแหน่งขับเคลื่อนไปข้างหน้าของเกียร์ออโต้ก็คือตำแหน่ง D ไม่ว่าจะเป็น D1 / D2 / D3 หรือ D / S ถือเป็นเกียร์เดินหน้าทั้งนั้น ตำแหน่งนี้ครอบคลุมการทำงานไล่ตั้งแต่เกียร์ 1 ไปจนถึงเกียร์สุดท้ายไม่ว่ารถคุณจะมี 6-7-8 เกียร์ ตำแหน่ง D จะไล่อัตราทดไปจนสุดหากขับบนทางแบบไฮเวย์ ส่วนทางในเมือง เกียร์ D จะวิ่งขึ้นลงแค่เกียร์ 1-2-3-4 หรือแม้แต่เกียร์ 5-6 หากถนนโล่งมากพอ สำหรับตำแหน่ง S หรือ Sport เกียร์จะทำงานโดยตัดตำแหน่งเกียร์สุดท้ายออกไป เกียร์ออโต้บางแบบใช้ ECU ที่โปรแกรมให้คาเกียร์ 3-4 มากหน่อยสำหรับการเรียกแรงบิดในตำแหน่งสปอร์ตที่คนขับต้องการการตอบสนองเพื่อไปให้เร็วมากกว่าการขับแบบปกติ ส่วนเกียร์ CVT ที่มีอัตราทดแตกต่างจากเกียร์ออโต้แบบเฟืองต่างขนาดจะมีการเปลี่ยนอัตราทดที่ไหลลื่นนุ่มนวลเนื่องจากใช้สายพาน (โลหะ) วิ่งขึ้นลงในลูกรอกต่างขนาด ทำให้การเปลี่ยนอัตราทดขึ้นลงมีความเนียนแต่ก็จะขาดรสชาติและทำให้บั่นทอนสมรรถนะของเครื่องยนต์ลงไปพอสมควร เนื่องจาก CVT เป็นเกียร์ออโต้ที่มีต้นทุนถูกกว่าแถมยังช่วยประหยัดน้ำมันได้ในเกณฑ์ดี รอบไหลเรื่อยๆ ไม่จี๊ดจ๊าด จึงได้รับความนิยมในรถหลายยี่ห้อของญี่ปุ่น ตำแหน่ง D อัตราทดจะเปลี่ยนไปแบบอัตโนมัติตามการควบคุมของ ECU ขึ้นอยู่กับความเร็วรอบเครื่องยนต์และความเร็วของรถยนต์ซึ่งต้องมีความสัมพันธ์กัน

M Manual
เกียร์ในตำแหน่งนี้จะเข้าสู่โหมดการทำงานในรูปแบบเกียร์แมนนวลหรือกลายเป็นเกียร์ธรรมดาโดยไม่ต้องเหยียบคลัตช์ที่ผู้ขับสามารถชิฟเกียร์เพื่อเปลี่ยนอัตราทดขึ้นลงได้ตามความต้องการ ตำแหน่ง M จะมาพร้อมกับสัญลักษณ์ +/- แจ้งตำแหน่งขึ้น-ลง โดยผลักคันเกียร์เดินหน้าหรือถอยหลัง

D3 / D2 / L
เป็นตำแหน่งของเกียร์ต่ำเริ่มจาก 1-2-3 ใช้สำหรับขับขึ้นลงบนเส้นทางภูเขาที่มีความลาดชัน รถบางรุ่นมีแป้นเปลี่ยนเกียร์ติดมาให้ใช้งานก็จะยิ่งเพิ่มความสะดวกไม่ต้องละมือจากพวงมาลัยคอยเปลี่ยนเกียร์เมื่อต้องขับลงเขาชันๆ หรือทางที่มีทั้งโค้งและความลาดเอียงสูงชัน ตำแหน่ง D3 เหมาะกับโค้งท่ีไม่แคบหรือทางขึ้นลงเขาที่ไม่ชันมากจนเกินไป ส่วน D2 / D1 ใช้สำหรับขับขึ้นลงทางที่มีความชันมากๆ เป็นตำแหน่งของเกียร์ต่ำที่มีแรงฉุดลากสูง เหมาะกับการไต่ขึ้นเขาหรือขับลงทางที่ทั้งชันและคดเคี้ยวมีโค้งพับไปพับมาซึ่งต้องการเร่งกำลังเพื่อตะกายขึ้นยอดภูหรือใช้เป็นตัวหน่วงไม่ให้รถแล่นลงเขาเร็วมากจนเกินไปจากอัตราทดต่ำของมันนั่นเอง

