กังวลภาพลักษณ์ "ท่องเที่ยวไทย"

เผลอแป๊บเดียว! เราผ่านปีใหม่มาแล้วเกือบครึ่งเดือน ท่ามกลางภาวะเศรษฐกิจไทยที่นักวิเคราะห์ส่วนใหญ่มองว่า อาจจะยังไม่ขึ้นจากเดิมมากนัก โดยคาดว่าปีนี้จะเติบโตได้ประมาณ 2.9% จากปีก่อน

โดยภาคการท่องเที่ยวยังคงเป็นเครื่องยนต์หลักของเศรษฐกิจไทยต่อเนื่องจากปีที่ผ่านมา และการท่องเที่ยวถือเป็นภาคที่ฟื้นตัวได้ดีที่สุด และช่วยให้ภาคอื่นๆขยายตัวตามไปด้วย แต่การท่องเที่ยวไทยก็ไม่ใช่ไม่มีอะไรน่าเป็นห่วง

เพราะจากการวิเคราะห์ในภาพที่กว้างขึ้น ศูนย์วิเคราะห์เศรษฐกิจทีทีบี หรือ ttb analytics จะพบว่า การท่องเที่ยวของไทยฟื้นตัวได้ช้ากว่ากลุ่มประเทศที่ได้รับความนิยมในการท่องเที่ยวอื่นๆ ซึ่งตัวเลขนักท่องเที่ยวสูงกว่าในช่วงก่อนโควิดที่ผ่านมา ทำให้กังวลอาจจะเป็นสัญญาณสะท้อนถึงไทยเริ่มเสื่อมมนต์ขลังในการดึงดูดนักท่องเที่ยว

โดย ttb analytics ประเมินนักท่องเที่ยวต่างชาติปี 2568 อาจโตได้พียง 37.8 ล้านคน ไม่ถึง 40 ล้านคนอย่างที่ผ่านมา จาก 3 ประเด็น ประเด็นแรก นักท่องเที่ยวจีนที่ลดลง ซึ่งเหตุผลที่นักท่องเที่ยวจีนกลับมาเที่ยวไทยเพียง 60% จากจำนวนที่เคยมานั้น ส่วนหนึ่งมาจากความดึงดูดที่จะกลับมาท่องเที่ยวซ้ำลดลง โดยไทยอยู่ในฐานะจุดหมายแรกของการเริ่มเดินทางท่องเที่ยวต่างประเทศ โดยเฉพาะคนจีน แต่การเดินทางมาท่องเที่ยวซ้ำอาจไม่สูงมากอย่างคาด

เหตุผลก็คือ การท่องเที่ยวในไทยยังมีปัญหาซุกใต้พรมอยู่มาก เช่น ประสบการณ์การถูกเอารัดเอาเปรียบ ปัญหาเรื่องการเดินทางนอกเขตเมืองหลักของการท่องเที่ยว รวมทั้ง เหตุการณ์ล่าสุด ที่ประเทศไทยกลายพื้นที่อาชญากรรมข้ามชาติบ่อยครั้ง ไม่ว่าจะเป็นการจับตัวเรียกค่าไถ่ การค้ามนุษย์ การหักหลังกันเองของกลุ่มจีนสีเทา และล่าสุด การที่นักการเมืองกัมพูชามาเสียชีวิตจากการถูกลอบสังหารกลางกรุง ซึ่งมีผลต่อภาพลักษณ์ของประเทศอย่างมาก

ประเด็นที่สองคือ ค่าใช้จ่ายเฉลี่ยต่อทริปในการเที่ยวไทยไม่สูง ทำให้รายได้เข้ามาน้อย เนื่องจากพบว่า นักท่องเที่ยวกลุ่มใหญ่กลุ่มหนึ่งของไทยคือ นักท่องเที่ยวจากประเทศที่มีชายแดนติดกับไทยที่เข้ามากว่า 7.4 ล้านคน หรือคิดเป็น 68% ของนักท่องเที่ยวต่างชาติกลุ่มอาเซียนที่มีสัดส่วนมากถึง 30% ของนักท่องเที่ยวรวม ซึ่งนักท่องเที่ยวกลุ่มนี้จะมีค่าใช้จ่ายเฉลี่ยที่ไม่สูงนักจากค่าครองชีพในต้นทางที่ไม่สูง และพักแรมในเวลาสั้นๆ เท่านั้น

ขณะที่ประเด็นที่สาม ttb analytics พบว่า โครงสร้างนักท่องเที่ยวต่างชาติที่มาเที่ยวไทยจะอยู่ในแค่ในกรุงเทพฯ และหัวเมืองใหญ่เกือบ 90% สะท้อนได้จากรายงานของ Euromonitor ที่ชี้ว่า กรุงเทพฯรับนักท่องเที่ยวต่างชาติกว่า 32.4 ล้านคน จากนักท่องเที่ยวทั้งปี 67 ที่ 35.5 ล้านคน โดยหากเปรียบเทียบกับเมืองที่มีนักท่องเที่ยวเป็นลำดับที่ 2 เช่นเมืองอิสตันบูล ที่รับนักท่องเที่ยวต่างชาติกว่า 23 ล้านคนต่อปี หรือประมาณ 30% ของนักท่องเที่ยวรวมของตุรกีที่สูงถึง 69.3 ล้านคน สะท้อนถึงการกระจายรายได้ของการท่องเที่ยวไทยที่กระจุกตัว

ดังนั้น แม้การท่องเที่ยวไทยจะยังไปรอดในปีนี้ แต่จากปัญหาที่สั่งสมมา ทำให้ภาครัฐต้องมองไปถึงการท่องเที่ยวระยะยาว เพื่อให้ประเทศไทยยังเป็นทางเลือกลำดับแรกๆ ของนักท่องเที่ยวทั่วโลกและคุ้มค่าที่จะมาเที่ยวซ้ำเรื่อยๆในทุกปี.

มิสเตอร์พี

คลิกอ่านคอลัมน์ “กระจก 8 หน้า” เพิ่มเติม