ชาวโซเชียลแห่แชร์รูปภาพที่พูดถึงข้อกฎหมาย ว่า หากด่าผู้อื่นต่อหน้าด้วยคำหยาบคาย จะมีโทษทั้งจำทั้งปรับ โดยเรื่องที่แชร์กันอยู่นี้จะเป็นเรื่องจริงหรือเท็จอย่างไร วันนี้ มีคำตอบ ...

ด่าหยาบคายแบบไหน ถูกฟ้องแน่!?

สำหรับผู้ที่จะมาไขความกระจ่างในเรื่องกฎหมาย นั่นคือ “ทนายเจมส์” นายนิติธร แก้วโต ทนายความชื่อดัง โดย ทนายเจมส์ ได้อธิบายถึงข้อกฎหมายว่า “คำหมิ่นประมาท” กับ “คำด่า” แตกต่างกัน “คำด่า” คือ คำพูดที่หยาบคาย เป็นคำที่ทำให้ผู้ถูกด่ารู้สึกด้อยค่า

เช่น ไอ้เี้ย ไอ้สั_ ไอ้คว_ ซึ่งในคำพิพากษาศาลฎีกา เขียนไว้ว่า การด่า ไอ้เี้ย คนไม่สามารถเป็นเี้ย ได้

เข้าข่ายความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 393 ผู้ใดดูหมิ่นผู้อื่นซึ่งหน้าหรือด้วยการโฆษณา ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 1 เดือน หรือปรับไม่เกินหนึ่ง 10,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

ใส่ความ หรือ พูดจริง หากผู้ฟังเสียหาย มีความผิดหมิ่นประมาท

...

ส่วน “คำหมิ่นประมาท” คือ คำพูด การพูดเป็นเรื่องเป็นราว การใส่ความ ใส่ร้ายผู้อื่นหรือพูดถึงผู้อื่นในทางที่ไม่จริง หรือแม้แต่ความจริง ถ้าพูดแล้วทำให้เค้าเสียหายก็ผิด แม้จะเป็นจริงก็ถือว่ามีความผิด ถ้อยคำที่เป็นการยืนยันข้อเท็จจริง

เช่น ไอ้นี่มันทุจริตเงินบริษัท, ไอ้นี่มันขี้โกง มันชอบไปโกงเงินคนอื่น, มึงอะไปเป็นเมียน้อยเขา หากเป็นเรื่องจริงก็ผิด เพราะทำให้เกิดความเสียหาย

เข้าข่ายความผิดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 328 ถ้าความผิดฐานหมิ่นประมาทได้กระทำโดยการโฆษณาด้วยเอกสาร ภาพวาด ภาพระบายสี ภาพยนตร์ ภาพหรือตัวอักษรที่ทำให้ปรากฏไม่ว่าด้วยวิธีใดๆ แผ่นเสียง หรือสิ่งบันทึกเสียง บันทึกภาพ หรือบันทึกอักษร กระทำโดยการกระจายเสียง หรือการกระจายภาพ หรือโดยกระทำการป่าวประกาศด้วยวิธีอื่น ผู้กระทำต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 2 ปี และปรับไม่เกิน 200,000 บาท

“การด่ากันหยาบคายต่อหน้ากันสองคน ว่า ไอ้เี้ย ไอ้สั_ หรือ ไอ้เลว เรียกว่าเป็นการดูหมิ่นซึ่งหน้า จะมีความผิดตามมาตรา 393 แต่หากเผอิญว่าด่าหยาบคายกันกลางตลาดมีบุคคลที่สามได้ยินสิ่งที่ด่ากัน จะมีความผิดมาตรา 328 หมิ่นประมาท ร่วมด้วย มีโทษหนักทันที

โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากด่ากันหยาบคาย แต่ในบริบทคำพูดมีคำพูดกล่าวหา ใส่ความรวมอยู่ด้วย เช่น ไอ้เี้ย มึงแม่งขี้โกง มึงอะเป็นลูกเมียน้อย โดยมีบุคคลที่สามอยู่ด้วย ก็เข้าข่ายกรรมเดียวผิดกฎหมายหลายบท ทั้ง มาตรา 393 ดูหมิ่นซึ่งหน้า พ่วงด้วย มาตรา 328 หมิ่นประมาท ด้วยเช่นเดียวกัน แต่เวลาศาลลงโทษจะลงโทษหนักบทที่หนักที่สุด