เกียร์อัตโนมัติยุคใหม่บางแบบไม่ว่าจะ CVT หรือฟันเฟือง ราคาตั้งแต่แสนต้นๆ ไปจนเกือบล้านทำงานควบคู่ไปกับโหมดการขับเคลื่อนซึ่งมีทั้งการปรับให้ขึ้นไปสู่เกียร์สูงอย่างเร็วเพื่อลดรอบทำให้ประหยัดน้ำมันในโหมด ECO หรือคาเกียร์ 3-4-ในรถที่มี 6 เกียร์และคาเกียร์ 5-6 ในรถที่มี 8-9 เกียร์ เอาไว้เพื่อเรียกแรงบิดแบบขับลากรอบในโหมดสปอร์ต เกียร์ที่มีคลัตช์สองชุดหรือเกียร์ทวินคลัตช์ยังฉลาดปราดเปรื่องที่จะช่วยคนขับลดหรือเพิ่มอัตราทดให้มีความสมดุลสัมพันธ์ไปกับความเร็วไม่ว่าคนขับจะเบรกหรือเร่งความเร็วก็ตาม เกียร์จะเปลี่ยนขึ้น-ลงสอดคล้องกับความเร็วที่ใช้ เป็นระบบเกียร์ออโต้ที่มักจะถูกติดตั้งอยู่ในรถยนต์สมรรถนะสูงหรือรถซุปเปอร์คาร์เนื่องจากถูกออกแบบมาให้สามารถรับแรงบิดจากเครื่องยนต์และมีการทำงานที่ว่องไวจากคลัตช์ที่มีมาให้ถึงสองชุดสำหรับการเตรียมความพร้อมในการเปลี่ยนเกียร์

การทำงานของเกียร์ออโต้ทั่วไปสัมพันธ์กับความเร็วของรถ รอบเครื่องยนต์และน้ำหนักของการเหยียบคันเร่งเพื่อเพิ่มรอบเครื่องยนต์ หากผู้ขับเหยียบคันเร่งจนมิดรอบของเครื่องยนต์จะเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วแต่เกียร์จะยังไม่เปลี่ยนขึ้นสูงจนกว่าความเร็วรอบเครื่องยนต์และความเร็วของรถจะมีความสัมพันธ์กัน การเหยียบคันเร่งแรงๆ ต่อเนื่องในจังหวะที่จะต้องรอคอยให้ความเร็วสัมพันธ์กับรอบเครื่องยนต์ยิ่งทำให้สิ้นเปลืองเชื้อเพลิง การขับลากรอบในโหมดสปอร์ตให้ความรู้สึกเร็วแต่กินเชื้อเพลิงและเกียร์ต้องรับภารกรรมหนักมากขึ้น ควรฝึกใช้เกียร์ให้ถูกต้องต่อสภาพเส้นทางและการขับที่อิงกับความปลอดภัย ค่อยๆ เพิ่มน้ำหนักเท้าให้เกียร์ไหลขึ้นไปเองด้วยรอบที่ปกติไม่ตวัดขึ้นอย่างเร็วเพราะการขับแบบซิ่ง ไม่เปลี่ยนเกียร์ขึ้นลงเล่นบ่อยครั้งจากความมันของแป้น Paddle Shift หลังพวงมาลัยที่ออกแบบการทำงานคล้ายกับรถแข่งหรือรถซุปเปอร์คาร์ เกียร์ออโต้ก็จะอยู่รับใช้ไปนานเท่านาน.

อาคม รวมสุวรรณ
E-Mail chang.arcom@thairath.co.th
Facebook https://www.facebook.com/chang.arcom
https://www.facebook.com/ARCOM-CHANG-Thairath-Online-525369247505358/