เหรียญสองด้าน

ตามที่ กรณ์ จาติกวณิช หัวหน้าพรรคกล้า นำเสนอประเด็น คนไทยโดนปล้นค่าการกลั่นน้ำมันเพิ่ม 10 เท่า จากลิตรละ 0.87-0.88 บาทเป็น 8.56 บาทต่อลิตร กลายเป็นไฟลามทุ่ง ขณะที่ กลุ่มอุตสาหกรรมโรงกลั่นน้ำมันปิโตรเลียม สภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย พยายามอธิบายว่าค่าการกลั่นที่ กรณ์ ตั้งข้อสังเกตนั้น ไม่ใช่ค่าการกลั่นที่โรงกลั่นได้รับจริง ข้อมูลที่นำมาเสนอเป็นข้อมูลในช่วงโควิดระบาดค่าการกลั่นอยู่ในระดับต่ำกว่าปกติ ดังนั้น เมื่อนำมาเปรียบเทียบเลยทำให้เกิดการเข้าใจผิด ว่าค่าการกลั่นสูงมากผิดปกติ

ในไตรมาสที่ 1 ปีนี้ ค่าการกลั่นสูงขึ้นประมาณ 0.47 บาท ต่อลิตรเท่านั้น อย่างไรก็ตาม เนื่องจากต้นทุนการกลั่นที่ไม่คงที่ มีการปรับตัวเพิ่มขึ้นตามราคาน้ำมัน เช่น ค่าพรีเมียมของน้ำมันดิบ ค่าขนส่ง ค่าพลังงานที่ใช้ในการกลั่น รวมถึงค่าแรงที่มีการปรับขึ้นเป็นประจำ นอกจากนั้นก็เป็นค่าต้นทุนเครื่องจักรในการผลิต ที่เป็นไปตามการเปลี่ยนแปลงชนิดและมาตรฐานคุณภาพของน้ำมัน

ต่อมา โรงกลั่นไม่สามารถกำหนดค่าการกลั่นได้ เนื่องจาก ค่าการกลั่นเป็นผลลัพธ์จากราคาเฉลี่ยของน้ำมันที่ขายจริงทุกชนิดตามสัดส่วนการผลิต นำมาหักด้วยราคาน้ำมันดิบที่ซื้อจริง โดยรวมค่าพรีเมียมของน้ำมันดิบ และค่าใช้จ่ายในการขนส่ง โดยจะมีการปรับตัวขึ้นหรือลงตามราคาน้ำมันในตลาดโลก

ทั้งหมดนี้เป็นการชี้แจงจาก ฝ่ายโรงกลั่น ส่วนผลกำไรที่ กรณ์ มีการกล่าวอ้างถึง กระทรวงพลังงาน เก็บเงินจาก ธุรกิจโรงกลั่น เดือนละ 8,000 ล้าน เป็นเวลา 3 เดือน เพื่อเสริมสภาพคล่องของกองทุนน้ำมัน ที่อ้างว่า เป็นรูปแบบเกี่ยวกับภาษีลาภลอย ยังข้องใจกับจำนวนเงินที่เก็บเป็นตัวเลขมากหรือน้อยเกินไป เรื่องนี้จะต้องขออนุมัติจาก ครม.ให้เรียบร้อยจึงจะดำเนินการได้

ในกรณีที่จะนำเงินค่าการกลั่นเข้ากองทุนน้ำมัน เพื่อชดเชยภาระค่าก๊าซและน้ำมันให้กับชาวบ้าน พอจะอนุโลมได้ในส่วนที่จะนำค่าการกลั่นดังกล่าวมาใช้ประโยชน์ เพื่อบรรเทาความเดือดร้อนของประชาชน

ซึ่งจะต้องแยกเป็นคนละเรื่องกับขั้นตอนและวิธีการ คิดค่าการกลั่น อย่างที่บอก เหรียญย่อมมีสองด้านเสมอ มีทั้งคุณและโทษ บางประเด็นก็ยังไม่ชัดเจน กรรมวิธีค่อนข้างจะซับซ้อนพอสมควร อาทิ ค่าการกลั่นในช่วงที่เกิดการระบาดของโควิดในปี 2563 ทำไมราคาจึงลดลงมากกว่าปกติ และเมื่อนำมาเปรียบเทียบในเวลานี้ ทำไมจึงดูเหมือนว่าสูงมากกว่าปกติ

ถ้าสามารถทำความเข้าใจกันได้และสมเหตุสมผล ก็ไม่ใช่เรื่องใหญ่โต ประเด็นที่จะต้องอธิบาย ถึงสาเหตุของราคาน้ำมันแพง ไม่ใช่ขึ้นอยู่กับ ค่าการกลั่น อย่างเดียวเท่านั้น แต่มีปัจจัยอื่นๆมาประกอบมากมาย

ปัญหาคือไม่มีการอธิบายให้เห็นเหรียญทั้งสองด้าน จะเห็นแค่ด้านใดด้านหนึ่ง ถือโอกาสนี้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องทั้งภาครัฐและเอกชนควรจะนำปัญหาน้ำมันแพงทั้งหมด มาอธิบายให้ชาวบ้านได้เข้าใจแบบครบวงจรเสียที.

หมัดเหล็ก
mudlek@thairath.co.th