อย่างไรก็ดี แต่หากไม่มีบุคคลที่สามอยู่ด้วย ไม่ว่าจะด่าหยาบคาย หรือหมิ่นประมาท จะมีความผิดแค่มาตรา 393 ดูหมิ่นซึ่งหน้ากระทงเดียว เพราะองค์ประกอบของคำหมิ่นประมาท คือ การใส่ความผู้อื่นต่อบุคคลที่สาม” ทนายเจมส์ อธิบาย

นอกจากนี้ ยังมีคำด่าว่า “อี_อก” หรือ “อีลูกกะ_รี่” ต้องไปดูความหมายในราชบัณฑิตสถาน ว่า คำเหล่านี้ แปลความหมายถึงอะไร ซึ่งเมื่อดูความหมายของคำว่า “ลูกกะ_รี่” แปลว่า โสเภณี คนสามารถเป็นได้ จึงไม่ได้เข้าข่ายคำหยาบคาย แต่กลายเป็นเข้าข่ายหมิ่นประมาทมีโทษหนักทันที

ส่วนคำว่า “อี_อก” หากไปดูความหมายแปลว่า คำด่าผู้หญิง ผู้หญิงหลายใจ ก็ไม่ได้เข้าข่ายคำหยาบ แต่เป็นการดูถูก มีความผิดฐานหมิ่นประมาท

...

หรืออย่างคำว่า “ไอ้สถุล” แปลว่า หยาบ ต่ำช้า เลวทราม ก็เป็นการหมิ่นประมาท เช่นเดียวกัน

“ถ้าด่าแล้วผู้ถูกด่าสามารถเป็นไปอย่างที่เราด่าได้ ผิดข้อหาหมิ่นประมาทแน่นอน ซึ่งมีโทษหนักกว่าดูหมิ่นซึ่งหน้าด้วย” ทนายชื่อดัง อธิบาย

ด่าผ่านโทรศัพท์ก็ผิด!?

ผู้สื่อข่าวถามต่อว่า หากด่ากันผ่านทางโทรศัพท์เข้าข่ายการดูหมิ่นซึ่งหน้าด้วยหรือไม่ ทนายเจมส์ กล่าวว่า ถือเป็นการดูหมิ่นซึ่งหน้าเช่นเดียวกัน เพราะสารที่ด่าส่งถึงผู้รับในทันที ซึ่งการดูหมิ่นซึ่งหน้าต้องรับรู้ในทันทีทันใด เช่น อยู่ต่อหน้า โทรศัพท์พูดคุยกัน เป็นต้น แต่หากด่าผ่านทางอีเมล ยังไม่ถือว่าเป็นการดูหมิ่นซึ่งหน้า

ส่วนการโพสต์เฟซบุ๊ก ทำให้คนที่อยู่ในเฟซบุ๊กหลายๆ พันคนรับรู้ถึงข้อความ จะเข้าข่ายเป็นการหมิ่นประมาทโดยการโฆษณา ตามมาตรา 328 ด้วยเช่นกัน

...

ด่าแบบไหนไม่ถูกฟ้อง!?

นอกจากนี้ คำด่าแบบไหนไม่ถูกฟ้อง ทนายเจมส์ อธิบายว่า...

การด่าแบบเหน็บแนม เช่น กูว่ามึงไม่โง่พอที่จะไปเป็นเมียน้อยเขาหรอก
การด่าแบบไม่ยืนยันข้อเท็จจริง เช่น มึงทำแบบนี้มึงเป็นเมียน้อยเขาหรือเปล่าวะ
การด่าแบบคาดการณ์ในอนาคต เช่น อีก 2-3 ปีเดี๋ยวมึงก็ไปเป็นเมียน้อยเขา

จะเห็นว่า ข้อเท็จจริงยังไม่เกิดขึ้น ซึ่งมันอาจจะไม่เกิดขึ้นก็ได้ เพราะไม่รู้ว่าในอนาคตจะเกิดขึ้นจริงหรือไม่

อย่างไรก็ตาม หากด่ากันกับเพื่อนมีความผิดหรือไม่ ทนายชื่อดัง อธิบายว่า “ต้องดูเจตนาของการด่ากับเพื่อนเป็นการล้อเล่นหยอกล้อกันหรือไม่ ถ้าหยอกล้อเล่นกันจะไม่มีความผิด โดยตามกฎหมายจะอิงตามจารีตประเพณีด้วย ซึ่งการที่พ่อดุด่าลูกก็ไม่ผิด”