ตลาดหุ้นไทย ผันผวนขึ้น “โรบอตเทรด” กดดัน หวังวอลุ่มฟื้น ช่วย

ตลาดหุ้นไทย เผชิญกับความผันผวนอีกครั้ง หลังจากมูลค่าการซื้อขายเฉลี่ยต่อวัน หรือ วอลุ่ม ปรับตัวลดลง อย่างมีนัยสำคัญ ผลจากกำไรไตรมาสที่ 4 ไม่เป็นไปตามคาด และในขณะเดียวกันนักลงทุนสถาบันอยู่ระหว่างการปรับพอร์ต ผลดังกล่าวทำให้ โปรแกรมเทรดดิ้ง หรือ โรบอตเทรด กลับมามีผลกับตลาดหุ้นให้ผันผวนมากกว่าปกติ โดยนักวิเคราะห์ชี้ว่า เห็นสัญญาณการกดราคาหุ้นให้ร่วงรุนแรง จากการใช้โรบอต พร้อมยกตัวอย่างของหุ้นที่ได้รับผลกระทบดังกล่าว 

นักวิเคราะห์หลักทรัพย์ บริษัทหลักทรัพย์ เอเซีย พลัส ประเมินว่า มูลค่าการซื้อขายเฉลี่ยต่อวันที่ลดลง ส่งผลให้ Program Trading มีบทมากมากขึ้น วานนี้ (20 ก.พ.) ดัชนีตลาดหุ้นไทย ปรับตัวลง 6.26 จุด ปิดที่ระดับ 1381.07 จุดด้วยปริมาณการซื้อ ขาย 4.04 หมื่นล้านบาท (ค่าเฉลี่ยตั้งแต่ต้นปี 4.3 หมื่นล้านบาท) การที่ปริมาณ การซื้อขายในช่วงต้นปีอยู่ระดับดังกล่าว ถือว่าน้อยมาก เมื่อเทียบกับปีก่อนๆ ที่ในช่วง ไตรมาส 1 มักมีมูลค่าซื้อขายเฉลี่ย 6-7 หมื่นล้านบาท

สาเหตุหลัก คือ กำไร บริษัทจดทะเบียนงวดไตรมาสที่ 4 ของปี 2566 ที่ออกมาต่ำกว่าที่นักวิเคราะห์คาดการ และกองทุนต่างชาติอยู่ในช่วงจัดพอร์ตตาม MSCI และ FTSE ที่ลดน้ำหนักหุ้นไทยลงในบางบริษัท ดังนั้นด้วยปริมาณการซื้อขายในปัจจุบันที่น้อยลง ทำให้ Program Trading มีบทบาท มากขึ้นทันที ซึ่งล่าสุด Program Trading มีสัดส่วนถึง 43% ของทั้งตลาด ซึ่งทำให้ตลาดผันผวนกว่าปกติ อาทิ ราคาหลุดแนวรับสำคัญ หลังจากนั้นจะถูกแรงขาย กดดันให้ลงลึกกว่าปกติ

มูลค่าการซื้อขายเฉลี่ยต่อวันที่หาย Program Trading มีบทมากมากขึ้น วานนี้ดัชนี ปรับตัวลง 6.26 จุด ปิดที่ระดับ 1381.07 จุดด้วยปริมาณการซื้อ ขาย 4.04 หมื่นล้านบาท (ค่าเฉลี่ยตั้งแต่ต้นปี ytd 4.3 หมื่นล้านบาท) การที่ปริมาณ การซื้อขายในช่วงต้นปีอยู่ระดับดังกล่าว ถือว่าน้อยมาก เมื่อเทียบกับปีก่อนๆ ที่ในช่วง ไตรมาส 1 มักมีมูลค่าซื้อขายเฉลี่ย 6-7 หมื่นล้านบาท ด้วยสาเหตุหลัก คือ กำไร บริษัทจดทะเบียนงวดไตรมาสที่ 4  ที่ออกมาต่ำคาด และกองทุนต่างชาติอยู่ในช่วงจัดพอร์ตตาม MSCI และ FTSE ที่ลดน้ำหนักหุ้นไทยลงในบางบริษัท ดังนั้นด้วยปริมาณการซื้อขายในปัจจุบันที่น้อยลง ทำให้ Program Trading มีบทบาทมากขึ้นทันที ซึ่งล่าสุด Program Trading มีสัดส่วนถึง 43% ของทั้งตลาด ซึ่งทำให้ตลาดผันผวนกว่าปกติ อาทิ ราคาหลุดแนวรับสำคัญ หลังจากนั้นจะถูกแรงขาย กดดันให้ลงลึกกว่าปกติ

