หวั่นวิกฤติลาม “สินเชื่อ” รายไตรมาส หดตัวครั้งแรก ในรอบ 15 ปี “หนี้ครัวเรือนสูง” ฉุดยอดกู้ยืมใหม่

“ค่าครองชีพ” ที่เพิ่มขึ้น ขณะที่ “รายได้” กลับมีความไม่แน่นอนมากขึ้น ทำให้เหลือเงิน หลังหักภาระการชำระหนี้รายเดือนน้อยลง ความสามารถในการกู้เพิ่ม จึงลดลงตามไปด้วย 

นี่คือภาพสะท้อนความเป็นจริงของลูกหนี้ “คนไทย” ในปัจจุบัน ที่ถูกปัญหาหนี้ครัวเรือน เล่นงาน และภาวะเศรษฐกิจกดดัน ส่งผลแนวโน้มสินเชื่อในระบบธนาคารพาณิชย์ของไทย อยู่ในช่วงขาลงอีกด้วย 

ล่าสุด ธนาคารแห่งประเทศไทย หรือ ธปท. รายงานภาวะและแนวโน้มสินเชื่อของสถาบันการเงิน ในไตรมาส 2/2567 พร้อมยังมองออกไปในระยะ 3 เดือนข้างหน้า พบว่าความต้องการสินเชื่อชะลอลง ทั้งจากภาคธุรกิจและครัวเรือน 

ตลาดสินเชื่อ เติบโตต่ำ ไตรมาส2 หดตัวเป็นครั้งแรกนับตั้งแต่ปี 52 

สอดคล้องบทวิเคราะห์ล่าสุดของศูนย์วิจัยกสิกรไทย ระบุ แนวโน้มสินเชื่อช่วงที่เหลือปี 2567 เติบโตต่ำ ทั้งสินเชื่อธุรกิจรายใหญ่, สินเชื่อเอสเอ็มอี, สินเชื่อบ้าน, บัตรเครดิต, สินเชื่อเช่าซื้อรถ และอุปโภคบริโภคอื่นๆ

เจาะลึกพบว่านับจากต้นปี 2567 ที่ผ่านมา สินเชื่อของระบบธนาคารพาณิชย์ที่จดทะเบียนในไทย มีภาพค่อนข้างอ่อนแอ โดย ณ สิ้นไตรมาส 2/2567 สินเชื่อหดตัว 0.2% YoY เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน 

ซึ่งเป็นการหดตัวรายไตรมาสเป็นครั้งแรก นับตั้งแต่ไตรมาสที่ 4/2552 โดยสินเชื่อธุรกิจและสินเชื่อรายย่อยหดตัวลง 1.3% YoY และหดตัวลง 0.03% YoY ในไตรมาส 2/2567 ตามลำดับ

สถานการณ์สินเชื่อดังกล่าว สอดคล้องกับทิศทางการชะลอตัวทางเศรษฐกิจ หลังเผชิญปัจจัยถ่วงจากทั้งในและนอกประเทศ ประกอบกับหนี้ครัวเรือนอยู่ในระดับสูง ซึ่งมีผลต่อการเบิกใช้สินเชื่อใหม่ 

หนี้ครัวเรือน กดดัน การเข้าถึงสินเชื่อใหม่ 

ประกอบกับในช่วงไตรมาสที่ 2/2567 ยังคงมีแรงกดดันจากการทยอยชำระคืนสินเชื่อ โดยเฉพาะสินเชื่อภาครัฐและภาคธุรกิจ ขณะที่สินเชื่อรายย่อยมีสัญญาณชะลอตัวในภาพรวม 

• สินเชื่อบ้านชะลอการเติบโตมาที่ 0.8% 
• สินเชื่อเช่าซื้อรถยนต์หดตัว 6.2% 
• สินเชื่อบัตรเครดิตหดตัว 2.4% 
• สินเชื่อบุคคลชะลอการเติบโตมาที่ 4.4% 

ทั้งนี้ คาดว่าแม้ในช่วงที่เหลือ ตลาดสินเชื่อยังมีโอกาสเติบโตเร่งขึ้นจากช่วงครึ่งปีแรก แต่อัตราการเติบโต ณ สิ้นปี 2567 คาดว่าจะอยู่ที่ 1.5% ต่ำกว่าเดิมที่คาดการณ์ไว้ที่ 3.0% ซึ่งถือเป็นอัตราการเติบโตที่ต่ำกว่าการเติบโตของเศรษฐกิจที่วัดจากจีดีพี ณ ราคาประจำปี (Nominal GDP Growth) เป็นปีที่ 3 ติดต่อกันแล้ว 

การปรับลดประมาณการสินเชื่อปี 2567 ของระบบแบงก์ไทยในรอบนี้ ศูนย์วิจัยกสิกรไทย ให้เหตุผลว่า โดยหลักๆ แล้ว เป็นผลมาจากสถานการณ์สินเชื่อรายย่อย ซึ่งมีสัดส่วนประมาณ 36.8% ของสินเชื่อรวม ซึ่งตัวฉุดรั้งหลักมาจากสินเชื่อเช่าซื้อที่คาดว่าจะหดตัวต่อเนื่องเป็นปีที่ 2 ติดต่อกัน หลังเผชิญปัญหาความต้องการซื้อรถใหม่ที่ลดลงมากกว่าคาด 