ยกตัวอย่างหุ้นที่ทำจุดสูงสุด และต่ำสุดในรอบ 52 สัปดาห์ อาทิ SCGP RAM BYD ORI VGI THANI GLAND SUPER EASTW เป็นต้น

สรุป การที่ดัชนีตลาดหุ้นไทยที่ผันผวนมาจากปริมาณการซื้อขายที่เบาบางลง ทำให้ Program Trading มีบทมากมากขึ้นอย่างมีนัยฯ และทำให้ราคาหุ้นผันผวนกว่าเหตุอันควร ดังนั้นระยะถัดไป หากความเชื่อมั่นนักลงทุนกลับมา และหนุนให้ปริมาณการซื้อขาย เพิ่มขึ้น คาดทำให้ ดัชนีตลาดหุ้นไทย มีประสิทธิภาพมากขึ้นตามลำดับ

อย่างไรก็ตามก่อนหน้า ข้อมูลจาก ก.ล.ต. ได้แสดงให้เห็นว่าคำสั่งร้อยละ 79 ที่ส่งมาทั้งหมดของโปรแกรมเทรด เป็นการตั้งรอ หรือเป็นคำสั่งรูปแบบเพิ่มสภาพคล่องที่มีผลช่วยในการลดต้นทุนการซื้อขายจาก spread ที่แคบลง แล ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย ได้ออกมาระบุว่า การเพิ่มขึ้นของโปรแกรมการซื้อขายอัตโนมัติ นั้นเป็นเทรนด์ของโลก ที่เติบโตเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ซึ่งตลาดหลักทรัพย์ได้มีการติดตามเรื่องดังกล่าวอยู่เสมอ โดยการปรับตัวลดลงของราคาหุ้นหรือความผันผวนของตลาด ได้มีการรายงานข้อมูลสัดส่วนการซื้อขายต่อโปรแกรมเทรด

โดยตลาดหลักทรัพย์ ได้ว่าจ้างที่ปรึกษาจากต่างประเทศ เพื่อช่วยในการตรวจสอบ และยกระดับการดูแลการซื้อขายในตลาดหุ้นไทย โดยให้ความสำคัญใน 4 ด้าน
การควบคุม (Control): การเพิ่มกลไกการควบคุม program trading และลดความผันผวนของราคาหลักทรัพย์ ทั้งในภาพรวมและในกรณี short selling อาทิ การกำหนดแนวทางในการติดตามการทำธุรกรรม short selling หรือการมีกลไกควบคุมราคาเพื่อลดความผันผวนของราคาหลักทรัพย์

การรายงาน (Reports): การปรับปรุงรายงาน short selling เพื่อให้ทราบถึงรายละเอียดและการติดตามได้ง่ายขึ้น รวมถึงการเปิดเผยต่อสาธารณชน

การติดตามและการบังคับใช้กฎเกณฑ์ (Monitoring & Enforcement): โดยการเน้นย้ำความคาดหวังต่อบริษัทสมาชิกในการดูแลให้ผู้ลงทุนปฏิบัติตามเกณฑ์ รวมทั้งปรับบทลงโทษให้มีความเข้มข้น

การแบ่งความรับผิดชอบ (Responsibility): ซึ่งจะมีการนำเสนอกำหนดขอบเขตหน้าที่ความรับผิดชอบของหน่วยงานกำกับดูแลและตลาดหลักทรัพย์ฯ ในการดูแลการทำ short selling และ program trading ให้สอดคล้องกับสากล เพื่อให้หน่วยงานกำกับดูแลสามารถลงโทษต่อผู้กระทำผิดได้โดยตรงและรวดเร็ว

ผลที่ได้จากการดำเนินการทั้ง 4 ด้าน จะสามารถทำให้การป้องกันการทำธุรรรม naked short selling และการทำธุรกรรม program trading ที่ไม่เหมาะสม ทำได้ดีขึ้น