“หนี้ครัวเรือนที่อยู่ในระดับสูง กดดันความสามารถในการกู้ยืมก้อนใหม่ โดยเฉพาะผลิตภัณฑ์สินเชื่อรายย่อยที่มีวงเงินสูง (Big-Ticket Items) อย่างเช่นสินเชื่อบ้านและสินเชื่อเช่าซื้อรถยนต์ ซึ่งเป็นภาพที่ปรากฏชัดเจนในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา ขณะปัญหาความสามารถในการกู้ยืมหนี้ของลูกหนี้ที่ถดถอยลงดังกล่าว สะท้อนผ่านหนี้ด้อยคุณภาพของสินเชื่อระบบแบงก์ไทยที่มีทิศทางขาขึ้นอีกด้วย”

ตลาดอสังหาฯซบ เพราะยอดปฎิเสธสินเชื่อพุ่ง 

จับสัญญาณตลาดสินเชื่อที่อยู่อาศัย ที่ต้องยอมรับว่าอยู่ในห้วงวิกฤติ เนื่องจากยอดปฏิเสธสินเชื่อ (รีเจกต์) เพิ่มมากขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยคำบอกเล่าของบริษัทพัฒนาโครงการที่อยู่อาศัย ระบุว่า ยอดรีเจกต์บางโครงการสูงถึง 60-70% 

ในประเด็นดังกล่าว “อิสระ บุญยัง” ประธานกรรมการ สมาคมการค้ากลุ่มธุรกิจอสังหาริมทรัพย์ เปิดเผยวานนี้ในเวทีสัมมนา “ดอกเบี้ยลด.. ช่วยฟื้นเศรษฐกิจ-อสังหาฯ-ตลาดทุน? ที่จัดขึ้นโดยสำนักข่าว “ฟูลแม็กซ์” ว่า หลังจากโควิด-19 การฟื้นตัวของประเทศไทยอยู่ในลักษณะไม่สมดุล แบบ K-Shaped โดยกลุ่ม SME และรายย่อย ยังคงอยู่ในภาวะยากลำบาก มีรายได้ลดลง ต่างจากกลุ่มคนฐานะดี ฟื้นตัวได้เร็ว จนทำให้ความเหลื่อมล้ำทางเศรษฐกิจเพิ่มสูงขึ้น ส่งผลกระทบต่อตลาดที่อยู่อาศัย แม้จะยังมีดีมานด์ความต้องการอยู่ก็ตาม แต่ผู้ซื้อไม่สามารถเข้าถึงสินเชื่อได้ 

ดังนั้น แนวทางการแก้ไขปัญหาของกลุ่มอสังหาริมทรัพย์ จึงอยากเสนอว่า การลดอัตราดอกเบี้ยเป็นเรื่องที่จำเป็น เพราะหากดอกเบี้ยสูง จะมีค่าใช้จ่ายในการโอนกรรมสิทธิ์สูงขึ้น 

ซึ่งที่ผ่านมาตั้งแต่ต้นปี 2567 ธนาคารของรัฐได้เข้ามานำร่องลดดอกเบี้ยในกลุ่มอสังหาฯ และกลุ่มเอสเอ็มอีได้ผลสูงมาก วงเงินสินเชื่อในแต่ละครั้งก็หมดลงอย่างรวดเร็ว จึงคาดว่ามาตรการลดดอกเบี้ยสามารถแก้ปัญหาเศรษฐกิจได้อย่างรวดเร็วมากกว่าแนวทางอื่นๆ 

กูรู ห่วงกระทบลามทั้งระบบ ผู้ประกอบการ เงินขาดมือ 

ทั้งนี้ กูรูอสังหาฯ คนเดิม ยังระบุ วิกฤติเศรษฐกิจในช่วงนี้ แตกต่างจากช่วงวิกฤติต้มยำกุ้งปี 2540 อย่างมาก พร้อมหวั่นว่าวิกฤติลามจากระดับล่าง สะเทือนถึงระดับบน วอนรัฐปรับโครงสร้างการเงินทั้งระบบให้ดีมานด์เข้าถึงแหล่งเงินทุนดอกเบี้ยต่ำ และช่วยลดภาระหนี้อย่างยั่งยืน

สอดคล้องกับข้อมูลของ “ดร.วิชัย วิรัตกพันธ์” รักษาการผู้อำนวยการศูนย์ข้อมูลอสังหาริมทรัพย์ เผยว่า สถานการณ์ปัจจุบัน ดีมานด์ยังต้องการซื้อบ้าน แต่ยังเข้าไม่ถึงสินเชื่อ เพราะมีเกณฑ์ต่างๆ เข้มข้น ทำให้กำลังซื้อหดตัว นี่คือสิ่งสำคัญที่ทำให้ตลาดหดตัวอย่างรวดเร็ว และมีโอกาสที่จะส่งผลกระทบเป็นลูกโซ่จากคนฐานล่างไปสู่ธุรกิจระดับบน จากที่สินเชื่อในกลุ่มคอนโดฯ หดตัว ลามไปสู่บ้านเดี่ยว แตกต่างจากวิกฤติในปี 2540 ที่กระทบจากบนลงล่าง เมื่อภาคอสังหาริมทรัพย์ได้รับผลกระทบอย่างหนักจะส่งผลไปสู่กลไกสำคัญในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจตามมา 

ติดตามข่าวสารด้านการตลาด กับ Thairath Money ได้ที่

https://www.thairath.co.th/money/business_marketing 

ติดตามเพจ Facebook : Thairath Money ได้ที่ลิงก์นี้  https://www.facebook.com/ThairathMoney